¹Sanglit daghan ang mga nanagpaningkamot sa paghatag ug kasaysayan mahitungod niadtong mga butang nga nangatuman sa taliwala namo,

¹Since many have undertaken to set in order a narrative concerning those matters which have been fulfilled among us,

²Ingon nga kini ilang gitugyan kanamo, nga gikan sa sinugdan mga saksi-nga-nakakita ug mga ministro sa pulong,

²even as those who from the beginning were eyewitnesses and servants of the word delivered them to us,

³Gisabut ko usab nga maayo, ingon nga nakabaton ako ug hingpit nga kasayuran sa tanang mga butang gikan sa sinugdan, ang pagsulat kanimo sa maayong pagkasunodsunod halangdon uyamot nga Teofilo;

³it seemed good to me also, having traced the course of all things accurately from the first, to write to you in order, most excellent Theophilus;

⁴Aron ikaw mahibalo sa pagkatinuod sa mga pulong nga gitudlo kanimo.

⁴that you might know the certainty concerning the things in which you were instructed.

⁵Sa mga adlaw ni Herodes, hari sa Judea, may usa ka sacerdote nga ginganlan Zacarias, sa laray ni Abia: ug siya may asawa gikan sa mga anak nga babaye ni Aaron, ug ang iyang ngalan si Elizabet.

⁵There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zacharias, of the priestly division of Abijah. He had a wife of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.

⁶Ug silangduha lonlon mga matarung sa atubangan sa Dios, nga nagalakaw sa tanang mga sugo ug mga tulomanon sa Ginoo, sa walay ikasaway.

⁶They were both righteous before God, walking blamelessly in all the commandments and ordinances of the Lord.

⁷Ug sila walay anak kay si Elizabet apuli ug silang duha mga tigulang na.

⁷But they had no child, because Elizabeth was barren, and they both were well advanced in years.

⁸Apan nahitabo nga samtang nagatuman siya sa iyang pagkasacerdote sa atubangan sa Dios, ingon sa gipasunod sa iyang laray.

⁸Now it happened, while he executed the priest’s office before God in the order of his division,

⁹Sumala sa batasan sa katungdanan sa pagkasacerdote, naigo kaniya ang palad sa pagsulod sa templo sa Ginoo aron sa pagsunog sa incienso.

⁹according to the custom of the priest’s office, his lot was to enter into the temple of the Lord and burn incense.

¹⁰Ug ang tibook panon sa katawohan nag-ampo sa gawas sa takna sapaghalad sa incienso.

¹⁰The whole multitude of the people were praying outside at the hour of incense.

¹¹Ug may nagpakita kaniya usa ka manolonda sa Ginoo nga nagatindog sa too sa halaran sa incienso.

¹¹An angel of the Lord appeared to him, standing on the right side of the altar of incense.

¹²Ug si Zacarias nalisang sa pagkakita kaniya, ug siya giabut ug kahadlok.

¹²Zacharias was troubled when he saw him, and fear fell upon him.

¹³Apan ang manolonda nagaingon kaniya. Ayaw kahadlok, Zacarias; kay ang imong pag-ampo gipatalinghugan ug ang imong asawa nga si Elizabet magaanak ug usa ka batang lalake ug pagatawgon mo ang iyang ngalan Juan.

¹³But the angel said to him, “Don’t be afraid, Zacharias, because your request has been heard, and your wife, Elizabeth, will bear you a son, and you shall call his name John.

¹⁴Ug ikaw makabaton sa kalipay ug pagmaya; ug daghan ang mangalipay sa iyang pagkatawo.

¹⁴You will have joy and gladness; and many will rejoice at his birth.

¹⁵Kay siya mamahimong daku sa atubangan sa Ginoo, ug dili magainum ug vino, bisan mga ilimnon nga maisug; ug mapuno siya sa Espiritu Santo bisan sa gikan pa sa tiyan sa iyang inahan.

¹⁵For he will be great in the sight of the Lord, and he will drink no wine nor strong drink. He will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.

