1Ug nahatabo sa wala madugay nga siya milakaw sa mga lungsod ug mga balangay, nga nagawali ug nagadala sa mga Maayong Balita sa gingharian sa Dios, ug uban kaniya ang napulo ug duha.
1 A gay kayna woodin banda, Yesu goono ga dira ka windi ka Irikoy koytara Baaru Hanna waazu kwaara kulu nda kawye kulu ra. Talibi way cindi hinka go a banda,
2Ug may mga babaye nga nangaayo sa mga espiritu nga dautan, ug sa mga sakit: Si Maria nga ginganlan Magdalena, nga kaniya minggula ang pito ka mga yawa.
2 da wayboro fooyaŋ mo kaŋ yaŋ a n'i no baani ka follayyaŋ wala dooriyaŋ kaa i gaa. Afo, i ga ne a se Maryama, Magdaliya boro no, kaŋ a banda follay iyye fun.
3Ug si Juana, asawa ni Cusa, tinugyanan ni Herodes, ug si Susana ug uban pang daghan, nga nag-alagad kaniya pinaagi sa ilang mga bahandi.
3 Afo mo Yuwanna no, kaŋ a kurnye Kuza ga te jine funa Hirodus se, afo koyne ga ti Suzana, da iboobo fooyaŋ mo. Ngey wo, ngey arzakey ra no i ga kaa ka Yesu nda nga talibey laamey bana.
4Ug sa pag-abut nga tingub sa usa ka dakung panon sa katawohan, ug sa midugok kaniya ang mga gikan sa tagsatagsa ka lungsod, misulti siya pinaagi sa usa ka sambingay:
4 Han fo, kaŋ borey marga bambata fo margu ka kaa Yesu do ka fun kwaarey kulu ra, kal a ci i se misa fo. A ne:
5Ang magpupugas milakat sa pag-pugas sa iyang binhi: ug sa nagpugas siya, ang uban nahulog sa daplin sa dalan ug kini ginatumban sa tiil ug ang mga langgam sa langit nanagtuka kanila.
5 «Dum'izey sayko fo fatta ka koy zama a ma nga dum'izey say. Kaŋ a go sayyaŋo gaa, gure fooyaŋ kaŋ fonda jarga. I n'i taamu-taamu, beene curey mo n'i ŋwa.
6Ug ang uban nahulog sa ibabaw sa bato, ug sa nakaturok, nalaya gilayon, tungod kay wala mag-umog.
6 Cindey mo kaŋ tondi batama boŋ. Kaŋ i sintin ka fun, kal i koogu, zama i sinda hari.
7Ug ang uban nahulog sa taliwala sa kasapinitan, ug ang mga sapinit miturok uban niini ug naglumos niini.
7 Cindey mo kaŋ karjey game ra. Kaŋ i fun care banda, kala karjey na dum'izey koote.
8Ug ang uban nahulog sa maayong yuta, ug mingtubo, ug namunga ug tinaggatus. Sa nakapamulong siya niining mga butanga, misinggit siya: Ang adunay mga igdulungog sa pagpatalinghug, magpatalinghug.
8 Amma cindey kaŋ laabu hanna ra. I fun, i beeri, i te albarka, hala labu-care zangu.» Kaŋ Yesu na woodin ci, kal a na jinde tunandi ka ne: «Boro kaŋ gonda hanga kaŋ ga maa, a ma maa!»
9Ug ang iyang mga tinon-an nangutana kaniya kong unsa kaha kini nga sambingay.
9 A talibey goono g'a hã misa wo, mate kaŋ no a bara nd'a.
10Ug siya miingon: Kaninyo ginatugot ang paghibalo sa mga tinago sa gingharian sa Dios; apan alang sa uban ipaagi sa mga sambingay: aron nga sa pagtan-aw, dili sila makakita, ug sa pagpatalinghug, dili sila makasabut.
10 A ne i se: «I n'araŋ no araŋ ma Irikoy koytara gundey bay, amma cindey se, kala misayaŋ, ‹hala gunayaŋ ra i ma si di, maayaŋ ra mo i ma si faham.›
11Karon ang sambingay mao kini: Ang binhi mao ang pulong sa Dios.
11 Misa wo neeya: Dum'izey ya Irikoy Sanno no.
12Ug ang mga sa daplin sa dalan mao ang mga nagapatalinghug; unya miabut ang yawa, ug nagakuha sa pulong gikan sa ilang kasingkasing, aron sila dili managtoo ug dili mangaluwas.
