Cebuano

Swahili: New Testament

Matthew

13

1Niadtong adlawa mipahawa si Jesus sa balay, ug milingkod sa daplin sa dagat.
1Siku hiyohiyo, Yesu alitoka katika ile nyumba, akaenda na kuketi kando ya ziwa.
2Ug mingdugok kaniya ang daghang katawohan; tungod niini misakay siya sa usa ka sakayan ug milingkod, ug ang tanang katawohan nanindog sa baybayon.
2Makundi makubwa ya watu yalimzunguka hata Yesu akapanda mashua, akaketi. Hao watu walisimama kwenye ukingo wa ziwa,
3Ug siya nagsulti kanila ug daghang mga butang pinaagi sa sambingay, sa pag-ingon: Ania karon, usa ka magpupugas miadto sa pagpugas.
3naye Yesu akawaambia mambo mengi kwa mifano. "Sikilizeni! Mpanzi alikwenda kupanda mbegu.
4Ug sa nagpugas siya, ang uban nga lugas nahulog sa daplin sa dalan, ug nanugok ang mga langgam ug ilang gituka.
4Alipokuwa akipanda, nyingine zilianguka njiani, ndege wakaja wakazila.
5Ang uban nahulog sa kabatoan diin walay daghang yuta, ug gilayon miturok tungod kay wala si lay kalawom sa yuta.
5Nyingine zilianguka penye mawe pasipokuwa na udongo mwingi. Zikaota mara kwa kuwa udongo haukuwa na kina.
6Apan sa pagsubang sa adlaw, nangalawos sila; ug tungod kay walay gamut, nangalaya.
6Jua lilipochomoza, zilichomeka; na kwa kuwa mizizi yake haikuwa na nguvu, zikanyauka.
7Ug ang uban nahulog sa kasapinitan, ug mitubo ang mga sapinit ug nagtabon ug naglumos kanila.
7Nyingine zilianguka kwenye miti ya miiba, nayo ikakua na kuzisonga.
8Apan ang uban nahulog sa maayong yuta, ug nagapamunga: ang uban, usa ka gatus; ang uban, kan-uman, ug ang uban, katloan.
8Lakini nyingine zilianguka penye udongo mzuri, zikaota, zikazaa: nyingine punje mia moja, nyingine sitini na nyingine thelathini.
9Ang adunay mga igdulungog magpatalinghug.
9Mwenye masikio na asikie!"
10Ug sa miduol ang iyang mga tinon-an, nanag-ingon kaniya: Nganong nagasulti ikaw kanila sa mga sambingay?
10Wanafunzi wake wakamwendea, wakamwuliza, "Kwa nini unasema na watu kwa mifano?"
11Ug siya, sa mitubag, miingon kanila: kay kaninyo gitugot ang paghibalo sa mga tinago sa gingharian sa langit, apan kanila wala itugot.
11Yesu akawajibu, "Ninyi mmejaliwa kuzijua siri za Ufalme wa mbinguni, lakini wao hawakujaliwa.
12Kay ang adunay iya, pagahatagan ug magadagaya, apan ang walay iya, pagakuhaon gikan kaniya bisan pa ang iya.
12Maana, aliye na kitu atapewa na kuzidishiwa; lakini yule asiye na kitu, hata kile alicho nacho kitachukuliwa.
13Tungod niini nagasulti ako kanila sa mga sambingay; kay sa nagatan-aw sila wala makakita, ug sa nagapatalinghug sila wala makadungog ug wala usab sila makasabut;
13Ndiyo maana ninasema nao kwa mifano, kwa sababu wanatazama lakini hawaoni, wanasikiliza lakini hawasikii, wala hawaelewi.
14Ug natuman kanila ang tagna ni Isaias nga nagaingon: Pinaagi sa pagpatalinghug makadungog kamo, ug dili kamo makasabut; pinaagi sa pagtan-aw makakita kamo ug dili kamo makatukib.
14Kwao yametimia yale aliyosema nabii Isaya: Kusikia mtasikia, lakini hamtaelewa; Kutazama mtatazama, lakini hamtaona.