¹⁶Ug daghan sa mga anak sa Israel nga iyang pabalikon ngadto sa ilang Ginoong Dios.

¹⁶He will turn many of the children of Israel to the Lord, their God.

¹⁷Ug siya magauna kaniya sa espiritu ug sa gahum ni Elias sa pagpabalik sa mga kasingkasing sa mga amahan ngadto sa mga anak, ug sa mga masukihon sa paglakaw sa kaligdong sa mga matarung; aron sa pagtagana alang sa Ginoo usa ka katawohan nga inandam.

¹⁷He will go before him in the spirit and power of Elijah, ‘to turn the hearts of the fathers to the children,’ and the disobedient to the wisdom of the just; to prepare a people prepared for the Lord.”

¹⁸Ug nag-ingon si Zacarias sa manolonda: Unsaon ko pagkahibalo niini? kay ako tigulang na, ug ang akong asawa hilabihan na katigulang.

¹⁸Zacharias said to the angel, “How can I be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.”

¹⁹Ug ang manolonda sa mingtubag miingon kaniya: Ako mao si Gabriel, nga nagatindog sa atubangan sa Dios; ug ako gisugo sa pagsulti kanimo ug pagdala kanimo niining mga Maayong Balita.

¹⁹The angel answered him, “I am Gabriel, who stands in the presence of God. I was sent to speak to you, and to bring you this good news.

²⁰Ug ania karon, maamang ikaw, ug dili ka makasulti hangtud sa adlaw nga mahitabo kining mga butanga, kay ikaw wala motoo sa akong mga pulong, nga matuman unya sa ilang panahon.

²⁰Behold, you will be silent and not able to speak, until the day that these things will happen, because you didn’t believe my words, which will be fulfilled in their proper time.”

²¹Ug ang mga tawo naghulat kang Zacarias, ug nanghibulong sila nga nadugay siya sa templo.

²¹The people were waiting for Zacharias, and they marveled that he delayed in the temple.

²²Ug sa paggula niya wala siya makasulti kanila: ug gisabut nila nga nakakita siya ug panan-awon sa templo: ug nagpadayon siya paghimog sinyas kanila, ug napabilin nga amang.

²²When he came out, he could not speak to them, and they perceived that he had seen a vision in the temple. He continued making signs to them, and remained mute.

²³Ug nahitabo nga sa pagkatapus sa mga adlaw sa iyang pag-alagad, mipauli siya sa iyang balay.

²³It happened, when the days of his service were fulfilled, he departed to his house.

²⁴Ug sa human niining mga adlawa, si Elizabet nga iyang asawa nanamkon; ug nagtago siya sulod sa lima ka bulan, nga nagaingon,

²⁴After these days Elizabeth, his wife, conceived, and she hid herself five months, saying,

²⁵Ingon niini ang gibuhat sa Ginoo kanako sa mga adlaw nga nagtagad siya sa pagkuha sa akong kaulawan sa taliwala sa mga tawo.

²⁵“Thus has the Lord done to me in the days in which he looked at me, to take away my reproach among men.”

²⁶Karon sa ikaunom ka bulan gisugo sa Dios ang manolonda nga si Gabriel ngadto sa usa ka lungsod sa Galilea, nga ginganlan Nazaret,

²⁶Now in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee, named Nazareth,

²⁷Sa usa ka ulay nga kaslonon sa usa ka lalake, nga ginganlan si Jose, sa banay ni David; ug ang ngalan sa ulay mao si Maria.

²⁷to a virgin pledged to be married to a man whose name was Joseph, of the house of David. The virgin’s name was Mary.

²⁸Ug mingsulod ang manolonda ngadto kaniya, ug miingon: Maghimaya, ikaw nga nahatagan sa gracia, ang Ginoo anaa kanimo. Bulahan ikaw sa taliwala sa kababayen-an.

²⁸Having come in, the angel said to her, “Rejoice, you highly favored one! The Lord is with you. Blessed are you among women!”

