1Karon sa human ang duha ka adlaw, mao ang pangilin sa pasko ug sa tinapay nga walay levadura; ug ang mga punoan sa mga sacerdote ug ang mga escriba nanagpangitag paagi kong unsaon ang pagdakup kaniya sa limbong, ug pagpatay kaniya.
1Now the passover and the [feast of] unleavened bread was after two days. And the chief priests and the scribes were seeking how they might seize him by subtlety and kill him.
2Kay miingon sila: Dili iatol sa fiesta, tingali unya ug may kasamok sa lungsod.
2For they said, Not in the feast, lest perhaps there be a tumult of the people.
3Ug sadidto siya sa Betania, sa balay ni Simon nga sanlahon, nga nagtambong sa pagkaon, miabut ang usa ka babaye, nga may usa ka tibudtibud nga alabastro nga mahumot sa nardo nga ulay, nga daku ug bili, ug gibuak niya ang tibudtibud nga alabastro, ug gibobo niya sa ulo ni Jesus.
3And when he was in Bethany, in the house of Simon the leper, as he lay at table, there came a woman having an alabaster flask of ointment of pure nard, very costly; and having broken the alabaster flask, she poured it out upon his head.
4Apan may uban nga sa ilang kaugalingon nangasuko, nga nagaingon: Tungod sa unsa ba nga gihimo kini nga pag-usik sa pahumot?
4And there were some indignant in themselves, and saying, Why has this waste been made of the ointment?
5Kay kini nga pahumot angay unta nga ibaligya sa kapin sa tolo ka gatus ka denario ug ihatag sa mga kabus. Ug nanagbagutbot sila batok sa babaye.
5for this ointment could have been sold for more than three hundred denarii and given to the poor. And they spoke very angrily at her.
6Apan si Jesus miingon: Pasagdi ninyo siya. Nganong ginakagul-an siya ninyo? Usa ka maayong buhat ang gihimo niya kanako.
6But Jesus said, Let her alone; why do ye trouble her? she has wrought a good work as to me;
7Kay kanunay ang mga kabus uban kaninyo, ug sa bisan unsa nga panahon nga buot kamo, makabuhat kamo ug maayo alang kanila, apan ako dili kanunay uban kaninyo.
7for ye have the poor always with you, and whenever ye would ye can do them good; but me ye have not always.
8Gibuhat niya kutob sa iyang mahimo; giuna niya ang pagdihog sa akong lawas alang sa paglubong.
8What *she* could she has done. She has beforehand anointed my body for the burial.
9Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga bisan asa igawali kining Maayong Balita sa tibook nga kalibutan, pagahisgutan usab ang gibuhat niining babaye alang sa handumanan niya.
9And verily I say unto you, Wheresoever these glad tidings may be preached in the whole world, what this [woman] has done shall be also spoken of for a memorial of her.
10Ug si Judas Iscariote, ang usa sa napulo ug duha, milakaw ngadto sa mga punoan sa mga sacerdote aron siya iyang itugyan kanila.
10And Judas Iscariote, one of the twelve, went away to the chief priests that he might deliver him up to them;
11Ug sila, sa pagpakadungog niini, nangalipay, ug nanagsaad sa paghatag kaniya ug salapi. Ug nangita siya ug usa ka maayong higayon, aron iyang itugyan siya kanila.
11and they, when they heard it, rejoiced, and promised him to give money. And he sought how he could opportunely deliver him up.
12Ug sa nahaunang adlaw sa fiesta sa tinapay nga walay levadura, sa nagahalad sila sa pasko, nanag-ingon kaniya ang iyang mga tinon-an: Asa ba ang buot mo, nga moadto kami sa pag-andam, aron nga mokaon ikaw sa pasko?
12And the first day of unleavened bread, when they slew the passover, his disciples say to him, Where wilt thou that we go and prepare, that thou mayest eat the passover?
13Ug siya nagsugo ug duha sa iyang mga tinon-an, ug miingon kanila: Umadto kamo sa lungsod; ug pagasugaton kamo sa usa ka tawo, nga nagadala ug usa ka banga nga tubig; sunda ninyo siya.
