1Nahibalo ka ba sa panahon nga ig-alanak sa kanding sa bato? Kun makatimaan ba ikaw ug mga lagsaw nga baye nga nanganak?
1“Do you know the time when the mountain goats give birth? Do you watch when the doe bears fawns?
2Naisip ba nimo ang gidaghanon sa bulan sa ilang pagpanamkon? Kun nasayud ka ba sa adlaw sa ilang pagpanganak?
2Can you number the months that they fulfill? Or do you know the time when they give birth?
3Sila modungo sa ilang kaugalingon, lanak nila ang ilang mga gagmay, Magahaw-as sila sa ilang mga kasakit.
3They bow themselves, they bring forth their young, they end their labor pains.
4Ang ilang mga anak mahimong kusgan, sila sa kalibonan nanagtubo; Sila manlakaw ug dili na mamalik pag-usab.
4Their young ones become strong. They grow up in the open field. They go forth, and don’t return again.
5Kinsa ba ang nagbuhi sa asno nga ihalas? Kun kinsa ba ang nagbadbad sa pisi nga gigapusan sa asno nga matulin,
5“Who has set the wild donkey free? Or who has loosened the bonds of the swift donkey,
6Kang kansang pinuy-anan maoy gihimo ko nga kamingawan, Ug ang yuta nga asin maoy iyang puloy-anan?
6Whose home I have made the wilderness, and the salt land his dwelling place?
7Siya nagayam-id sa kagahub sa ciudad, Ni mamati siya sa pagsinggit sa mag-aabog.
7He scorns the tumult of the city, neither does he hear the shouting of the driver.
8Ang lungbay sa kabukiran maoy iyang sibsibanan, Ug siya magapangita sa tanang butang nga lunhaw.
8The range of the mountains is his pasture, He searches after every green thing.
9Mahimuot ba ang vaca nga ihalas sa pag-alagad kanimo? Kun buot ka ba nga siya mopabilin sa imong pasungan?
9“Will the wild ox be content to serve you? Or will he stay by your feeding trough?
10Ikagakud ba nimo ang vaca nga ihalas sa iyang pisi diha sa tudling? Kun modaro ba siya sa mga walog sa imong likod?
10Can you hold the wild ox in the furrow with his harness? Or will he till the valleys after you?
11Mosalig ka ba kaniya tungod kay siya makusganon kaayo? Kun ibilin ba nimo kaniya ang imong bulohaton?
11Will you trust him, because his strength is great? Or will you leave to him your labor?
12Igasalig ba nimo kaniya, nga siya maoy magdala sa binhi ngadto sa imong balay, Ug tigumon ang trigo sa imong salug nga giukan?
12Will you confide in him, that he will bring home your seed, and gather the grain of your threshing floor?
13Ang mga pako sa avestruz mokapakapa uban ang garbo; Apan maaghup ba ang iyang mga pako ug mga balhibo?
13“The wings of the ostrich wave proudly; but are they the feathers and plumage of love?
14Tungod kay iya man nga biyaan ang iyang mga itlog sa yuta, Ug painitan sila diha sa balas,
14For she leaves her eggs on the earth, warms them in the dust,
15Ug hikalimtan nila nga kini madabok sa tiil, Kun katumban ba sila sa mananap nga ihalas.
15and forgets that the foot may crush them, or that the wild animal may trample them.
16Mabangis siya sa iyang mga kuyabog, ingon nga daw sila dili iya: Bisan makawang ang iyang kabudlay, siya dili mahadlok;
16She deals harshly with her young ones, as if they were not hers. Though her labor is in vain, she is without fear,
17Tungod kay gikuhaan siya sa Dios ug kaalam, Ni gihatagan siya ug salabutan.
17because God has deprived her of wisdom, neither has he imparted to her understanding.
18Sa panahon nga siya molupad sa itaas, Siya magayam-id sa kabayo ug sa nagkabayo niini.
18When she lifts up herself on high, she scorns the horse and his rider.
19Nahatagan mo ba ang kabayo sa iyang kakusog? Gibistihan mo ba ang iyang liog sa lambungay nga nagakurogkurog?
19“Have you given the horse might? Have you clothed his neck with a quivering mane?
20Ikaw ba ang naghimo kaniya nga makalukso sama sa dulon? Ang himaya sa iyang pagpangusmo makalilisang.
20Have you made him to leap as a locust? The glory of his snorting is awesome.
21Diha sa walog siya nagakakha, ug nalipay tungod sa iyang kusog: Siya mogula aron sa pagpakighibalag sa mga tawong sangkap sa hinagiban.
21He paws in the valley, and rejoices in his strength. He goes out to meet the armed men.
22Ang kalisang iyang ginatamay, ug dili siya kapugdawan; Ni motalikod siya sa pinuti.
22He mocks at fear, and is not dismayed, neither does he turn back from the sword.
23Ang baslayan nagkagalkal batok kaniya, Ang bangkaw nga nagpangidlap ug ang salapang.
23The quiver rattles against him, the flashing spear and the javelin.
24Iyang itulon ang yuta tungod sa kabangis ug kaligutgut; Ni motagad siya sa tingog sa trompeta.
24He eats up the ground with fierceness and rage, neither does he stand still at the sound of the trumpet.
25Sa masubsob nga ang trompeta patingogon, siya magaingon: Aha! Ug siya makabaho sa panag-away gikan sa halayo, Sa dalugdug sa mga punoan, ug sa singgitay.
25As often as the trumpet sounds he snorts, ‘Aha!’ He smells the battle afar off, the thunder of the captains, and the shouting.
26Maglupad ba ang banog tungod sa iyang kaalam, Ug magtuy-od sa iyang mga pako padulong sa habagatan?
26“Is it by your wisdom that the hawk soars, and stretches her wings toward the south?
27Maglupad ba ang agila sa itaas tungod sa imong pagmando, Ug magbalay sa iyang salag sa kahitas-an?
27Is it at your command that the eagle mounts up, and makes his nest on high?
28Siya sa ibabaw sa pangpang nagapuyo, ug tua didto ang iyang pinuy-anan: Sa kinatumyan sa pangpang, ug sa dapit nga malig-on.
28On the cliff he dwells, and makes his home, on the point of the cliff, and the stronghold.
29Gikan didto siya magalantaw sa iyang dalagiton; Ang iyang mga mata makatan-aw niana gikan sa halayo.
29From there he spies out the prey. His eyes see it afar off.
30Ang iya usab nga kuyabog mosupsop ug dugo: Ug hain gani ang mga patay, atua man siya.
30His young ones also suck up blood. Where the slain are, there he is.”