²⁹Apan sa pagkakita niya, hilabihan niyang kalibug tungod sa gipamulong sa manolonda, ug misantop sa iyang hunahuna kong unsa kining pagpangumosta kaniya.

²⁹But when she saw him, she was greatly troubled at the saying, and considered what kind of salutation this might be.

³⁰Ug nag-ingon kaniya ang manolonda: Dili ka mahadlok, Maria: kay ikaw nahiagum sa gracia sa Dios.

³⁰The angel said to her, “Don’t be afraid, Mary, for you have found favor with God.

³¹Ug ania karon, ikaw magapanamkon ug magaanak usa ka batang lalake ug pagatawgon ang iyang ngalan JESUS.

³¹Behold, you will conceive in your womb, and bring forth a son, and will call his name ‘Jesus.’

³²Siya mamahimong daku ug paganganlan nga Anak sa Hataas Uyamut; ug ang Ginoong Dios magahatag kaniya sa lingkoranan nga harianon ni David nga iyang amahan;

³²He will be great, and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give him the throne of his father, David,

³³Ug siya magahari sa balay ni Jacob sa gihapon ug ang iyang gingharian walay katapusan.

³³and he will reign over the house of Jacob forever. There will be no end to his Kingdom.”

³⁴Apan si Maria nag-ingon sa manolonda: Unsaon pagkahimo niini nga wala man ako makaila ug lalake?

³⁴Mary said to the angel, “How can this be, seeing I am a virgin?”

³⁵Ug mingtubag ang manolonda, ug miingon kaniya: Ang Espiritu Santo moanhi kanimo, ug ang gahum sa Hataas Uyamut magalandong kanimo: tungod usab niini ang balaan nga matawo paganganlan Anak sa Dios.

³⁵The angel answered her, “The Holy Spirit will come on you, and the power of the Most High will overshadow you. Therefore also the holy one who is born from you will be called the Son of God.

³⁶Ug ania karon, si Elizabet nga imong ig-agaw nanamkon usab ug usa ka anak nga lalake sa iyang pagkatigulang; ug kini mao na ang ikaunom ka bulan kaniya nga ginganlan siya ug apuli.

³⁶Behold, Elizabeth, your relative, also has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who was called barren.

³⁷Kay walay pulong gikan sa Dios nga mawad-an sa gahum.

³⁷For everything spoken by God is possible.”

³⁸Ug nag-ingon si Maria: Ania karon, ang ulipon sa Ginoo; pagabuhaton kanako sumala sa imong pulong. Ug mingpahawa kaniya ang manolonda.

³⁸Mary said, “Behold, the handmaid of the Lord; be it to me according to your word.” The angel departed from her.

³⁹Ug niining mga adlawa mitindog si Maria, ug miadto pagdali sa kabukiran sa usa ka lungsod sa Juda.

³⁹Mary arose in those days and went into the hill country with haste, into a city of Judah,

⁴⁰Ug misulod sa balay ni Zacarias, ug nangumosta kang Elizabet.

⁴⁰and entered into the house of Zacharias and greeted Elizabeth.

⁴¹Ug nahitabo nga sa pagkadungog ni Elizabet sa pagpangumosta ni Maria, ang bata miulpot sa iyang tiyan; ug si Elizabet napuno sa Espiritu Santo.

⁴¹It happened, when Elizabeth heard Mary’s greeting, that the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.

⁴²Ug misinggit siya sa dakung tingog, ug miingon: Bulahan ikaw sa taliwala sa kababayen-an, ug bulahan ang bunga sa imong tiyan.

⁴²She called out with a loud voice, and said, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!

⁴³Ug unsa kini kanako, nga ang inahan sa akong Ginoo moanhi kanako?

⁴³Why am I so favored, that the mother of my Lord should come to me?

⁴⁴Kay ania karon, sa pagkadungog ko sa tingog sa imong pagpangomusta ang bata miulpot sa akong tiyan tungod sakalipay.