13And he sends two of his disciples, and says to them, Go into the city, and a man shall meet you carrying a pitcher of water; follow him.
14Ug kong asa siya mosulod magsulti kamo sa amahan sa panimalay: Ang Magtutudlo nagaingon: Main ba ang akong lawak nga pagakan-an ko sa pasko uban sa akong mga tinon-an?
14And wheresoever he enters, say to the master of the house, The Teacher says, Where is my guest-chamber where I may eat the passover with my disciples?
15Ug igapakita niya kaninyo ang usa ka daku nga lawak sa itaas, nga sangkap ug andam; didto magahikay kamo alang kanato.
15and *he* will shew you a large upper room furnished ready. There make ready for us.
16Ug nangadto ang iyang mga tinon-an, ug ming-abut sa lungsod, ug hingkaplagan nila sumala sa iyang giingon kanila: ug giandam nila ang pasko.
16And his disciples went away and came into the city, and found as he had said to them; and they made ready the passover.
17Ug sa pagkahapon miadto siya uban sa napulo ug duha.
17And when evening was come, he comes with the twelve.
18Ug sa nagalingkod sila sa lamesa ug nagakaon miingon si Jesus: Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga usa kaninyo ang nagasalo kanako, magtugyan kanako.
18And as they lay at table and were eating, Jesus said, Verily I say to you, One of you shall deliver me up; he who is eating with me.
19Ug misugod sila sa pagkasubo, ug sa pag-ingon kaniya sa tinagsa: Ako ba kaha? Ug ang usa: Ako ba kaha?
19And they began to be grieved, and to say to him, one by one, Is it *I*? [and another, Is it *I*?]
20Ug siya mitubag, ug miingon kanila: Usa sa napulo ug duha, ang nagapunit uban kanako sa pinggan.
20But he answered and said to them, One of the twelve, he who dips with me in the dish.
21Kay ang Anak sa tawo moadto, sumala sa nahasulat nahatungod kaniya: apan alaut kadtong tawo nga pinaagi kaniya igatugyan ang Anak sa tawo. Maayo pa alang niadtong tawohana kong wala siya matawo.
21The Son of man goes indeed as it is written concerning him, but woe to that man by whom the Son of man is delivered up; [it were] good for that man if he had not been born.
22Ug sa nagakaon sila, mikuha si Jesus ug tinapay, ug sa nakapanalangin siya iyang gitipiktipik kini ug gihatag kanila, ug miingon: Komuha kamo, kini mao ang akong lawas.
22And as they were eating, Jesus, having taken bread, when he had blessed, broke [it], and gave [it] to them, and said, Take [this]: this is my body.
23Ug mikuha siya ug copa, ug sa nakapasalamat siya, iyang gihatag kanila, ug ang tanan nanagpanginum niini.
23And having taken [the] cup, when he had given thanks, he gave [it] to them, and they all drank out of it.
24Ug miingon siya kanila: Kini mao ang akong dugo sa bag-ong tugon, nga pagaulaon tungod sa daghanan.
24And he said to them, This is my blood, that of the [new] covenant, that shed for many.
25Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo: Dili na ako magainum sa bunga sa parras, hangtud niadtong adlawa nga imnon ko kini pag-usab sa gingharian sa Dios.
25Verily I say to you, I will no more drink at all of the fruit of the vine, until that day when I drink it new in the kingdom of God.
26Ug sa nakaawit sila ug usa ka alawiton, nangadto sila sa bukid sa mga Olivo.
26And having sung a hymn, they went out to the mount of Olives.
27Ug si Jesus miingon kanila: Nga-tanan kamo mahapangdol karong gabhiona, kay nahasulat na: Pagasamaran ko ang magbalantay, ug ang mga carnero pagapatlaagon.
27And Jesus says to them, All ye shall be offended, for it is written, I will smite the shepherd, and the sheep shall be scattered abroad.
28Apan, sa tapus ako mabanhaw mouna ako kaninyo sa Galilea.
28But after I am risen, I will go before you into Galilee.
