¹Ug sa tapus niining mga butanga, si Jesus milakaw sa Galilea, kay dili siya buot molakaw sa Judea, tungod kay ang mga Judio nanagpaninguha sa pagpatay kaniya.

¹After these things, Jesus was walking in Galilee, for he wouldn’t walk in Judea, because the Jews sought to kill him.

²Karon, haduol na ang fiesta sa mga Judio, ang fiesta sa mga tabernaculo.

²Now the feast of the Jews, the Feast of Booths, was at hand.

³Busa miingon kaniya ang iyang mga igsoon: Gumikan ka dinhi, ug umadto ka sa Judea, aron ang imong mga tinon-an makakita usab sa mga buhat nga imong mahimo.

³His brothers therefore said to him, “Depart from here, and go into Judea, that your disciples also may see your works which you do.

⁴Kay walay tawo nga magabuhat sa bisan unsang butang sa tago, ug maninguha sa iyang kaugalingon nga hiilhan siya sa dayag. Kong ikaw nagabuhat niining mga butanga, magpahayag ka sa kalibutan.

⁴For no one does anything in secret, and himself seeks to be known openly. If you do these things, reveal yourself to the world.”

⁵Kay bisan ang iyang mga igsoon wala motoo kaniya.

⁵For even his brothers didn’t believe in him.

⁶Busa miingon kanila si Jesus: Ang akong panahon wala pa moabut, apan ang inyong panahon andam kanunay.

⁶Jesus therefore said to them, “My time has not yet come, but your time is always ready.

⁷Ang kalibutan dili makadumot kaninyo; apan nagadumot kanako, kay nagapamatuod ako mahitungod kaniya nga ang iyang mga buhat dautan.

⁷ The world can’t hate you, but it hates me, because I testify about it, that its works are evil.

⁸Pangadto kamo sa fiesta; dili pa ako moadto niining fiestaha, kay ang akong panahon wala pa matuman.

⁸ You go up to the feast. I am not yet going up to this feast, because my time is not yet fulfilled.”

⁹Ug sa nakapamulong siya niining mga butanga kanila, napabilin siya sa Galilea.

⁹Having said these things to them, he stayed in Galilee.

¹⁰Apan sa nakaadto na ang iyang mga igsoon sa fiesta, miadto usab siya, dili sa dayag kondili ingon sa tago.

¹⁰But when his brothers had gone up to the feast, then he also went up, not publicly, but as it were in secret.

¹¹Busa ang mga Judio nanagpangita kaniya didto sa fiesta, ug nanag-ingon: Hain ba siya?

¹¹The Jews therefore sought him at the feast, and said, “Where is he?”

¹²Ug may hilabihang hulongihong sa taliwala sa mga panon sa katawohan mahitungod kaniya: may uban miingon: Siya maayong tawo; ang uban miingon: Dili, kondili nagapasalaag siya sa mga tawo.

¹²There was much murmuring among the multitudes concerning him. Some said, “He is a good man.” Others said, “Not so, but he leads the multitude astray.”

¹³Bisan pa, walay tawo nga nagasulti sa dayag mahitungod kaniya tungod sa kahadlok nila sa mga Judio.

¹³Yet no one spoke openly of him for fear of the Jews.

¹⁴Ug sa diha nga natungatunga na ang fiesta, si Jesus miadto sa templo ug nagtudlo.

¹⁴But when it was now the midst of the feast, Jesus went up into the temple and taught.

¹⁵Busa ang mga Judio nanghibulong nga nanag-ingon: Nganong mahibalo kining tawohana sa mga sulat nga wala man gayud makatoon?

¹⁵The Jews therefore marveled, saying, “How does this man know letters, having never been educated?”

¹⁶Busa si Jesus mitubag kanila ug miingon: Ang akong pagtolon-an dili ako, kondili iya sa nagsugo kanako.

¹⁶Jesus therefore answered them, “My teaching is not mine, but his who sent me.

¹⁷Kong bisan kinsa nga buot magabuhat sa iyang kabubut-on, mahibalo siya sa pagtolon-an, kong kini gikan ba sa Dios, o kong ako nagasulti ba gikan sa akong kaugalingon.

¹⁷ If anyone desires to do his will, he will know about the teaching, whether it is from God, or if I am speaking from myself.

¹⁸Ang nagasulti gikan sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingon nga himaya; apan ang nagapangita sa himaya niadtong nagsugo kaniya, kana matuod, ug walay dili pagkamatarung diha kaniya.

¹⁸ He who speaks from himself seeks his own glory, but he who seeks the glory of him who sent him is true, and no unrighteousness is in him.

¹⁹Wala ba si Moises maghatag kaninyo sa Kasugoan, ug walay bisan kinsa kaninyo nga nagatuman sa Kasugoan? Nganong naninguha kamo sa pagpatay kanako?