⁴⁴For behold, when the voice of your greeting came into my ears, the baby leaped in my womb for joy!

⁴⁵Ug bulahan ang mingtoo, kay adunay pagkatuman sa mga butang nga gisulti kaniya gikan sa Ginoo.

⁴⁵Blessed is she who believed, for there will be a fulfillment of the things which have been spoken to her from the Lord!”

⁴⁶Ug si Maria miingon: Nagapadaku ang akong kalag sa Ginoo.

⁴⁶Mary said, “My soul magnifies the Lord.

⁴⁷Ug ang akong espiritu nalipay sa Dios nga akong Manluluwas;

⁴⁸Tungod kay gitamud niya ang ubos nga kahimtang sa iyang ulipon; kay tan-awa, gikan karon ang tanang mga kaliwatan magangalan kanako nga bulahan.

⁴⁸for he has looked at the humble state of his handmaid. For behold, from now on, all generations will call me blessed.

⁴⁹Kay siya nga makagagahum, nagbuhat kanako mga dagkung butang; ug balaan ang iyang ngalan.

⁴⁹For he who is mighty has done great things for me. Holy is his name.

⁵⁰Ug ang iyang kalooy anaa sa mga kaliwatan ngadto sa mga kaliwatan sa mga nagakahadlok kaniya.

⁵¹Siya nagapakita ug kusog sa iyang bukton; siya nagapapatlaag sa mga palabilabihon tungod sa hunahuna sa ilang kasingkasing.

⁵¹He has shown strength with his arm. He has scattered the proud in the imagination of their hearts.

⁵²Siya nagapakanaug gikan sa mga lingkoranang harianon sa mga principe, ug nagatuboy sa mga ubos ug kahimtang.

⁵²He has put down princes from their thrones. And has exalted the lowly.

⁵³Ang gigutom gibusog niya sa mga maayong butang, ug gipapahawa niya nga walay sulod ang mga bahandianon.

⁵³He has filled the hungry with good things. He has sent the rich away empty.

⁵⁴Mitabang siya kang Israel nga iyang ulipon, aron siya mahanumdum sa kalooy;

⁵⁵(Ingon sa gisulti niya sa atong mga ginikanan) ngadto kang Abraham ug sa iyang mga kaliwatan sa gihapon.

⁵⁵As he spoke to our fathers, to Abraham and his seed forever.”

⁵⁶Ug si Maria mipuyo uban kang Elizabet sa may tolo ka bulan, ug unya mipauli ngadto sa iyang balay.

⁵⁶Mary stayed with her about three months, and then returned to her house.

⁵⁷Karon miabut ang panahon nga ig-aanak ni Elizabet; ug siya mianak usa ka batang lalake.

⁵⁷Now the time that Elizabeth should give birth was fulfilled, and she brought forth a son.

⁵⁸Ug ang iyang mga silingan ug kabanayan nakadungog nga ang Ginoo nagpadaku sa iyang kalooy ngadto kaniya, ug sila nangalipay uban kaniya.

⁵⁸Her neighbors and her relatives heard that the Lord had magnified his mercy towards her, and they rejoiced with her.

⁵⁹Ug nahitabo nga sa ikawalo ka adlaw nangadto sila sa pagcircuncidar sa bata, ug nganlan unta nila siya ug Zacarias, sama sa ngalan sa iyang amahan.

⁵⁹It happened on the eighth day, that they came to circumcise the child; and they would have called him Zacharias, after the name of the father.

⁶⁰Apan ang iyang inahan mitubag ug miingon: Dili kondili paganganlan siya ug Juan.

⁶⁰His mother answered, “Not so; but he will be called John.”

⁶¹Ug sila nanag-ingon kaniya: Walay bisan kinsa sa imong kabanayan nga ginanganlan nianang ngalana.

⁶¹They said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”

⁶²Ugnagsinyas sila sa iyang amahan kong unsa ang buot niyang ingalan kaniya.

⁶²They made signs to his father, what he would have him called.

