1Apan si Jesus miadto sa bukid sa mga Olivo.
1Jesus aber ging an den Ölberg.
2Ug sa buntag pa kaayo mibalik siya pag-usab sa templo, ug ang tibook nga lungsod nangadto kaniya, ug siya milingkod ug nanudlo kanila.
2Und am Morgen früh stellte er sich wieder im Tempel ein, und alles Volk kam zu ihm, und er setzte sich und lehrte sie.
3Ug ang mga escriba ug ang mga Fariseo, mingdala kaniya ug usa ka babaye, nga hingdakpan sa pagpanapaw; ug sa gibutang nila siya sa taliwala.
3Da brachten die Schriftgelehrten und Pharisäer ein Weib zu ihm, die beim Ehebruch ergriffen worden war, stellten sie in die Mitte
4Nanag-ingon sila kaniya: Magtutudlo, kining babayehana hingdakpan sa nagbuhat siya sa pagpanapaw.
4und sprachen zu ihm: Meister, dieses Weib ist auf der Tat beim Ehebruch ergriffen worden.
5Ug sa Kasugoan si Moises nagsugo kanamo sa pagbato sa mga maingon niini. Busa, ikaw, unsay igaingon mo?
5Im Gesetz aber hat uns Mose geboten, solche zu steinigen. Was sagst nun du?
6Kini giingon nila sa pagsulay kaniya, aron may ikasumbong sila batok kaniya. Apan si Jesus sa mipungko sa yuta, nagsulat sa iyang tudlo.
6Das sagten sie aber, um ihn zu versuchen, damit sie ihn anklagen könnten. Jesus aber bückte sich nieder und schrieb mit dem Finger auf die Erde.
7Busa, sa nanagpadayon sila sa pag-pangutana kaniya, mitindog ug miingon kanila: Kadtong walay sala kaninyo, pasagdi nga maoy mouna pagbato sa bato kaniya.
7Als sie nun dabei verharrten, ihn zu fragen, richtete er sich auf und sprach zu ihnen: Wer unter euch ohne Sünde ist, der werfe den ersten Stein auf sie!
8Ug mipungko siya pag-usab, ug nagpadayon sa pagsulat sa yuta.
8Und er bückte sich wiederum nieder und schrieb auf die Erde.
9Ug sila, nga nakadungog niini, ug sa gibadlong sa ilang kaisipan, nanggula sila sa tinagsa, nga misugod sa mga tigulang hangtud sa katapusan, ug gibi-yaan nila si Jesus na lamang ug ang babaye, diin siya nga nagatindog sa taliwala.
9Als sie aber das hörten, gingen sie von ihrem Gewissen gestraft einer nach dem andern hinaus, die Ältesten zuerst; Jesus aber ward allein gelassen, mit dem Weib, das in der Mitte stand.
10Ug mitindog si Jesus, ug sa walay tawo siya nga hingkit-an, kondili ang babaye, siya miingon kaniya: Babaye, hain na ang imong mga magsusumbong? Wala bay tawo nga mihukom sa silot kanimo?
10Da richtete sich Jesus auf und sprach zu ihr: Weib, wo sind deine Ankläger? Hat dich niemand verdammt?
11Ug siya miingon: Wala, Ginoo. Ug si Jesus miingon kaniya: Bisan ako dili usab maghukom sa silot kanimo. Lumakaw ka, ug sukad karon ayaw ra gayud pagpakasala pag-usab.
11Sie sprach: Herr, niemand! Jesus sprach zu ihr: So verurteile ich dich auch nicht. Gehe hin und sündige hinfort nicht mehr!
12Unya misulti pag-usab si Jesus kanila, nga miingon: Ako mao ang kahayag sa kalibutan; ang mosunod kanako, dili magalakaw sa kangitngit, kondili may kahayag sa kinabuhi.
12Nun redete Jesus wieder zu ihnen und sprach: Ich bin das Licht der Welt. Wer mir nachfolgt, wird nicht in der Finsternis wandeln, sondern er wird das Licht des Lebens haben.