29Apan si Pedro miingon kaniya: Bisan pa ang tanan mahipangdol, ako dili gayud.
29But Peter said to him, Even if all should be offended, yet not *I*.
30Ug si Jesus miingon kaniya: Sa pagkamatuod nagaingon ako kanimo, nga karon, niining gabhiona sa dili pa makatuktugaok ang manok ug makaduha, igalimod mo ako sa makatolo.
30And Jesus says to him, Verily I say to thee, that thou to-day, in this night, before [the] cock shall crow twice, thou shalt thrice deny me.
31Apan siya nagsulti sa mainiton gayud: Bisan kinahanglan kanako ang pagkamatay uban kanimo dili ko ikaw igalimod. Ug ang tanan nanag-ingon sa mao usab.
31But he said [so much] exceedingly the more, If I should have to die with thee, I will in no wise deny thee. And likewise said they all too.
32Ug ming-adto sila sa usa ka tanaman, nga ginganlan Getsemani; ug nag-ingon siya sa iyang mga tinon-an: Panglingkod kamo dinhi, sa magaampo pa ako.
32And they come to a place of which the name [is] Gethsemane, and he says to his disciples, Sit here while I shall pray.
33Ug iyang gipauban kaniya si Pedro ug si Jacobo ug si Juan, ug misugod siya sa hilabihang pagkahibulong ug dakung pagkasubo.
33And he takes with him Peter and James and John, and he began to be amazed and oppressed in spirit.
34Ug miingon kanila: Nasubo gayud ang akong kalag, hangtud sa kamatayon; managpabilin kamo dinhi ug managtukaw.
34And he says to them, My soul is full of grief even unto death; abide here and watch.
35Ug milakaw siya ug diyutay sa unahan, ug mihapa sa yuta, ug nagaampo, nga, kong mahimo, ikasaylo kaniya kadtong taknaa.
35And, going forward a little, he fell upon the earth; and he prayed that, if it were possible, the hour might pass away from him.
36Ug miingon siya: Abba, Amahan, ang tanang mga butang mahimo mo; ipahilayo kanako kini nga copa, apan dili ang akong kabubut-on, kondili ang imo.
36And he said, Abba, Father, all things are possible to thee: take away this cup from me; but not what *I* will, but what *thou* [wilt].
37Ug mibalik, ug iyang hingkit-an sila nga nangatulog; ug miingon kang Pedro: Simon, nagakatulog ka ba? Dili ba ikaw makahimo sa pagtukaw ug usa ka takna?
37And he comes and finds them sleeping. And he says to Peter, Simon, dost thou sleep? Hast thou not been able to watch one hour?
38Panagtukaw, ug panag-ampo, aron dili kamo mahasulod sa panulay. Sa pagkamatuod ang espiritu andam, apan ang lawas maluya.
38Watch and pray, that ye enter not into temptation. The spirit indeed [is] willing, but the flesh weak.
39Ug miadto siya pag-usab ug nag-ampo, sa pag-ingon sa mao usab nga mga pulong.
39And going away, he prayed again, saying the same thing.
40Ug mibalik na usab siya ug hingkaplagan niya sila nga nangatulog, kay nangloy na pag-ayo ang ilang mga mata, ug wala sila manghibalo kong unsa ang igatubag kaniya.
40And returning, he found them again sleeping, for their eyes were heavy; and they knew not what they should answer him.
41Ug miduol siya sa ikatolo ug miingon kanila: Pangatulog na ug pamahulay kamo. Igo na; miabut na ang takna; ania karon, igatugyan ang Anak sa tawo sa kamot sa mga makasasala.
41And he comes the third time and says to them, Sleep on now, and take your rest. It is enough; the hour is come; behold, the Son of man is delivered up into the hands of sinners.
42Panindog kamo, manlakaw kita; ania karon, ang nagatugyan kanako miabut na.
42Arise, let us go; behold, he that delivers me up has drawn nigh.
43Ug dihadiha sa nagasulti pa siya, miabut si Judas, ang usa sa napulo ug duha, ug uban kaniya ang usa ka panon sa katawohan nga may mga pinuti ug mga bunal, gikan sa mga punoan sa mga sacerdote, ug sa mga escriba, ug sa mga anciano.
