1Niadtong panahona si Jesus miagi sa kaumahan sa adlaw nga igpapahulay; ug ang iyang mga tinon-an gipanggutom, ug nagsugod sila sa pagpangutlo ug mga uhay, ug nangaon.
1Wakati huo, Yesu alikuwa anapita katika mashamba ya ngano siku ya Sabato. Basi, wanafunzi wake wakaona njaa, wakaanza kukwanyua masuke ya ngano, wakala punje zake.
2Apan ang mga Fariseo, sa nakakita sila niini, miingon kaniya: Tan-awa, ang imong mga tinon-an nagabuhat sa supak sa Kasugoan nga pagabuhaton sa usa ka adlaw nga igpapahulay.
2Mafarisayo walipoona hayo, wakamwambia Yesu, "Tazama, wanafunzi wako wanafanya jambo ambalo si halali siku ya Sabato."
3Apan siya miingon kanila: Wala ba ninyo hibasahi ang gibuhat ni David sa gigutum siya ug ang mga kauban niya;
3Yesu akawajibu, "Je, hamjasoma alivyofanya Daudi pamoja na wenzake wakati walipokuwa na njaa?
4Naunsa nga misulod siya sa balay sa Dios, ug mikaon sa mga tinapay nga gibutang sa atubangan sa Dios, nga supak man sa Kasugoan ang pagkaon niadto, bisan sa kauban niya, kondili sa mga sacerdote lamang?
4Yeye aliingia katika Nyumba ya Mungu pamoja na wenzake, wakala ile mikate iliyowekwa mbele ya Mungu. Yeye wala hao wenzake hawakuruhusiwa kula mikate hiyo isipokuwa tu makuhani peke yao.
5Kun, wala ba ninyo hibasahi sa Kasugoan, nga sa adlaw nga igpapahulay ang mga sacerdote sa templo nagapasipala sa adlaw nga igpapahulay ug wala sila makasala?
5Au je, hamjasoma katika Sheria kwamba kila siku ya Sabato makuhani huivunja Sheria Hekaluni, lakini hawafikiriwi kuwa na hatia?
6Apan nag-ingon ako kaninyo, usa nga labaw pa ka daku kay sa templo ania dinhi.
6Basi, nawaambieni kwamba hapa pana kikuu kuliko Hekalu.
7Apan kong hingbaloan pa ninyo ang kahulogan niini: Ang gitinguha ko kalooy, ug dili halad; dili unta mahukman ninyo ang mga walay sala.
7Kama tu mngejua maana ya maneno haya: Nataka huruma wala si dhabihu, hamngewahukumu watu wasio na hatia.
8Kay ang Anak sa tawo mao ang Ginoo sa adlaw nga igpapahulay.
8Maana Mwana wa Mtu ni Bwana wa Sabato."
9Ug sa migikan didto, misulod siya sa sinagoga nila.
9Yesu alitoka hapo, akaenda katika sunagogi lao.
10Ug ania karon, may usa ka lalake didto nga may kuyos nga kamot. Ug aron ilang ikasumbong siya, ilang gipangutana siya sa pag-ingon: Gitugot ba ang pagtambal sa adlaw nga igpapahulay?
10Kulikuwa na mtu mmoja mwenye mkono uliopooza. Basi, watu wakamwuliza Yesu, "Je, ni halali kumponya mtu siku ya Sabato?" Walimwuliza hivyo wapate kisa cha kumshtaki.
11Ug siya miingon kanila: Kinsang tawohana diha kaninyo nga adunay usa lamang ka carnero, ug kong kini mahulog sa usa ka gahong sa adlaw nga igpapahulay, dili ba kini niya kuptan ug kuhaon?
11Lakini Yesu akawaambia, "Tuseme mmoja wenu ana kondoo wake ambaye ametumbukia shimoni; je, hatamshika na kumtoa humo siku ya Sabato?
12Nan, daw unsa pa kamahal ang usa ka tawo kay sa usa ka carnero! Tungod niana, makatarunganon ang pagbuhat sa maayo sa adlaw nga igpapahulay.
12Mtu ana thamani kuliko kondoo! Basi, ni halali kutenda mema siku ya Sabato."
13Unya miingon siya sa tawo: Tuy-ora ang imong kamot! Ug gituy-od niya, ug hing-ulian kini ingon na sa usa.
13Kisha akamwambia yule mtu, "Nyosha mkono wako." Akaunyosha, nao ukawa mzima kabisa kama ule mwingine.