13Unya ang mga Fariseo nanag-ingon kaniya: Ikaw nagahatag sa pagpamatuod sa imong kaugalingon; ang imong pagpamatuod dili tinuod.
13Da sprachen die Pharisäer zu ihm: Du zeugst von dir selbst; dein Zeugnis ist nicht wahr!
14Si Jesus mitubag ug miingon kanila: Bisan ako nagahatag ug pagpamatuod sa akong kaugalingon, ang akong pagpamatuod tinuod: kay ako nahibalo kong diin ako gikan, ug asa ako paingon, ug kamo wala manghibalo kong diin ako gikan, ug asa ako paingon.
14Jesus antwortete und sprach zu ihnen: Auch wenn ich von mir selbst zeuge, so ist mein Zeugnis wahr, denn ich weiß, woher ich gekommen bin und wohin ich gehe; ihr aber wisset nicht, woher ich komme und wohin ich gehe.
15Kamo nagahukom sumala sa unod, ako walay paghukom kang bisan kinsa.
15Ihr richtet nach dem Fleische; ich richte niemand.
16Apan, kong ako ang maghukom, ang akong paghukom tinuod; kay dili ako lamang nga usara, kondili ako ug ang Amahan, nga nagsugo kanako.
16Aber auch wenn ich richte, so ist mein Gericht wahr; denn ich bin nicht allein, sondern ich und der Vater, der mich gesandt hat.
17Ug sa inyong Kasugoan nahasulat usab, nga ang pagpamatuod sa duha ka tawo tinuod.
17Es steht aber auch in eurem Gesetze geschrieben, daß das Zeugnis zweier Menschen wahr sei.
18Ako mao ang nagahatag sa pagpamatuod sa akong kaugalingon, ug ang Amahan nga nagsugo kanako nagahatag sa pagpamatuod kanako.
18Ich bin es, der ich von mir selbst zeuge, und es zeugt von mir der Vater, der mich gesandt hat.
19Unya sila nanag-ingon kaniya: Hain man ang imong Amahan? Si Jesus mitubag: Wala kamo makaila kanako, bisan sa akong Amahan: kong kamo nakaila pa kanako, nakaila usab kamo unta sa akong Amahan.
19Da sprachen sie zu ihm: Wo ist dein Vater? Jesus antwortete: Ihr kennet weder mich noch meinen Vater; wenn ihr mich kenntet, so würdet ihr auch meinen Vater kennen.
20Kini nga mga pulonga gisulti ni Jesus sa dapit nga tipiganan sa mga limos sa nanudlo siya sa templo. Ug walay tawo nga midakup kaniya, kay wala pa moabut ang iyang takna.
20Diese Worte redete Jesus bei dem Gotteskasten, als er im Tempel lehrte; und niemand griff ihn, denn seine Stunde war noch nicht gekommen.
21Unya si Jesus miingon usab kanila: Ako molakaw, ug kamo managpangita kanako, ug mangamatay kamo sa inyong sala. Kong asa ako moadto, dili kamo makahimo sa pag-adto.
21Nun sprach Jesus wiederum zu ihnen: Ich gehe fort, und ihr werdet mich suchen und in eurer Sünde sterben. Wohin ich gehe, dahin könnt ihr nicht kommen!
22Unya ang mga Judio nanag-ingon: Magahikug ba kaha siya, kay miingon man siya: Kong asa ako moadto, dili kamo makahimo sa pag-adto?
22Da sagten die Juden: Will er sich etwa selbst töten, daß er spricht: Wohin ich gehe, dahin könnt ihr nicht kommen?
23Ug siya miingon kanila: Kamo mga taga-ilalum, ako taga-itaas; kamo taga-dinhi mining kalibutana: ako dili taga-dinhi niining kalibutana.
23Er aber sprach zu ihnen: Ihr seid von unten her, ich bin von oben her. Ihr seid von dieser Welt, ich bin nicht von dieser Welt.
24Busa miingon ako kaninyo nga mangamatay kamo sa inyong mga sala; kay kong kamo dili managpanoo, nga ako mao si Cristo, mangamatay kamo sa inyong mga sala.