12 Fonda jarga waney ga ti borey kaŋ yaŋ ga maa, waato din gaa Iblisi ga kaa ka sanno kaa i biney ra, hal i ma si cimandi ka du faaba.
13Ug ang mga sa ibabaw sa bato, mao kadto sila nga sa nakapatalinghug, midawat nga malipayon sa pulong; ug kini sila walay gamut, nga sa diyutayng panahon mingtoo, ug sa panahon sa pagsulay, nanghisalaag sila.
13 Tondi boŋ waney ga ti borey kaŋ yaŋ ga maa, ka sanno ta nda farhã. Amma i sinda kaaji. Jirbi kayna fooyaŋ no i ga gana, amma siyaŋ alwaato ra i ga ye banda.
14Ug ang nahulog sa taliwala sa kasapinitan, mao kadto sila nga nanagpakadungog, ug sa diha nga nagapadayon sila sa ilang panaw, gilumsan sila sa mga kaguol, ug sa mga bahandi, ug sa mga kalipayan niining kinabuhi; ug wala maghatag ug bunga sa kahingpitan.
14 Karji game ra waney ga ti borey kaŋ yaŋ ga maa, amma fundo wo muraadey d'a arzaka, da fundi woone kaani harey ra, i g'i koote, hal i si ize hay kaŋ ga nin.
15Ug ang sa maayong yuta, mao kadto sila nga may kasingkasing maligdong ug maayo, nga sa pagpakadungog sa pulong, nagtipig niini, ug nagdalag bunga uban ang pailub,
15 Amma laabu hanna ra waney, ngey wo ga ti borey kaŋ yaŋ maa sanno bine cimikoy ra kaŋ ihanno mo no, kaŋ yaŋ goono g'a yaari, kaŋ yaŋ goono ga te albarka mo suuru ra.
16Ug walay tawo nga sa gidagkutan niya ang usa ka lamparahan, iyang pagatakloban sa tadyaw, kun igabutang kini niya sa ilalum sa higdaanan; kondili igabutang kini sa ibabaw sa tangkawan, aron nga ang mga mosulod makakita sa kahayag.
16 Wa guna. Boro kulu si no kaŋ ga fitilla diyandi k'a daabu nda kusu, wala a m'a daŋ daari cire, amma a g'a dake taablo boŋ zama furokoy ma di kaaro.
17Kay walay bisan unsa nga sinalipdanan nga dili madayag; ug walay bisan unsa nga tinago nga dili mahibaloan ug mabutyag.
17 Zama hay kulu si tugante kaŋ i s'a bangandi. Hay kulu mo si kaŋ go gundu ra kaŋ i s'a kaa taray kwaaray.
18Busa, magmatngon kamo kong giunsa ninyo ang pagpatalinghug; kay ang adunay iya, pagahatagan; ug ang walay iya, bisan pa ang gihunahuna niya nga iya, pagakuhaon kaniya.
18 Woodin sabbay se, wa haggoy da mate kaŋ araŋ ga maa d'a. Zama boro kaŋ gonda, nga se no i ga no. Boro kaŋ sinda mo, i ga baa haŋ kaŋ a ga tammahã go nga se ta a gaa.»
19Ug didto miadto kaniya ang iyang inahan ug mga igsoon, ug wala sila makaduol kaniya tungod sa panon sa katawohan.
19 Yesu nya d'a nya izey kaa a do, amma i mana du ka maan a do borey marga sabbay se.
20Ug gisuginlan siya: Ang imong inahan ug ang imong mga igsoon anaa nanagtindog sa gawas, nga buot makigkita kanimo.
20 Kala borey ci Yesu se ka ne: «Ni nya da ni nya izey go no taray ga kay, i ga ba ngey ma di nin.»
21Apan siya mitubag ug miingon kanila: Ang akong inahan ug akong mga igsoon mao kining mga nagapatalinghug sa pulong sa Dios, ug nagabuhat niini.
21 Amma a tu ka ne i se: «Ay nya d'ay nya izey ga ti woone yaŋ, kaŋ yaŋ goono ga maa Irikoy Sanno k'a te.»
22Ug nahitabo sa usa niadtong mga adlawa, nga misakay siya ug ang iyang mga tinon-an sa usa ka sakayan, ug siya miingon kanila: Manabuk kita, ug minggikan sila.
22 A go no mo, han fo jirbey din ra, kaŋ a furo hi ra, nga nda nga talibey. A ne i se: «Iri ma daŋandi ka koy teeko banda ya-haray.» Kal i tun.