14Apan minggula ang mga Fariseo ug nagsabutsabut sila batok kaniya kong unsaon sa paglaglag kaniya.
14Basi, Mafarisayo wakatoka nje, wakashauriana jinsi watakavyomwangamiza Yesu.
15Apan sa hingbaloan kini ni Jesus, mibiya siya didto. Ug daghan ang minunot kaniya ug ginaayo niya ang tanan.
15Lakini Yesu alipojua jambo hilo, akatoka mahali pale. Watu wengi walimfuata, akawaponya wagonjwa wote,
16Ug iyang gitugon sila nga dili nila igapaila siya,
16akawaamuru wasiwaambie watu habari zake,
17Aron matuman ang ginasulti pinaagi kang Isaias nga manalagna nga nag-ingon.
17ili yale aliyosema nabii Isaya yatimie:
18Ania karon, ang akong ulipon nga akong pinili, ang akong hinigugma nga ginakalipayan sa akong kalag; igabutang ko kaniya ang akong Espiritu, ug siya magamantala sa paghukom sa mga Gentil.
18"Hapa ni mtumishi wangu niliyemteua, mpendwa wangu anipendezaye moyoni. Nitaiweka Roho yangu juu yake, naye atatangaza hukumu yangu kwa mataifa yote.
19Dili siya magapakiglalis, dili siya magasinggit, ug bisan kinsa walay makadungog sa iyang tingog sa mga dalan.
19Hatakuwa na ubishi wala kupiga kelele, wala sauti yake haitasikika barabarani.
20Ang bagakay nga basag dili niya pagabalion; ug ang pabilo nga nagaaso dili niya pagapalungon hangtud dad-on niya ang paghukom ngadto sa pagdaug.
20Mwanzi uliopondeka hatauvunja, wala utambi ufukao moshi hatauzima, mpaka atakapoifanya hukumu ya haki itawale.
21Ug sa iyang ngalan magalaum ang mga Gentil.
21Katika jina lake mataifa yatakuwa na tumaini."
22Unya gidala kaniya ang usa ka hingyawaan, buta ug amang, ug iyang giayo siya, sa pagkaagi nga ang buta ug amang nakasulti ug nakakita.
22Hapo watu wakamletea Yesu kipofu mmoja ambaye alikuwa bubu kwa sababu alikuwa amepagawa na pepo. Yesu akamponya hata, akaweza kusema na kuona.
23Ug ang tanang mga tawo nanghibulong ug nanag-ingon: Mao ba kaha kini ang Anak ni David?
23Umati wote wa watu ulishangaa ukasema, "Je, huenda ikawa huyu ndiye Mwana wa Daudi?"
24Apan ang mga Fariseo, sa pagkadungog nila, nanag-ingon: Kini dili makahingilin sa mga yawa kondili pa tungod kang beelzebub, ang principe sa mga yawa.
24Lakini Mafarisayo waliposikia hayo, wakasema, "Mtu huyu anawafukuza pepo kwa uwezo wa Beelzebuli, mkuu wa pepo."
25Ug kay hingbaloan ni Jesus ang ilang mga hunahuna, miingon siya kanila: Tanang gingharian nga nabahin batok sa iyang kaugalingon malaglag; ug tanan nga lungsod kun balay nga nabahin batok sa iyang kaugalingon dili molungtad.
25Yesu, akiwa anayajua mawazo yao, akawaambia, "Ufalme wowote uliogawanyika makundimakundi yanayopingana, hauwezi kudumu, na mji wowote au jamaa yoyote iliyogawanyika makundimakundi yanayopingana, itaanguka.
26Ug kong si satanas nagahingilin kang satanas nabahin siya batok sa iyang kaugalingon; busa unsaon paglungtad sa iyang gingharian?
26Ikiwa Shetani anamfukuza Shetani, anajipinga mwenyewe. Basi, ufalme wake utasimamaje?
27Ug kong ako, tungod kang beelzebub, nagahingilin sa mga yawa, tungod ba kang kinsa ang inyong mga anak nagahingilin kanila? Busa sila mamao ang inyong mga maghuhukom.
27Ninyi mnasema ati nawafukuza pepo kwa uwezo wa Beelzebuli; je, watoto wenu huwafukuza kwa uwezo wa nani? Kwa sababu hiyo wao ndio watakaowahukumu ninyi.
28Apan kong ako tungod sa Espiritu sa Dios nagahingilin sa mga yawa, matuod gayud nga ang gingharian sa Dios miabut na kaninyo.