24Darum habe ich euch gesagt, daß ihr in euren Sünden sterben werdet; denn wenn ihr nicht glaubet, daß ich es bin, so werdet ihr in euren Sünden sterben.
25Unya sila miingon kaniya: Kinsa ba ikaw? Ug si Jesus miingon kanila: Kadto gayud nga sukad sa sinugdan giingon ko usab kaninyo.
25Da sagten sie zu ihm: Wer bist du? Und Jesus sprach zu ihnen: Erstens das, was ich euch eben sage!
26Ako adunay daghang mga butang nga igaingon ug igahukom mahatungod kaninyo; apan ang nagsugo kanako maoy matuod. Ug ang akong ginaingon sa kalibutan, mao ang hingbatian ko kaniya.
26Ich habe vieles über euch zu reden und zu richten; aber der, welcher mich gesandt hat, ist wahrhaftig; und was ich von ihm gehört habe, das rede ich zu der Welt.
27Wala sila managpakasabut nga siya nagasulti kanila mahatungod sa Amahan.
27Sie verstanden aber nicht, daß er vom Vater zu ihnen redete.
28Unya si Jesus miingon kanila: Kong patindugon na ninyo ang Anak sa tawo, unya ra manghibalo kamo, nga ako mao si Cristo; ug nga ako wala magbuhat ug unsa man sa akong kaugalingon, kondili ako nagasulti sa gitudlo kanako sa akong Amahan.
28Darum sprach Jesus: Wenn ihr des Menschen Sohn erhöht haben werdet, dann werdet ihr erkennen, daß ich es bin; und von mir selbst tue ich nichts, sondern wie mich mein Vater gelehrt hat, so rede ich.
29Ug ang nagsugo kanako ania uban kanako; wala ako niya pagpasagdi nga mag-usara. Kay ako nagabuhat gihapon sa nahimut-an niya.
29Und der, welcher mich gesandt hat, ist mit mir; er läßt mich nicht allein, denn ich tue allezeit, was ihm gefällt.
30Sa pag-ingon niya niining mga butanga, daghan ang mga mingtoo kaniya.
30Als er solches redete, glaubten viele an ihn.
31Busa miingon si Jesus sa mga Judio nga mingtoo kaniya: Kong kamo manag-pabilin sa akong pulong, nan matuod gayud nga kamo mga tinon-an ko;
31Da sprach Jesus zu den Juden, die an ihn gläubig geworden waren: Wenn ihr in meinem Worte bleibet, so seid ihr wahrhaftig meine Jünger,
32Ug kamo makaila sa kamatuoran, ug ang kamatuoran magaluwas kaninyo.
32und ihr werdet die Wahrheit erkennen, und die Wahrheit wird euch frei machen!
33Sila mingtubag kaniya: Kami sa kaliwatan ni Abraham; ug wala gayud kami mahiulipon kang bisan kinsa. Nganong nagaingon ka: Pagaluwason kamo?
33Sie antworteten ihm: Wir sind Abrahams Same und sind nie jemandes Knechte gewesen; wie sprichst du denn: Ihr sollt frei werden?
34Si Jesus mitubag kanila: Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, nagaingon ako kaninyo, nga ang tagsatagsa nga magpakasala, ulipon sa sala.
34Jesus antwortete ihnen: Wahrlich, wahrlich, ich sage euch: Wer Sünde tut, ist der Sünde Knecht.
35Ug ang ulipon dili makapuyo nga dayon sa balay; ang anak makapuyo sa gihapon.
35Der Knecht aber bleibt nicht ewig im Hause; der Sohn bleibt ewig.
36Busa, kong ang Anak magaluwas kaninyo, malinuwas gayud kamo.
36Wird euch nun der Sohn frei machen, so seid ihr wirklich frei.
37Ako nanghibalo nga sa kaliwatan kamo ni Abraham, apan kamo nanagpaninguha sa pagpatay kanako, kay ang akong pulong wala mogamut kaninyo.