15Kay ang kasingkasing niining lungsora gikubalan, ug ang ilang dalunggan nabungol sa pagpatalinghug, ug gipiyong nila ang ilang mga mata, aron dili sila makakita pinaagi sa ilang mga mata, ug makadungog pinaagi sa ilang mga igdulungog, ug makasabut pinaagi sa ilang kasingkasing ug aron dili sila managbalik ug pagaayohon ko.
15Maana akili za watu hawa zimepumbaa, wameyaziba masikio yao, wameyafumba macho yao. La sivyo, wangeona kwa macho yao. wangesikia kwa masikio yao, wangeelewa kwa akili zao, na kunigeukia, asema Bwana, nami ningewaponya.
16Apan bulahan ang inyong mga mata kay makakita, ug ang inyong mga igdulungog kay makadungog.
16"Lakini heri yenu ninyi, maana macho yenu yanaona na masikio yenu yanasikia.
17Kay sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga daghan nga mga manalagna ug mga matarung nga buot motan-aw sa mga butang nga inyong nakita ug wala magpakakita, ug sa pagpatalinghug sa mga butang nga inyong ginapatalinghugan ug wala magpakadungog.
17Kweli nawaambieni, manabii na watu wengi wema walitamani kuyaona yale mnayoyaona, wasiyaone, na kuyasikia yale mnayoyasikia, wasiyasikie.
18Busa patalinghugi ninyo ang sambingay sa magpupugas.
18"Basi, ninyi sikilizeni maana ya mfano huo wa mpanzi.
19Bisan kinsa nga nagapatalinghug sa mga pulong sa gingharian ug dili niya sabton, moanhi ang dautan ug moilog sa napugas sa iyang kasingkasing; mao kini ang nahapugas sa daplin sa dalan.
19Yeyote asikiaye ujumbe wa ufalme bila kuuelewa, ni kama zile mbegu zilizoanguka njiani; yule Mwovu huja na kunyakua kile kilichopandwa moyoni mwake.
20Ug ang nahapugas sa kabatoan, mao kadtong nagapatalinghug sa pulong, ug sa gilayon gidawat niya nga malipayon;
20Ile mbegu iliyopandwa penye mawe ni mfano wa mtu asikiaye ujumbe huo na mara akaupokea kwa furaha.
21Apan kaniya walay gamut, kondili milungtad sa diyutayng panahon lamang; ug kong moabut ang kalisdanan kun paglutos tungod sa hinungdan sa pulong, gilayon siya mahipangdol.
21Lakini haumwingii na kuwa na mizizi ndani yake; huendelea kuuzingatia ujumbe huo kwa kitambo tu, na wakati taabu au udhalimu vinapotokea kwa sababu ya ujumbe huo, anakata tamaa mara.
22Ug ang nahapugas sa kasapinitan; kini mao kadtong nagapatalinghug sa pulong, apan ang pag-atiman niini nga kalibutan ug ang limbong sa mga bahandi nagalumos sa pulong, ug mahimo siyang dili mabungahon.
22Ile mbegu iliyoanguka kati ya miti ya miiba, ni mfano wa mtu asikiaye huo ujumbe, lakini wasiwasi wa ulimwengu huu na anasa za mali huusonga ujumbe huo, naye hazai matunda.
23Apan ang nahapugas sa maayong yuta, mao kadto ang nagapatalinghug sa pulong, ug nakasabut niini. Siya sa pagkamatuod nagapamunga: ang usa, usa ka gatus; ang usa, kan-uman; ug ang usa, katloan.
23Ile mbegu iliyopandwa katika udongo mzuri ni mfano wa mtu ausikiaye ujumbe huo na kuuelewa, naye huzaa matunda; mmoja mia, mwingine sitini na mwingine thelathini."
24Usa na usab ka sambingay iyang giasoy kanila sa pag-ingon: Ang gingharian sa langit sama sa usa ka tawo nga nagapugas sa maayong binhi sa iyang uma.
