¹Maingon sa nieve sa ting-init, ug maingon sa ulan sa ting-ani, Mao man ang kadungganan dili angay sa usa ka buang.

¹Como a neve no verão, e como a chuva no tempo da ceifa, assim não convém ao tolo a honra.

²Maingon sa gorion sa iyang pagpanaw, maingon sa ayaw sa iyang paglupad, Mao man ang pagpanghimaraut nga walay gipasikaran dili matuman.

²Como o pássaro no seu vaguear, como a andorinha no seu voar, assim a maldição sem causa não encontra pouso.

³Usa ka pudlos alang sa kabayo, usa ka busal alang sa asno, Ug ang usa ka bunal alang sa likod sa mga buang.

³O açoite é para o cavalo, o freio para o jumento, e a vara para as costas dos tolos.

⁴Ayaw gayud pagtubaga ang usa ka buang sumala sa iyang binuang, Tingali unya ikaw mahasama usab kaniya.

⁴Não respondas ao tolo segundo a sua estultícia, para que também não te faças semelhante a ele.

⁵Tubaga ang usa ka buang sumala sa iyang binuang, Tingali unya siya mahimong manggialamon sa iyang kaugalingong paghunahuna.

⁵Responde ao tolo segundo a sua estultícia, para que ele não seja sábio aos seus próprios olhos.

⁶Kadtong nagapadala ug usa ka panugon pinaagi sa kamot sa usa ka buang, Nagaputol sa iyang kaugalingong mga tiil, ug nagainum diha sa kapildihon.

⁶Os pés decepa, e o dano bebe, quem manda mensagens pela mão dum tolo.

⁷Ang mga paa sa piang magabitay nga nanagtabyog; Ingon niana ang usa ka sambingay sa baba sa mga buang.

⁷As pernas do coxo pendem frouxas; assim é o provérbio na boca dos tolos.

⁸Maingon sa usa ka tawo nga nagatakgos sa usa ka bato diha sa usa ka saplong, Ingon man usab siya nga nagahatag ug kadungganan sa usa ka buang.

⁸Como o que ata a pedra na funda, assim é aquele que dá honra ao tolo.

⁹Ingon sa usa ka tunok nga nagalagbas sa kamot sa usa ka palahubog, Mao usab niana ang usa ka sambingay diha sa baba sa mga buang.

⁹Como o espinho que entra na mão do ébrio, assim é o provérbio na mão dos tolos.

¹⁰Maingon sa usa ka magpapana nga nagasamad sa tanan, Mao man usab siya nga nagasuhol sa usa ka buang ug siya nga nagasuhol kanila nga nagapanlabay.

¹⁰Como o flecheiro que fere a todos, assim é aquele que assalaria ao transeunte tolo, ou ao ébrio.

¹¹Maingon sa usa ka iro nga nagabalik sa iyang sinuka, Ingon niana ang usa ka buang nga nagabalikbalik sa iyang binuang.

¹¹Como o cão que torna ao seu vômito, assim é o tolo que reitera a sua estultícia.

¹²Nakita mo ba ang usa ka tawo nga manggialamon sa iyang kaugalingong paghunahuna? Aduna pay labaw nga paglaum sa usa ka buang kay kaniya.

¹²Vês um homem que é sábio a seus próprios olhos? Maior esperança há para o tolo do que para ele.

¹³Ang tapulan nagaingon: Adunay usa ka leon sa dalan; Usa ka leon anaa sa kadalanan.

¹³Diz o preguiçoso: Um leão está no caminho; um leão está nas ruas.

¹⁴Maingon nga ang pultahan motakoptak-op diha sa iyang mga bisagra, Ingon niana ang tapulan ibabaw sa iyang higdaanan.

¹⁴Como a porta se revolve nos seus gonzos, assim o faz o preguiçoso na sua cama.

¹⁵Ang tapulan nagalubong sa iyang kamot diha sa pinggan; Nakapakapoy na kaniya ang pagdala pag-usab niini ngadto sa iyang baba.

¹⁵O preguiçoso esconde a sua mão no prato, e nem ao menos quer levá-la de novo � boca.

¹⁶Ang tapulan manggialamon pa sa iyang kaugalingon paghunahuna Kay sa pito ka tawo nga nakahatag ug usa ka katarungan.

¹⁶Mais sábio é o preguiçoso a seus olhos do que sete homens que sabem responder bem.

¹⁷Kadtong molabay, ug magabudlay sa iyang kaugalingon sa pagpakig-away nga dili iya, Sama sa usa ka tawo nga nagadakup sa usa ka iro pinaagi sa mga dalunggan.

¹⁷O que, passando, se mete em questão alheia é como aquele que toma um cão pelas orelhas.

¹⁸Maingon sa usa ka nabuang tawo nga nagasalibay sa mga agipo, Mga udyong, ug kamatayon,

¹⁸Como o louco que atira tições, flechas, e morte,

¹⁹Mao man ang tawo nga nagalimbong sa iyang isigkatawo, Ug nagaingon: Wala ba ako magti-aw lamang?

¹⁹assim é o homem que engana o seu próximo, e diz: Fiz isso por brincadeira.

²⁰Tungod sa kakulang sa kahoy nga isugnod ang kalayo mapalong; Ug diin walay witwitan, ang pagpakig-away mohunong.

²⁰Faltando lenha, apaga-se o fogo; e não havendo difamador, cessa a contenda.

²¹Maingon nga ang mga uling alang sa mainit nga mga abo, ug ang kahoy nga isugnod alang sa kalayo, Ingon niana ang usa ka makigawayon nga tawo aron sa pagpasilaub sa away.

²¹Como o carvão para as brasas, e a lenha para o fogo, assim é o homem contencioso para acender rixas.

²²Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa lamian nga mga hungit, Ug sila mosulod ngadto sa halalum uyamut nga mga bahin.

²²As palavras do difamador são como bocados deliciosos, que descem ao íntimo do ventre.

²³Ang mainit nga mga ngabil ug ang usa ka dunot nga kasingkasing Sama sa usa ka sudlanan nga yuta nga hinal-upan sa taya sa salapi.

²³Como o vaso de barro coberto de escória de prata, assim são os lábios ardentes e o coração maligno.

²⁴Siya nga nagadumot ngalimbong tungod sa iyang mga ngabil; Apan nagahan-ay siya ug limbong sa sulod niya:

²⁴Aquele que odeia dissimula com os seus lábios; mas no seu interior entesoura o engano.

²⁵Sa diha nga siya magasulti ug maayo-ayo, ayaw siya pagtohoi; Kay adunay pito ka mga dulumtanan diha sa iyang kasingkasing:

²⁵Quando te suplicar com voz suave, não o creias; porque sete abominações há no teu coração.

²⁶Bisan pa nga ang iyang pagdumot nagatabon ug limbong sa iyang kaugalingon, Ang iyang pagkadautan madayag sa atubangan sa katilingban.

²⁶Ainda que o seu ódio se encubra com dissimulação, na congregação será revelada a sua malícia.

²⁷Bisan kinsa nga nagakalot ug usa ka gahong mahulog niana; Ug kadtong nagaligid ug usa ka bato, kini igabalik sa ibabaw niya.

²⁷O que faz uma cova cairá nela; e a pedra voltará sobre aquele que a revolve.

²⁸Ang usa ka bakakon nga dila nagadumot niadtong iyang gipanamaran; Ug ang usa ka maulog-ulogon nga baba nagabuhat sa kalaglagan.

²⁸A língua falsa odeia aqueles a quem ela tenha ferido; e a boca lisonjeira opera a ruína.