37Ich weiß, daß ihr Abrahams Same seid; aber ihr suchet mich zu töten, denn mein Wort findet keinen Raum in euch.
38Ako nagasulti sa hingkit-an ko sa akong Amahan; ug ingon man usab kamo nanagbuhat sa inyong hingdunggan sa inyong amahan.
38Ich rede, was ich bei meinem Vater gesehen habe; so tut auch ihr, was ihr von eurem Vater gehört habt.
39Nanagpanubag sila ug nanag-ingon kaniya: Ang among amahan mao si Abraham. Si Jesus miingon kanila: Kong mga anak pa kamo ni Abraham, buhaton unta ninyo ang mga buhat ni Abraham.
39Sie antworteten und sprachen zu ihm: Unser Vater ist Abraham! Jesus spricht zu ihnen: Wäret ihr Abrahams Kinder, so tätet ihr Abrahams Werke.
40Apan karon nanagpaninguha kamo sa pagpatay kanako, nga nagsulti kaninyo sa kamatuoran, nga akong hingdunggan sa Dios. Kini wala pagbuhata ni Abraham.
40Nun aber suchet ihr mich zu töten, einen Menschen, der euch die Wahrheit gesagt hat, welche ich von Gott gehört habe; das hat Abraham nicht getan.
41Kamo nanagbuhat sa mga buhat sa inyong amahan. Unya sila nanag-ingon kaniya: Kami wala mangatawo sa pakighilawas; kami may usa lamang ka amahan, ang Dios.
41Ihr tut die Werke eures Vaters. Da sprachen sie zu ihm: Wir sind nicht unehelich geboren, wir haben einen Vater, Gott!
42Si Jesus miingon kanila: Kong ang Dios mao pa ang inyong Amahan, ako higugmaon unta ninyo; kay ako ming-gikan sa Dios ug mianhi ako dinhi; kay wala ako moanhi sa akong kaugalingon, kondili siya nagsugo kanako.
42Da sprach Jesus zu ihnen: Wäre Gott euer Vater, so würdet ihr mich lieben, denn ich bin von Gott ausgegangen und gekommen; denn nicht von mir selbst bin ich gekommen, sondern er hat mich gesandt.
43Nganong dili kamo mosabut sa akong sinultihan? Kay kamo dili makahimo sa pagpatalinghug sa akong pulong.
43Warum versteht ihr meine Rede nicht? Denn ihr könnt ja mein Wort nicht hören!
44Ang yawa mao ang inyong amahan, ug kamo buot magbuhat sa mga kaibog sa inyong amahan. Siya mamumuno sukad pa sa sinugdan; ug sa kamatuoran wala siya magpadayon, kay kaniya walay kamatuoran. Kong siya magapamulong sa bakak, nagasulti siya sa iyang kaugalingon: kay siya bakakon, ug amahan sa bakak.
44Ihr seid von dem Vater, dem Teufel, und was euer Vater begehrt, wollt ihr tun; der war ein Menschenmörder von Anfang an und ist nicht bestanden in der Wahrheit, denn Wahrheit ist nicht in ihm. Wenn er die Lüge redet, so redet er aus seinem Eigenen, denn er ist ein Lügner und der Vater derselben.
45Apan kay ako nagasulti sa kamatuoran, wala kamo motoo kanako.
45Weil aber ich die Wahrheit sage, glaubet ihr mir nicht.
46Kinsa kaninyo ang makabadlong kanako tungod sa sala? Kong ako nagapamulong sa kamatuoran nganong wala kamo motoo kanako?
46Wer unter euch kann mich einer Sünde zeihen? Wenn ich die Wahrheit rede, warum glaubet ihr mir nicht?
47Ang iya sa Dios, nagapatalinghug sa mga pulong sa Dios: tungod niini kamo wala magapatalinghug kanila, kay kamo dili iya sa Dios.
47Wer aus Gott ist, der hört die Worte Gottes; darum höret ihr nicht, weil ihr nicht aus Gott seid.