24Yesu akawaambia watu mfano mwingine: "Ufalme wa mbinguni unafanana na mtu aliyepanda mbegu nzuri katika shamba lake.
25Apan samtang nagakatulog ang mga tawo, miabut ang iyang kaaway ug nagpugas sa bunglayon sa taliwala sa trigo, ug milakaw.
25Lakini watu wakiwa wamelala, adui yake akaja akapanda magugu kati ya ngano, akaenda zake.
26Apan sa nagtubo ang trigo ug namunga, midayag usab ang bunglayon.
26Basi, mimea ilipoota na kuanza kuchanua, magugu pia yakaanza kuonekana.
27Ug sa nanagpanuol ang mga ulipon sa amahan sa panimalay, nanag-ingon kaniya: Ginoo, wala ba ikaw magpugas ug maayong binhi sa imong uma? Busa: diin man gikan ang bunglayon?
27Watumishi wa yule mwenye shamba wakamwendea, wakamwambia, Mheshimiwa, bila shaka ulipanda mbegu nzuri katika shamba lako. Sasa magugu yametoka wapi?
28Ug siya nag-ingon kanila: Usa ka kaaway nagbuhat niini. Ug ang mga ulipon nanag-ingon kaniya: Buot ba ikaw nga mangadto kami ug pangibton namo?
28Yeye akawajibu, Adui ndiye aliyefanya hivyo. Basi, watumishi wake wakamwuliza, Je, unataka twende tukayang'oe
29Apan siya miingon: Ayaw, tingali nga sa pag-ibut ninyo sa bunglayon, maibut usab ninyo pag-apil ang trigo.
29Naye akawajibu, La, msije labda mnapokusanya magugu, mkang'oa na ngano pia.
30Pasagdi ninyo nga managtubo una sila pagdungan hangtud sa pag-ani, ug unya sa panahon sa ting-ani, magaingon ako sa mga mangangani: Ibton ninyo una ang bunglayon ug hugpungon sa pinungpong aron pagasunogon, apan ang trigo tigumon ninyo sa akong dapa.
30Acheni vikue pamoja mpaka wakati wa mavuno. Wakati huo nitawaambia wavunaji: kusanyeni kwanza magugu mkayafunge mafungumafungu ya kuchomwa. Lakini ngano ikusanyeni mkaiweke ghalani mwangu."
31Lain na usab nga sambingay iyang giasoy kanila sa pag-ingon: Ang gingharian sa langit sama sa usa ka lugas nga mostaza nga gidala sa usa ka tawo ug gipugas niya sa iyang uma.
31Yesu akawaambia watu mfano mwingine: "Ufalme wa mbinguni unafanana na mbegu ya haradali aliyotwaa mtu mmoja, akaipanda katika shamba lake.
32Nga, sa pagkamatuod, mao ang labing diyutay sa tanang mga binhi, apan sa motubo na, labi pang daku kay sa mga utanon, ug mahimo nga usa ka kahoy; mao nga ang mga langgam sa kalangitan nagadugok ug nagabatog sa iyang mga sanga.
32Yenyewe ni ndogo kuliko mbegu zote, lakini ikishaota huwa kubwa kuliko mimea yote. Hukua ikawa mti, na ndege wa angani huja na kujenga viota katika matawi yake."
33Usa usab ka sambingay ang iyang gisulti kanila: Ang gingharian sa langit sama sa usa ka levadura nga gikuha sa usa ka babaye ug gisagol sa totolo ka takus nga harina, hangtud ang tanan mitubo.
33Yesu akawaambia mfano mwingine: "Ufalme wa mbinguni umefanana na chachu aliyotwaa mama mmoja, akaichanganya na unga pishi tatu, hata unga wote ukaumuka."
34Tanan kining mga butanga gipamulong ni Jesus sa mga sambingay sa panon sa katawohan, ug wala siya magasulti kanila bisan unsa gawas sa sambingay;
34Yesu aliwaambia watu hayo yote kwa mifano. Hakuwaambia chochote bila kutumia mifano,
35Aron matuman ang gisulti sa manalagna nga miingon: Magabuka ako sa akong baba sa mga sambingay; magalitok ako sa mga butang tinago sukad sa pagbuhat sa kalibutan.