28Lakini ikiwa ninawafukuza pepo kwa nguvu ya Roho wa Mungu, basi jueni kwamba Ufalme wa Mungu umekwisha fika kwenu.
29Kun unsaon man sa tawo pagsulod sa balay sa kusgan aron pag-agaw sa iyang mga butang kong dili una niya gapuson ang kusgan? Ug unya ugaling pagakawatan ang iyang balay.
29"Au, anawezaje mtu kuivamia nyumba ya mtu mwenye nguvu na kumnyang'anya mali yake, bila kwanza kumfunga huyo mtu mwenye nguvu? Hapo ndipo atakapoweza kumnyang'anya mali yake.
30Ang wala magauban kanako, batok siya kanako, ug ang dili makig-ipon kanako, magapatibulaag.
30"Yeyote asiyejiunga nami, anapingana nami; na yeyote asiyekusanya pamoja nami, hutawanya.
31Tungod niini nagaingon ako kaninyo: Ang tanang sala ug pasipala pagapasayloon alang sa mga tawo: apan ang pasipala batok sa Espiritu dili pagapasayloon.
31Kwa sababu hiyo, nawaambieni, watu watasamehewa dhambi na kufuru zao zote, lakini hawatasamehewa dhambi ya kumkufuru Roho Mtakatifu.
32Ug bisan kinsa nga magapamulong sa usa ka pulong batok sa Anak sa tawo, arang siya mapasaylo; apan bisan kinsa nga magapamulong batok sa Espiritu Santo dili siya arang mapasaylo, bisan niini nga panahon sa kalibutan, bisan niadtong palaabuton.
32Tena, asemaye neno la kumpinga Mwana wa Mtu atasamehewa, lakini yule asemaye neno la kumpinga Roho Mtakatifu, hatasamehewa, wala katika ulimwengu huu, wala katika ulimwengu ujao.
33Usa lang ning duha, buhatong maayo ang kahoy, ug ang iyang bunga maayo; kun buhatong dautan ang kahoy, ug ang iyang bunga dautan; kay ang kahoy ginaila tungod sa iyang bunga.
33"Ufanyeni mti kuwa mzuri na matunda yake yatakuwa mema; ufanyeni kuwa mbaya na matunda yake yatakuwa mabaya. Mti hujulikana kwa matunda yake.
34Mga kaliwat sa mga bitin nga malala! Unsaon ninyo, ingon nga kamo mga dautan, pagsulti sa mga butang maayo? Kay sa kadagaya sa kasing-kasing nagasulti ang baba.
34Enyi kizazi cha nyoka! Mnawezaje kusema mambo mema hali ninyi ni waovu? Maana mtu husema kutokana na yale yaliyojaa moyoni.
35Ang tawong maayo, gikan sa iyang maayong bahandi nagakuha ug mga maayong butang; ug ang tawong dautan, gikan sa iyang dautang bahandi nagakuha ug dautang mga butang.
35Mtu mwema hutoa mambo mema katika hazina yake njema; na mtu mbaya hutoa mambo mabaya katika hazina yake mbaya.
36Ug nagaingon ako kaninyo nga sa tanang pulong walay pulos nga ginapamulong sa mga tawo, magahatag sila ug husay sa adlaw sa paghukom.
36"Basi, nawaambieni, Siku ya hukumu watu watapaswa kujibu juu ya kila neno lisilofaa wanalosema.
37Kay tungod sa imong mga pulong pagapakamatarungon ka, ug tungod sa imong mga pulong pagahukman ka sa silot.
37Maana kwa maneno yako, utakubaliwa kuwa mwadilifu, na kwa maneno yako, utahukumiwa kuwa na hatia."
38Unya mingtubag kaniya ang uban sa mga escriba ug sa mga Fariseo sa pag-ingon: Magtutudlo, buot unta kami motan-aw ug usa ka ilhanan gikan kanimo.
38Kisha baadhi ya walimu wa Sheria na Mafarisayo wakamwambia Yesu, "Mwalimu, tunataka kuona ishara kutoka kwako."
39Apan siya mitubag ug miingon kanila: Usa ka kaliwatan nga dautan ug mananapaw nagapangita ug ilhanan; ug walay ilhanan nga igahatag kaniya, kondili ang ilhanan ni Jonas ang manalagna.
39Naye akawajibu, "Kizazi kiovu kisicho na uaminifu! Mnataka ishara; hamtapewa ishara nyingine, ila tu ile ishara ya nabii Yona.