23Apan sa nanagsakay sila, si Jesus nahikatulog; ug miabut ang usa ka dakung hangin; ug gisabwan sila, ug nag-ungaw sila sa kadautan.
23 Kaŋ i goono ga daŋandi, kala Yesu jirbi. Haw beeri fo mo tun ka faaru teeko boŋ. Hiyo goono ga to da hari, hal i go kataru ra.
24Ug sila miduol kaniya, ug ilang gipukaw siya nga nagaingon: Magtutudlo, Magtutudlo, mangawala kita. Ug nahagmata siya, ug nagbadlong sa hangin ug sa kabangis sa tubig: ug kini mihunong, ug miabut ang kalinaw.
24 I kaa Yesu do k'a tunandi ka ne: «Iri jine bora, iri jine bora, iri ga ba ka halaci!» Amma nga wo, kaŋ a mo hay, a deeni hawo da hari bondayey gaa. Kal i kulu dangay ka kay, tak!
25Ug siya miingon kanila: Hain ang inyong pagtoo? Ug sanglit nangahadlok sila, nanghibulong nga nasig-ingon ang usag usa: Kinsa man diay kini, nga siya nagasugo bisan sa mga hangin ug sa tubig, ug kini nagasugot kaniya?
25 Waato din gaa no a ne i se: «Man araŋ cimbeero*?» Kal i humburu, ka dambara ka ne care se: «May no boro wo kaŋ ga salaŋ baa hawo nda haro se, hala mo i maa a sanney se?»
26Ug miabut sila sa yuta sa mga taga-Gadara, nga anaa atbang sa Galilea.
26 I fandi ka to Gadarancey laabo kaŋ go Galili laabo tanjay.
27Ug sa nakakawas na siya sa yuta, didtoy misugat kaniya usa ka tawong hingyawaan gikan sa lungsod; ug sulod sa hataas nga panahon wala siya magsul-ob ug saput, ug wala magpuyo sa bisan unsung balay, kondili sa mga lubnganan.
27 Waato kaŋ a fatta ka laabo taamu, kala boro fo fatta kwaara ra k'a kubay, kaŋ follokom no. A gay ka fay a ma bankaaray daŋ, a si goro fu ra mo, kala saarayey game ra.
28Ug sa nakita niya si Jesus, misinggit siya, ug mihapa sa atubangan niya, ug sa makusog nga tingog miingon: Unsay labut ko kanimo, Jesus, ikaw nga Anak sa Hataas Uyamut nga Dios? Ginapakilooy ko kanimo, ayaw ako pagsakita.
28 Waato kaŋ a di Yesu, a kaati ka ganda biri a jine ka ce nda jinde beeri ka ne: « Ya Yesu, Irikoy kaŋ beeri da ikulu Izo, ifo k'ay zaa da nin? Ay ga ni ŋwaaray, ma s'ay gurzugandi!»
29Kay ginasugo ni Jesus ang espiritung mahugaw sa paggula gikan sa tawo. Kay kini masabug midakup kaniya; ug siya binantayan, ug ginapus sa mga talikala ug mga posas; ug sa gilugtas niya ang mga gapus, siya giabug sa yawa ngadto sa mga kamingawan.
29 (Zama Yesu goono ga ci folla se a ma fun bora banda.) Zama sorro boobo a ga bora di hala borey m'a batu k'a haw da sisiriyaŋ da baka* mo. Amma a ga hawyaŋ harey pati, kala folla ma kond'a hala saajey ra.
30Ug si Jesus nangutana kaniya: Kinsay imong ngalan? Ug siya miingon: Legion kay daghan ang mga yawa nga misulod kaniya.
30 Yesu n'a hã ka ne: «Mate ni maa?» A tu ka ne: «Iri ya jama no.» (Zama follay boobo no a banda.)
31Ug sila nagpakilooy kaniya nga dili niya paadtoon sila sa kahiladman.
31 Kal i na Yesu ŋwaaray ka ne a ma si ngey lordi ngey ma koy hala guuso kaŋ sinda me ra.
32Karon, didto may usa ka panon sa daghang mga baboy nga nagaungad sa bukid; ug sila nagapakilooy kaniya nga iyang tugotan sila sa pagsulod sa mga baboy. Ug iyang gitugotan sila.