35ili jambo lililonenwa na nabii litimie: "Nitasema kwa mifano; nitawaambia mambo yaliyofichika tangu kuumbwa ulimwengu."
36Unya sa gipapauli na niya ang mga panon sa katawohan, si Jesus misulod sa balay, ug mingduol kaniya ang iyang mga tinon-an nga nagaingon: Saysayi kami sa sambingay sa bunglayon sa uma,
36Kisha Yesu aliwaaga wale watu, akaingia nyumbani. Wanafunzi wake wakamwendea, wakamwambia, "Tufafanulie ule mfano wa magugu shambani."
37Ug sa mitubag siya miingon kanila: Ang nagapugas sa maayong binhi mao ang Anak sa tawo;
37Yesu akawaambia, "Mpanzi wa zile mbegu nzuri ni Mwana wa Mtu.
38Ang uma mao ang kalibutan, ang maayong binhi mao ang mga anak sa gingharian; apan ang mga bunglayon mao ang mga anak sa dautan.
38Lile shamba ni ulimwengu. Zile mbegu nzuri ni watu wale ambao Ufalme ni wao. Lakini yale magugu ni wale watu wa yule Mwovu.
39Ang kaaway nga nagpugas kaniya mao ang yawa, ang pag-ani mao ang katapusan sa kalibutan, ug ang mga mangangani mao ang mga manolonda.
39Adui aliyepanda yale magugu ni Ibilisi. Mavuno ni mwisho wa nyakati na wavunaji ni malaika.
40Busa, ingon sa pag-ibut sa bunglayon ug pagsunog sa kalayo, mao ang mahitabo sa katapusan sa kalibutan.
40Kama vile magugu yanavyokusanywa kuchomwa moto, ndivyo itakavyokuwa mwishoni mwa nyakati;
41Magapadala ang Anak sa tawo sa iyang mga manolonda, ug pagakuhaon nila sa iyang gingharian ang tanan nga mga kahigayonan sa pagkapangdol, ug ang mga nagabuhat sa mangil-ad.
41Mwana wa Mtu atawatuma malaika wake wawakusanye kutoka katika Ufalme wake wale wote wenye kusababisha dhambi, na wote wenye kutenda maovu,
42Ug igasalibay sila sa hudno sa kalayo. Didto mahitabo ang paghilak ug pagkagut sa mga ngipon.
42na kuwatupa katika tanuru ya moto, na huko watalia na kusaga meno.
43Unya ang mga matarung managsidlak ingon sa adlaw didto sa gingharian sa ilang Amahan. Ang may igdulungog sa pagpatalinghug, magapatalinghug.
43Kisha, wale wema watang'ara kama jua katika Ufalme wa Baba yao. Sikieni basi, kama mna masikio!
44Ang gingharian sa langit sama sa usa ka bahandi nga natago sa uma, nga sa hingkaplagan sa usa ka tawo, gitagoan niya, ug sa kalipay milakaw siya, ug gibaligya niya ang tanan niyang kahimtang, ug iyang gipalit kadtong uma.
44"Ufalme wa mbinguni umefanana na hazina iliyofichika shambani. Mtu mmoja aliigundua, akaificha tena. Alifurahi sana hata akaenda kuuza yote aliyokuwa nayo, akalinunua shamba lile.
45Ingon man usab, ang gingharian sa langit sama sa usa ka magpapatigayon nga nagapangita sa maayong mga mutya.
45"Tena, Ufalme wa mbinguni umefanana na mfanyabiashara mmoja mwenye kutafuta lulu nzuri.
46Ug nga, sa pagkakaplag niya sa usa ka mutya nga hamili, milakaw ug gibaligya niya ang tanan nga iyang kahimtang, ug iyang gipalit kadto.
46Alipopata lulu moja ya thamani kubwa, alienda akauza yote aliyokuwa nayo, akainunua lulu ile.