⁶³Ug nangayo siya ug usa ka sulatanan, ug misulat nga nagaingon: Ang iyang ngalan si Juan. Ug ang tanan nanghibulong.

⁶³He asked for a writing tablet, and wrote, “His name is John.” They all marveled.

⁶⁴Ug dihadiha nabungat ang iyang baba, ug ang iyang dila nakalitok, ug misulti nga nagdayeg sa Dios.

⁶⁴His mouth was opened immediately, and his tongue freed, and he spoke, blessing God.

⁶⁵Ug nangahadlok ang tanang mga silingan nila, ug kining tanang mga butanga ginasultihan sa tibook kabukiran sa Judea.

⁶⁵Fear came on all who lived around them, and all these sayings were talked about throughout all the hill country of Judea.

⁶⁶Ug ang tanang nagpakadungog kanila nagatipig niini sa ilang mga kasingkasing nga nagaingon: Unsa ba kaha kining bataa? Kay ang kamot sa Ginoo nagauban kaniya.

⁶⁶All who heard them laid them up in their heart, saying, “What then will this child be?” The hand of the Lord was with him.

⁶⁷Ug si Zacarias nga iyang amahan, napuno sa Espiritu Santo, ug nagtagna nga nagaingon:

⁶⁷His father, Zacharias, was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,

⁶⁸Dalayegon ang Ginoo, ang Dios sa Israel! Kay siya midu-aw ug nagbuhat ug pagtubos sa iyang lungsod.

⁶⁸“Blessed be the Lord, the God of Israel, for he has visited and worked redemption for his people;

⁶⁹Ug nagpabangon alang kanato ug usa ka sungay sa kaluwasan sa kabanayan ni David nga iyang ulipon.

⁷⁰Ingon sa iyang gisulti pinaagi sa baba sa iyang mga balaan nga manalagna gikan pa sa mga unang panahon:

⁷¹Kaluwasan gikan sa atong mga kaaway, ug gikan sa kamot sa tanan niadtong mga nanagdumot kanato;

⁷²Sa pagpakita ug kalooy ngadto sa atong mga ginikanan ug sapaghinumdum sa iyang balaang tugon;

⁷²to show mercy towards our fathers, to remember his holy covenant,

⁷³Ang panumpa nga iyang gihatag kang Abraham nga atong amahan.

⁷⁴Sa pagtugot kanato nga sa naluwas kita gikan sa kamot sa atong mga kaaway, manag-alagad kaniya sa walay kahadlok,

⁷⁴to grant to us that we, being delivered out of the hand of our enemies, should serve him without fear,

⁷⁵Sa pagkaputli ug sa pagkamatarung sa atubangan niya sa tanang mga adlaw sa atong kinabuhi.

⁷⁶Ug ikaw, bata, paganganlan ka nga manalagna sa Hataas Uyamut, kay magauna ka sa atubangan sa nawong sa Ginoo sa pag-andam sa iyang mga dalan,

⁷⁶And you, child, will be called a prophet of the Most High, for you will go before the face of the Lord to prepare his ways,

⁷⁷Sa paghatag kahibalo sa kaluwasan sa iyang katawohan, sa pagpasaylo sa ilang mga sala.

⁷⁸Tungod sa malomong kalooy sa atong Dios, nga tungod niana, modu-aw kanato ang adlawng masanag gikan sa kahitas-an,

⁷⁸because of the tender mercy of our God, whereby the dawn from on high will visit us,

⁷⁹Sa pag-iwag sa mga nanaglingkod sa kangitngitan ug sa landong sa kamatayon, sa pagmando sa atong mga tiil sa dalan sa pakigdait.

⁷⁹to shine on those who sit in darkness and the shadow of death; to guide our feet into the way of peace.”

⁸⁰Ug mitubo ang bata ug nabaskug sa Espiritu ug didto sa kamingawan hangtud sa adlaw sa iyang pagpakita sa Israel.

⁸⁰The child was growing, and becoming strong in spirit, and was in the desert until the day of his public appearance to Israel.