¹⁹ Didn’t Moses give you the law, and yet none of you keeps the law? Why do you seek to kill me?”

²⁰Ang panon sa katawohan mitubag: Aduna kay usa ka yawa; kinsay naninguha sa pagpatay kanimo?

²⁰The multitude answered, “You have a demon! Who seeks to kill you?”

²¹Si Jesus mitubag ug miingon kanila: Ako nagbuhat ug usa ka buhat, ug kamong tanan nanghitingala tungod niini.

²¹Jesus answered them, “I did one work, and you all marvel because of it.

²²Si Moises naghatag kaninyo sa circuncicion (dili tungod kay nagagikan kini kang Moises, kondili sa mga ginikanan); ug sa adlaw nga igpapahulay nagacircuncidar kamo ug tawo.

²² Moses has given you circumcision (not that it is of Moses, but of the fathers), and on the Sabbath you circumcise a boy.

²³Kong ang tawo modawat ug circuncicion sa adlaw nga igpapahulay aron ang Kasugoan ni Moises dili malapas, mangasuko ba kamo tungod kay giayo ko sa hingpit gayud ang usa ka tawo sa adlaw nga igpapahulay?

²³ If a boy receives circumcision on the Sabbath, that the law of Moses may not be broken, are you angry with me, because I made a man completely healthy on the Sabbath?

²⁴Dili kamo maghukom pinaagi sa dagway, kondili maghukom kamo sa matarung nga paghukom.

²⁴ Don’t judge according to appearance, but judge righteous judgment.”

²⁵May uban kanila nga taga-Jerusalem miingon: Dili ba kini siya mao ang ilang ginapangita aron patyon?

²⁵Therefore some of them of Jerusalem said, “Isn’t this he whom they seek to kill?

²⁶Ug ania karon, nagasulti siya sa dayag, ug wala silay gisulti kaniya bisan unsa. Mahimo ba kaha nga ang mga punoan nasayud gayud nga kini mao si Cristo?

²⁶Behold, he speaks openly, and they say nothing to him. Can it be that the rulers indeed know that this is truly the Christ?

²⁷Apan nanghibalo kita niining tawohana kong taga-diin siya; apan kong moabu si Cristo walay usa nga mahibalo kong diin siya gikan.

²⁷However we know where this man comes from, but when the Christ comes, no one will know where he comes from.”

²⁸Busa si Jesus misinggit sa sulod sa templo, nga nagapanudlo ug miingon: Kamo nakaila kanako ug nahibalo kong diin ako gikan; ug wala ako moanhi sa akong kaugalingon, apan ang nagsugo kanako matuod, nga siya wala ninyo hiilhi.

²⁸Jesus therefore cried out in the temple, teaching and saying, “You both know me, and know where I am from. I have not come of myself, but he who sent me is true, whom you don’t know.

²⁹Ako nakaila kaniya, tungod kay ako nagagikan kaniya, ug siya nagasugo kanako.

²⁹ I know him, because I am from him, and he sent me.”

³⁰Busa naninguha sila sa pagdakup kaniya, ug walay tawo nga midakup kaniya, kay wala pa moabut ang iyang panahon.

³⁰They sought therefore to take him; but no one laid a hand on him, because his hour had not yet come.

³¹Apan sa panon sa katawohan, daghan ang nanagtoo kaniya; ug sila nanag-ingon: Kong moanhi ang Cristo, magahimo ba kaha siya ug labi pang daghan nga mga katingalahan kay sa ginahimo niining tawohana?

³¹But of the multitude, many believed in him. They said, “When the Christ comes, he won’t do more signs than those which this man has done, will he?”

³²Ang mga Fariseo nakadungog sa panon sa katawohan nga nanagbagulbol niining mga butanga mahitungod kaniya, ug ang mga pangulong sacerdote ug ang mga Fariseo nanagsugo ug mga sulogoon sa pagdakup kaniya.

³²The Pharisees heard the multitude murmuring these things concerning him, and the chief priests and the Pharisees sent officers to arrest him.

³³Busa si Jesus miingon: Sa diyutay pa nga panahon kauban ako ninyo, ug ako moadto kaniya nga nagsugo kanako.

³³Then Jesus said, “I will be with you a little while longer, then I go to him who sent me.

³⁴Kamo mangita kanako, apan dili kamo makakaplag kanako, ug asa ako dili kamo makaadto.

³⁴ You will seek me, and won’t find me; and where I am, you can’t come.”

³⁵Busa ang mga Judio nasig-ingon sa ilang kaugalingon: Asa man kining tawohana moadto nga dili ta siya hikit-an? Moadto ba siya sa mga gipatlaag sa taliwala sa mga Greciahanon, ug manudlo sa mga Greciahanon?