32 Gursuna* kuru bambata fo go noodin, kaŋ yaŋ goono ga kuru fando boŋ. Follayey binde na Yesu ŋwaaray a ma yadda ngey ma furo gursuney ra. Kal a yadda i se.
33Ug ang mga yawa nanggula gikan sa tawo ug nanulod sa mga baboy; ug ang panon sa mga baboy midulhog sa makusog gayud sa pangpang ngadto sa lanaw, ug nangalumos.
33 Kala follayey fun bora banda ka koy furo gursuney ra. Ngey mo te nyagas! ka do teeko ra ka yoole.
34Ug sa pagkakita sa mga nanaglawog kanila sa nahitabo, nangalagiw sila, ug nagsugilon niini sa lungsod ug sa kaumahan.
34 Waato kaŋ kurukoy di haŋ kaŋ te, i zuru ka koy ka baaro ci gallo da kawyey ra.
35Ug nangadto sila sa pagtan-aw kong unsa ang nahitabo; ug miduol sila kang Jesus, ug hingkit-an nila ang tawo nga gigulaan sa mga yawa, nga nagalingkod sa tiilan ni Jesus, nagabisti na, ug sa iya nang maayong kaisipan; ug nangahadlok sila.
35 Borey fatta mo ka kaa ka di haŋ kaŋ te. I kaa Yesu do ka bora gar kaŋ banda follayey fun. A gonda bankaaray, a gonda nga laakalo, ga goro ganda Yesu jarga. Hal i humburu.
36Ug sila nga nakakita niini misugilon kanila ngano nga ang hingyawaan naayo na.
36 Borey kaŋ di mo dede mate kaŋ follokomo te ka du baani.
37Ug ang tanang katawohan sa yuta sa mga taga-Gadara nagpakilooy kang Jesus na mopahawa siya gikan kanila; kay giabut sila sa dakung kahadlok. Ug siya misakay sa sakayan ug mipauli.
37 Kala no-haray borey kulu, Gadarancey, na Yesu ŋwaaray a ma dira ngey do, zama humburkumay bambata n'i di. Woodin banda Yesu furo hi ra zama nga ma ye.
38Apan ang tawo nga gigulaan sa mga yawa, nagpakilooy kang Jesus nga tugotan siya sa pag-uban kaniya; apan iyang gipapauli siya nga nagaingon:
38 Amma bora kaŋ banda follayey fun din n'a ŋwaaray da himma nga ma goro Yesu banda. Amma Yesu n'a sallama ka ne:
39Pumauli ka sa imong balay, ug isugilon mo kong unsa ka dagku sa mga butang ang gibuhat sa Dios alang kanimo. Ug milakat siya, nga nagamantala sa tibook nga lungsod kong unsa ka dagku sa mga butang ang gibuhat ni Jesus alang kaniya.
39 «Ma koy fu ka dede hayey wo kaŋ yaŋ Irikoy te ni se.» Nga mo na nga koyyaŋo te ka hayey kaŋ Yesu te nga se dede kwaara kulu ra.
40Ug sa mipauli si Jesus, ang panon sa katawohan midawat kaniya; kay silang tanan nanaghulat kaniya.
40 Waato kaŋ Yesu ye ka kaa, borey marga n'a kubayni, zama i goono g'a batu.
41Ug ania karon, may miabut usa ka tawo nga ginganlan si Jairo, ug siya usa ka punoan sa sinagoga; ug siya mihapa sa tiilan ni Jesus ug nagpakilooy kaniya nga moadto siya sa iyang balay;
41 Guna, boro fo kaa kaŋ a maa ga ti Yayirus. Bora din i diina marga jine boro fo no. A kaa ka ganda biri Yesu jine ka soobay k'a ŋwaaray a ma kaa nga kwaara,
42Kay siya may bugtong anak nga babaye, nga may napulo ug duha ka tuig ang panuigon, ug kini himalatyon. Apan sa naglakat siya, ang mga panon sa katawohan mipiit kaniya.
42 zama nga gonda ize wandiyo folloŋ, nga hinne mo no ga ti a se ize. A gonda sanda jiiri way cindi hinka cine, a goono ga ba ka bu mo. Kaŋ Yesu go fonda ra ga koy binde, kala borey marga n'a kankam.
43Ug usa ka babaye nga ginatalinug-an sulod sa napulo ug duha na ka tuig nga naghurot sa tanan niyang kabuhian sa pagbayad sa mga mananambal, ug wala siya mamaayo ni bisan kinsa kanila.