43And immediately, while he was yet speaking, Judas comes up, [being] one of the twelve, and with him a great crowd, with swords and sticks, from the chief priests and the scribes and the elders.
44Ug ang nagatugyan kaniya, mihatag kanila ug usa ka ilhanan nga gikauyonan, nga nagaingon: Ang akong pagahagkan mao siya; dakpa ninyo siya, ug dad-on sa malig-on.
44Now he that delivered him up had given them a sign between them, saying, Whomsoever I shall kiss, that is he; seize him, and lead [him] away safely.
45Ug sa miabut siya, gilayon miduol kang Jesus ug miingon: Magtutudlo; ug mihalok kaniya.
45And being come, straightway coming up to him, he says, Rabbi, Rabbi; and he covered him with kisses.
46Ug ilang gikuptan siya ug gidakup.
46And they laid their hands upon him and seized him.
47Apan usa sa mga nanagtindog didto miibut sa iyang pinuti, ug mitigbas sa sulogoon sa labawng sacerdote, ug iyang gipalongan kini sa dalunggan.
47But a certain one of those who stood by, having drawn his sword, struck the bondman of the high priest, and took off his ear.
48Ug si Jesus mitubag ug miingon kanila: Nanganhi ba kamo ingon nga batok sa usa ka tulisan, dala ang mga pinuti ug mga puspus sa pagdakup kanako?
48And Jesus answering said to them, Are ye come out as against a robber, with swords and sticks to take me?
49Sa adlaw-adlaw diha ako sa taliwala ninyo, nagapanudlo sa templo, ug wala ninyo ako dakpa. Apan mao kini, aron matuman ang Kasulatan.
49I was daily with you teaching in the temple, and ye did not seize me; but [it is] that the scriptures may be fulfilled.
50Ug mibiya ang tanan kaniya, ug nanagpangalagiw sila.
50And all left him and fled.
51Ug may usa ka ulitawo misunod kaniya, nga may usa ka habol nga gikupo sa iyang lawas nga hubo. Ug siya gidakup nila.
51And a certain young man followed him with a linen cloth cast about his naked [body]; and [the young men] seize him;
52Apan gibiyaan niya ang iyang habol, ug mikalagiw nga hubo.
52but he, leaving the linen cloth behind [him], fled from them naked.
53Ug gidala nila si Jesus ngadto sa labawng sacerdote, ug nanagtigum kaniya ang tanang mga punoan sa mga sacerdote, ug mga anciano ug mga escriba.
53And they led away Jesus to the high priest. And there come together to him all the chief priests and the elders and the scribes.
54Ug misunod kaniya si Pedro nga nagapahalayo, hangtud sa silong sa palacio sa labawng sacerdote; ug milingkod kauban sa mga sulogoon, ug nagadangka sa kalayo.
54And Peter followed him at a distance, till [he was] within the court of the high priest's palace; and he was sitting with the officers and warming himself in the light [of the fire].
55Ug ang mga punoang sacerdote, ug ang tibook nga hukmanan nagapangita ug saksi batok kang Jesus, sa pagpatay kaniya. Ug sila walay hingkaplagan.
55And the chief priests and the whole sanhedrim sought testimony against Jesus to cause him to be put to death, and did not find [any].
56Kay daghan ang nagsaksi sa bakak batok kaniya, ug ang ilang mga pagsaksi wala magakauyon.
56For many bore false witness against him, and their testimony did not agree.
57Ug mingtindog ang uban, ug nanagsaksi sa bakak batok kaniya, nga nagaingon:
57And certain persons rose up and bore false witness against him, saying,
58Hingdunggan namo ang pag-ingon niya: Akong gub-on kining temploha nga gibuhat sa kamot, ug unya sulod sa tolo ka adlaw magapatindog ako ug usa nga wala buhata sa kamot.
58*We* heard him saying, *I* will destroy this temple which is made with hands, and in the course of three days I will build another not made with hands.