³⁵The Jews therefore said among themselves, “Where will this man go that we won’t find him? Will he go to the Dispersion among the Greeks, and teach the Greeks?

³⁶Unsa kining pulonga nga iyang giingon: Kamo mangita kanako, apan dili kamo makakaplag kanako, ug asa ako dili kamo makaadto?

³⁶What is this word that he said, ‘You will seek me, and won’t find me; and where I am, you can’t come’? ”

³⁷Karon, sa katapusang adlaw, ang labing dakung adlaw sa fiesta, mitindog si Jesus ug misinggit nga nagaingon: Kong adunay tawo nga giuhaw, umari kanako ug uminum.

³⁷Now on the last and greatest day of the feast, Jesus stood and cried out, “If anyone is thirsty, let him come to me and drink!

³⁸Ang motoo kanako, sumala sa giingon sa Kasulatan, gikan sasulod niya moagay ang mga sapa sa tubig nga buhi.

³⁸ He who believes in me, as the Scripture has said, from within him will flow rivers of living water.”

³⁹Apan niini nagsuiti siya mahitungod sa Espiritu, nga pagadawaton niadtong mga mitoo kaniya; kay ang Espiritu wala pa ihatag, tungod kay si Jesus wala pa himayaa.

³⁹But he said this about the Spirit, which those believing in him were to receive. For the Holy Spirit was not yet given, because Jesus wasn’t yet glorified.

⁴⁰Busa may uban sa panon sa katawohan, sa pagkabati nila niining mga pulonga, miingon: Kini sa pagkamatuod mao ang Manalagna.

⁴⁰Many of the multitude therefore, when they heard these words, said, “This is truly the prophet.”

⁴¹Ang uban miingon: Kini mao ang Cristo. Apan may uban nga miingon: Unsa, magagikan ba ang Cristo sa Galilea?

⁴¹Others said, “This is the Christ.” But some said, “What, does the Christ come out of Galilee?

⁴²Wala ba mag-ingon ang Kasulatan nga ang Cristo magagikan sa kaliwatan ni David, ug gikan sa Betlehem, ang diyutay nga lungsod diin didto si David?

⁴²Hasn’t the Scripture said that the Christ comes of the seed of David, 2 Samuel 7:12 and from Bethlehem, Micah 5:2 the village where David was?”

⁴³Busa miabut ang pagkabahin sa panon sa katawohan tungod kaniya.

⁴³So there arose a division in the multitude because of him.

⁴⁴Ug ang uban kanila buot unta modakup kaniya, apan walay tawo nga midakup kaniya.

⁴⁴Some of them would have arrested him, but no one laid hands on him.

⁴⁵Busa ang mga sulogoon miadto sa mga pangulong sacerdote ug sa mga Fariseo, ug sila miingon kanila: Nganong wala ninyo dad-a siya?

⁴⁵The officers therefore came to the chief priests and Pharisees, and they said to them, “Why didn’t you bring him?”

⁴⁶Ang mga sulogoon nanagpanubag: Wala pa gayud ing tawo nga nagsuiti sa ingon.

⁴⁶The officers answered, “No man ever spoke like this man!”

⁴⁷Busa ang mga Fariseo mitubag kanila: Mga gipasalaag ba usab kamo?

⁴⁷The Pharisees therefore answered them, “You aren’t also led astray, are you?

⁴⁸May bisan kinsa ba sa mga punoan, kun sa mga Fariseo nga nanagpanoo kaniya?

⁴⁸Have any of the rulers believed in him, or of the Pharisees?

⁴⁹Apan kining panon sa katawohan nga dili mahibalo sa Kasugoan mga tinunglo.

⁴⁹But this multitude that doesn’t know the law is accursed.”

⁵⁰Si Nicodemo (ang kaniadto miadto kaniya, sanglit usa kanila) miingon kanila:

⁵⁰Nicodemus (he who came to him by night, being one of them) said to them,

⁵¹Ang atong Kasugoan nagahukom ba sa tawo, gawas kong kini nagapatalinghug usa kaniya ug nasayud kong unsa ang iyang gibuhat?

⁵¹“Does our law judge a man, unless it first hears from him personally and knows what he does?”

⁵²Sila nanagpanubag ug miingon kaniya: Ikaw taga-Galilea ba usab? susiha, ug makita mo nga sa Galilea walay mibarug nga manalagna.

⁵²They answered him, “Are you also from Galilee? Search, and see that no prophet has arisen out of Galilee. See Isaiah 9:1 and Matthew 4:13-16. ”

⁵³Ug ang tagsatagsa ka tawo mipauli sa iyang balay.

⁵³Everyone went to his own house,