47Ingon man usab, ang gingharian sa langit sama sa usa ka pukot nga gitaktak sa dagat, ug nakakuha ug mga isda nga nagakalainlain;
47"Tena, Ufalme wa mbinguni unafanana na wavu uliotupwa baharini, ukanasa samaki wa kila aina.
48Nga, sa napuno kini, gibutad nila ngadto sa baybayon, ug sa nanagpanlingkod sila gitigum nila ang mga maayo sa mga sudlanan, apan gisalibay nila ang mga dautan.
48Ulipojaa, watu waliuvuta pwani, wakaketi, wakachagua samaki wazuri wakawaweka ndani ya vikapu vyao, na wabaya wakawatupa.
49Maingon usab niana ang katapusan sa kalibutan: manggula ang mga manolonda, ug pagapinigon nila ang mga dautan gikan sa mga matarung.
49Ndivyo itakavyokuwa mwishoni mwa nyakati: malaika watatokea, watawatenganisha watu wabaya na watu wema,
50Ug igasalibay sila sa hudno sa kalayo; didto mahitabo ang paghilak ug pagkagut sa mga ngipon.
50na kuwatupa hao wabaya katika tanuru ya moto. Huko watalia na kusaga meno."
51Si Jesus nagaingon kanila: Hingsabtan ba ninyo ngatanan kining mga butanga? Sila mingtubag: Oo, Ginoo.
51Yesu akawauliza, "Je, mmeelewa mambo haya yote?" Wakamjibu, "Naam."
52Ug siya miingon kanila: Tungod niini ang tanang escriba nga nangahimong tinon-an sa gingharian sa langit, sama sa usa ka amahan sa panimalay nga nagakuha sa iyang bahandi sa mga butang nga mga bag-o ug daan.
52Naye akawaambia, "Hivyo basi, kila mwalimu wa Sheria aliye mwanafunzi wa Ufalme wa mbinguni anafanana na mwenye nyumba atoaye katika hazina yake vitu vipya na vya kale."
53Ug nahatabo nga sa tapus si Jesus makapamulong niining mga sambingay, migikan siya didto.
53Yesu alipomaliza kusema mifano hiyo alitoka mahali hapo,
54Ug sa miadto siya sa iyang yuta nga natawohan, nanudlo siya sa sinagoga nila sa pagkaagi nga nanghibulong sila, ug nanag-ingon: Diin makadawat kining tawohana niining kinaadman ug niining mga katingalahan?
54akaenda kijijini kwake. Huko akawa anawafundisha watu katika sunagogi hata wakashangaa, wakasema, "Huyu amepata wapi hekima hii na maajabu?
55Dili ba mao kini ang anak sa panday sa kahoy? Dili ba ang iyang inahan ginganlan si Maria, ug ang iyang mga igsoon si Jacobo ug si Jose, ug si Simon ug si Judas?
55Je, huyu si yule mwana wa seremala? Je, mama yake si anaitwa Maria, na ndugu zake si kina Yakobo, Yosefu, Simoni na Yuda?
56Ug ang iyang mga igsoon nga babaye, wala ba dinhi ang tanan kauban nato? Busa, diin gikan kining tawohana makadawat niining tanang mga butanga?
56Na dada zake je, si wote wako hapa pamoja nasi? Basi amepata wapi haya yote?"
57Ug kaniya hingkaplagan nila ang kahigayonan sa pagkapangdol. Apan si Jesus miingon kanila: Walay usa ka manalagna nga walay kadungganan gawas sa iya da nga kaugalingong yuta ug sa iyang kaugalingong balay.
57Basi, wakawa na mashaka naye. Lakini Yesu akawaambia, "Nabii hakosi kuheshimiwa, isipokuwa katika nchi yake na nyumbani mwake!"
58Ug wala siya magbuhat didto sa daghang mga katingalahan, tungod sa pagkakulang sa pagtoo nila.
58Kwa hiyo, hakutenda miujiza mingi pale kwa sababu ya kutoamini kwao.