43 Wayboro fo mo go no kaŋ goono ga kuri dooru jiiri way cindi hinka. Boro kulu mana hin k'a no baani mo.
44Miduol sa likod niya, ug mihikap sa sidsid sa iyang bisti, ug gilayon mitang-on ang talinugo niya.
44 Nga mo kaa ka maan banda ka Yesu kwaayo me bazayey ham. Sahãadin-sahãadin a kuro dooruyaŋo kay.
45Ug miingon si Jesus: Kinsa ang mihikap kanako? Ug sa nanaglimod ang tanan, miingon si Pedro ug sila nga diha uban kaniya; Magtutudlo, ginadotdot ug ginapiit ka sa mga panon sa katawohan, ug moingon ka: Kinsa ang mihikap kanako?
45 Kala Yesu ne: «May no k'ay ham?» Kaŋ boro kulu ze, Bitros ne: «Ay jine bora, borey marga goono ga ni kankam ka ni tuti-tuti.»
46Apan miingon si Jesus: May mihikap kanako, kay hingmatngonan ko nga may gahum migula kanako.
46 Amma Yesu ne: «Boro fo n'ay ham, zama ay wo bay kaŋ dabari fatta ay gaa.»
47Ug sa pagkakita sa babaye nga wala siya masalipdi, miduol siya nga nagakurog, ug sa nagahapa sa atubangan ni Jesus, nag-asoy sa atubangan sa tanang katawohan sa hinungdan sa iyang paghikap kaniya, ug naunsa nga naayo siya gilayon.
47 Kaŋ waybora di nga si tugu, a jijiri ka kaa ka ganda biri Yesu jine ka dede jama kulu jine haŋ kaŋ se no nga n'a ham da mo mate kaŋ baani te d'a sahãadin.
48Ug si Jesus miingon sa babaye: Anak, ang imong pagtoo nagluwas kanimo; lumakaw ka sa pakigdait.
48 Kala Yesu ne a se: «Ay ize wayo, ni cimbeero* no ka ni no baani. Ma koy da laakal kanay.»
49Samtang nagsulti pa siya, may usa nga miabut gikan sa balay sa punoan sa sinagoga, nga nagaingon: Patay na ang imong anak nga babaye, ayaw na pagbudlaya ang Magtutudlo.
49 Za Yesu go sanno din ciyaŋ gaa, kala boro fo kaa ka fun diina marga jine bora kwaara ka ne: «Ni ize wayo bu. Ma si Alfa taabandi koyne.»
50Apan si Jesus sa pagkadungog niini, mitubag kaniya: Ayaw kahadlok, tomoo ka lamang, ug maluwas siya.
50 Amma kaŋ Yesu maa woodin, a tu a se ka ne: «Ma si humburu, kala day ni ma cimandi, a ga du baani mo.»
51Ug sa misulod siya sa balay, wala niya pasudla bisan si kinsa gawas kang Pedro, ug kang Juan, ug kang Jacobo, ug ang amahan, ug ang inahan sa dalaga.
51 Kaŋ a furo fuwo ra, a mana naŋ boro kulu ma furo nga banda kala Bitros, da Yohanna, da Yakuba, da wandiya din baabo d'a nyaŋo.
52Ug ang tanan nanagpanghilak ug nanagminatay kaniya; apan si Jesus miingon: Dili kamo managhilak; kay wala siya mamatay, kondili nagakatulog.
52 Boro kulu mo goono ga hẽ ka baray. Amma Yesu ne: «Araŋ ma si hẽ. A mana bu bo, day jirbi gaa n'a go.»
53Ug sila nangatawa sa pagbiaybiay kaniya, sa hingbaloan nila nga patay na.
53 Amma i dond'a k'a haaru, zama i bay kaŋ a bu.
54Apan si Jesus sa nagakupot kaniya sa kamot, misangpit nga nagaingon: Inday, bumangon ka.
54 Amma Yesu n'a kamba di k'a ce ka ne: «Wandiya, tun!»
55Ug ang iyang espiritu miuli ug mitindog siya gilayon. Ug nagsugo si Jesus nga hatagan kini siya ug pagkaon.
55 Kal a biya ye a gaa. A tun mo sahãadin. Yesu ne i m'a no ŋwaari.
56Ug nanghitingala ang mga ginikanan niya; apan siya nagsugo kanila nga dili sila magsugilon kang bisan kinsa sa nahitabo.
56 A hayrey dambara, amma Yesu n'i kaseeti ka ne i ma si dede boro kulu se haŋ kaŋ te.