59Apan bisan pa niini wala magakauyon ang ilang panagsaksi.
59And neither thus did their testimony agree.
60Ug mitindog sa taliwala ang labawng sacerdote, ug nangutana kang Jesus sa pag-ingon: Wala kay pagtubag bisan unsa? Unsa man kining ginasaksi nila batok kanimo?
60And the high priest, rising up before them all, asked Jesus, saying, Answerest thou nothing? What do these testify against thee?
61Apan siya nagahilum, ug wala motubag sa bisan unsa. Ang labawng sacerdote nangutana pag-usab kaniya ug miingon: Ikaw ba si Cristo, ang Anak sa Dalayegon?
61But he was silent, and answered nothing. Again the high priest asked him, and says to him, *Thou* art the Christ, the Son of the Blessed?
62Ug miingon si Jesus: Mao ako: ug makita ninyo ang Anak sa tawo, nga magalingkod sa too sa Gahum, ug moanhi uban sa mga panganod sa langit.
62And Jesus said, *I* am, and ye shall see the Son of man sitting at the right hand of power, and coming with the clouds of heaven.
63Ug migisi ang labawng sacerdote sa iyang mga bisti, ug nag-ingon: Unsa pa ang pagkinahanglan ta sa mga saksi?
63And the high priest, having rent his clothes, says, What need have we any more of witnesses?
64Hindunggan ninyo ang pagpasipala: Unsay hunahuna ninyo? Ug silang tanan naghukom kaniya nga angay sa kamatayon.
64Ye have heard the blasphemy; what think ye? And they all condemned him to be guilty of death.
65Ug ang uban misugod sa paglowa kaniya, ug pagtabon sa iyang nawong, ug pagsagpa kaniya, ug pag-ingon kaniya: Tagnaa. Ug ang mga sulogoon nagsagpa kaniya.
65And some began to spit upon him, and cover up his face, and buffet him, and say to him, Prophesy; and the officers struck him with the palms of their hands.
66Ug sa didto si Pedro sa silong, sa atrio, miabut ang usa sa mga sulogoon nga babaye sa labawng sacerdote;
66And Peter being below in the palace-court, there comes one of the maids of the high priest,
67Ug sa hingkit-an niya si Pedro nga nagadangka, iyang gitutokan ug giingon: Ikaw usab kauban ni Jesus nga Nazaretnon.
67and seeing Peter warming himself, having looked at him, says, And *thou* wast with the Nazarene, Jesus.
68Apan siya minglimod, nga naga-ingon: Wala ako mahibalo, bisan maka-sabut sa imong ginaingon. Ug minggula siya sa ganghaan; ug mituktugaok ang manok.
68But he denied, saying, I know not nor understand what thou sayest. And he went out into the vestibule; and a cock crew.
69Ug sa hingkit-an siya pag-usab sa sulogoon nga babaye, misugod sa pag-ingon niadtong mga nagatindog didto: Kini siya usa kanila usab.
69And the maid, seeing him, again began to say to those that stood by, This is [one] of them.
70Apan siya minglimod pag-usab. Ug unya, sa pagkataodtaod ang mga nanagtindog didto nanag-ingon kang Pedro: Sa pagkamatuod gayud, usa ikaw kanila kay ikaw Galileanhon, ug ang imong panulti sama sa ila.
70And he again denied. And again, after a little, those that stood by said to Peter, Truly thou art [one] of them, for also thou art a Galilean.
71Apan siya misugod sa pagpanunglo, ug pagpanumpa: Wala ako makaila nianang tawohana, nga inyong ginasulti.
71But he began to curse and to swear, I know not this man of whom ye speak.
72Ug ang manok mituktugaok sa ikaduha. Ug si Pedro nahanumdum sa giingon kaniya ni Jesus: Sa dili pa magatuktugaok ang manok ug makaduha ikaw magalimod kanako ug makatolo. Ug sa nakahunahuna niini, mihilak siya.
72And the second time a cock crew. And Peter remembered the word that Jesus said to him, Before [the] cock crow twice, thou shalt deny me thrice; and when he thought thereon he wept.