48Unya ang mga Judio nanagpanubag ug nanag-ingon kaniya: Dili ba ang among gipamulong maayo nga ikaw usa ka Samariahanon ug adunay usa ka yawa?
48Da antworteten die Juden und sprachen zu ihm: Sagen wir nicht mit Recht, daß du ein Samariter bist und einen Dämon hast?
49Si Jesus mitubag: Ako walay usa ka yawa; kondili nagatahud ako sa akong Amahan, ug kamo nagapakaulaw kanako.
49Jesus antwortete: Ich habe keinen Dämon, sondern ich ehre meinen Vater, und ihr entehret mich.
50Apan ako wala mangita sa akong kaugalingong himaya; may usa nga nangita, ug nagahukom.
50Ich aber suche nicht meine Ehre; es ist Einer, der sie sucht und der richtet.
51Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, ako nagaingon kaninyo: Kong kinsa ang magabantay sa akong pulong, dili gayud makakita siya sa kamatayon.
51Wahrlich, wahrlich, ich sage euch, wenn jemand mein Wort bewahrt, so wird er den Tod nicht sehen in Ewigkeit!
52Unya nanag-ingon kaniya ang mga Judio: Karon nanghibalo kami nga ikaw may usa ka yawa. Si Abraham namatay ug ang mga manalagna, ug ikaw miingon: Kong kinsa ang magabantay sa akong pulong, siya dili gayud makatagamtam sa kamatayon.
52Da sprachen die Juden zu ihm: Jetzt erkennen wir, daß du einen Dämon hast! Abraham ist gestorben und die Propheten, und du sagst: Wenn jemand mein Wort bewahrt, so wird er den Tod nicht schmecken in Ewigkeit.
53Labaw pa ba ikaw sa atong amahan nga si Abraham nga namatay? Ug sa mga manalagna nga nangamatay? Nagapakakinsa ba ikaw?
53Bist du größer als unser Vater Abraham, welcher gestorben ist? Und die Propheten sind auch gestorben. Was machst du aus dir selbst?
54Si Jesus mitubag: Kong ako magahimaya sa akong kaugalingon, ang akong himaya walay kapuslanan. Ang nagahimaya kanako mao ang akong Amahan, nga ginaingon ninyo, nga mao ang inyong Dios.
54Jesus antwortete: Wenn ich mich selbst ehre, so ist meine Ehre nichts; es ist mein Vater, der mich ehrt, von welchem ihr saget, er sei euer Gott.
55Ug kamo wala makaila kaniya, apan ako nakaila kaniya; ug kong ako moingon, nga ako wala makaila kaniya, mahasama ako kaninyo, nga bakakon. Apan ako nakaila kaniya ug nagabantay sa iyang mga pulong.
55Und doch habt ihr ihn nicht erkannt; ich aber kenne ihn. Und wenn ich sagen würde, ich kenne ihn nicht, so wäre ich ein Lügner, gleich wie ihr. Aber ich kenne ihn und halte sein Wort.
56Si Abraham nga inyong amahan nalipay sa pagtan-aw sa akong adlaw; ug nakita niya, ug naghimaya siya.
56Abraham, euer Vater, frohlockte, daß er meinen Tag sehen sollte. Und er sah ihn und freute sich.
57Unya ang mga Judio nanag-ingon kaniya: Wala ka pa ngani kalim-an ka tuig, ug nakakita kana kang Abraham?
57Da sprachen die Juden zu ihm: Du bist noch nicht fünfzig Jahre alt und hast Abraham gesehen?
58Si Jesus miingon kanila: Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, nagaingon ako kaninyo, nga sa wala pa matawo si Abraham, mao na ako.
58Jesus sprach zu ihnen: Wahrlich, wahrlich, ich sage euch, ehe Abraham ward, bin ich!
59Busa sila namunit ug mga bato sa pagbato kaniya; apan si Jesus mitago, ug migula sa templo; ug sa milatas sa taliwala nila, milakaw.
59Da hoben sie Steine auf, um sie auf ihn zu werfen. Jesus aber verbarg sich und ging zum Tempel hinaus, mitten durch sie hindurch, und entwich also.