40Kay ingon nga si Jonas didto sa tiyan sa dakung isda sa tolo ka adlaw ug tolo ka gabii: sa maong pagkaagi, ang Anak sa tawo magapabilin sa kahiladman sa yuta tolo ka adlaw ug tolo ka gabii.
40Jinsi Yona alivyokaa siku tatu kutwa kucha tumboni mwa nyangumi, ndivyo naye Mwana wa Mtu atakavyokaa ndani ya ardhi siku tatu kutwa kucha.
41Ang mga tawo sa Ninive motindog sa adlaw sa paghukom kauban niini nga kaliwatan, ug managhukom niini sa silot, kay nanaghinulsol sila tungod sa pagwali ni Jonas; ug ania karon adunay usa dinhi nga labaw pa kay kang Jonas!
41Watu wa Ninewi watatokea siku ya hukumu, nao watakihukumu kizazi hiki kwamba kina hatia. Maana Waninewi walitubu kwa sababu ya mahubiri ya Yona, na kumbe hapa kuna kikuu kuliko Yona!
42Ang reina sa Habagatan motindog sa adlaw sa paghukom kauban niini nga kaliwatan, ug magahukom niini sa silot; kay mianhi siya gikan sa mga kinatumyan sa yuta aron sa pagpatalinghug sa kaalam ni Salomon: ug ania karon, adunay usa nga labaw pa kay kang Salomon nga ania karon dinhi!
42Malkia wa kusini atatokea wakati kizazi hiki kitakapohukumiwa, naye atakihukumu kwamba kina hatia. Maana yeye alisafiri kutoka mbali akaja kusikiliza maneno ya hekima ya Solomoni, na kumbe hapa kuna kikuu kuliko Solomoni.
43Apan kong ang espiritu nga mahugaw nakagula na sa tawo, nagasuroy sa mga dapit nga mamala sa pagpangita ug pahulay, ug wala makakaplag.
43"Pepo mchafu akifukuzwa kwa mtu, huzururazurura jangwani akitafuta mahali pa kupumzika asipate.
44Unya siya nagaingon: Magabalik ako sa akong balay nga akong gigikanan: ug sa miabut, hikaplagan niya nga wala na pagapuy-i, sinilhigan ug dinayandayanan.
44Hapo hujisemea: Nitarudi nyumbani kwangu nilikotoka. Lakini anaporudi na kuikuta tupu, imefagiwa na kupambwa,
45Unya moadto siya, ug magadala ug laing pito ka espiritu nga mga labi pang dautan kay kaniya, ug mosulod ug mopuyo sila didto; ug ang kaulahian niadtong tawohana magadautan nga labi pa kay sa una. Mao usab ang mahatabo niining dautan nga kaliwatan.
45huenda kuwachukua pepo wengine saba, wabaya kuliko yeye; na wote huja wakamwingia huyo mtu. Na hali ya mtu huyo sasa huwa mbaya kuliko hapo mwanzo. Ndivyo itakavyokuwa kwa watu hawa waovu."
46Ug samtang nagasulti pa siya sa katawohan ania karon, ang iyang inahan ug ang iyang mga igsoon didto sa gawas nagapaninguha sa pagpakigsulti kaniya.
46Yesu alikuwa bado anasema na umati wa watu wakati mama yake na ndugu zake walipofika na kusimama nje, wakitaka kusema naye.
47Ug may usa nga miingon kaniya: Ania karon, ang imong inahan ug ang imong mga igsoon atua sa gawas naninguha sa pagpakigsulti kanimo.
47Basi, mtu mmoja akamwambia, "Mama yako na ndugu zako wako nje, wanataka kusema nawe."
48Apan siya sa mitubag miingon sa nagsulti kaniya: Kinsa ba ang akong inahan, ug kinsa ba ang akong mga igsoon?
48Lakini Yesu akamjibu mtu huyo, "Mama yangu ni nani? Na ndugu zangu ni kina nani?"
49Ug sa gituy-od ang iyang kamot ngadto sa iyang mga tinon-an, nag-ingon: Ania karon ang akong inahan ug ang akong mga igsoon.
49Kisha akaunyosha mkono wake kuelekea wanafunzi wake, akasema, "Hawa ndio mama yangu na ndugu zangu!
50Kay bisan kinsa nga magabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga atua sa langit, siya mao ang akong igsoon nga lalake ug akong igsoon nga babaye, ug akong inahan.
50Maana yeyote anayefanya anavyotaka Baba yangu aliye mbinguni, huyo ndiye ndugu yangu, dada yangu na mama yangu."