1Ug nahitabo niadtong mga adlawa nga may minggula gikan kang Cesar Augusto usa ka sugo nga buhaton ang usa ka padron sa tanang pumoluyo sa tibook yuta.
1Now it happened in those days, that a decree went out from Caesar Augustus that all the world should be enrolled.
2Kini mao ang unang padron nga gibuhat, sa diha nga si Cirenio mao ang gobernador sa Siria.
2This was the first enrollment made when Quirinius was governor of Syria.
3Ug nangadto ang tanan sa pagpasulat sa padron, ang tagsatagsa sa iyang lungsod nga kaugalingon.
3All went to enroll themselves, everyone to his own city.
4Ug si Jose usab mitungas gikan sa Galilea sa lungsod sa Nazaret ngadto sa Judea sa lungsod ni David, nga ginganlan Betlehem, tungod kay siya sa panimalay ug sa banay ni David.
4Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, into Judea, to the city of David, which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David;
5Aron sa pagpasulat sa iyang kaugalingon uban kang Maria nga kaslonon kaniya nga nagasabak.
5to enroll himself with Mary, who was pledged to be married to him as wife, being pregnant.
6Ug nahitabo nga samtang didto sila, natuman ang mga adlaw nga siya mag-anak.
6It happened, while they were there, that the day had come that she should give birth.
7Ug nag-anak siya sa iyang kamagu-langan nga Anak nga lalake, ug giputos niya sa mga bakbak, ug gipahigda niya sa usa ka pasungan; tungod kay wala nay dapit alang kanila sa balay nga abutanan.
7She brought forth her firstborn son, and she wrapped him in bands of cloth, and laid him in a feeding trough, because there was no room for them in the inn.
8Ug may mga magbalantay sa mga carnero sa maong yuta nga nagapabilin sa kaumahan ug nagabantay sa ilang panon sa kagabhion.
8There were shepherds in the same country staying in the field, and keeping watch by night over their flock.
9Ug ania karon, usa ka manolonda sa Ginoo mikunsad kanila, ug ang himaya sa Ginoo misidlak sa libut nila ug nangalisang sila sa dakung kahadlok.
9Behold, an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone around them, and they were terrified.
10Ug ang manolonda nag-ingon kanila: Dili kamo mahadlok; kay ania karon, ginadala ko kaninyo ang mga maayong balita sa dakung kalipay alang sa tanang katawohan.
10The angel said to them, “Don’t be afraid, for behold, I bring you good news of great joy which will be to all the people.
11Kay natawo karon alang kaninyo, sa lungsod ni David, ang Manluluwas, nga mao si Cristo nga Ginoo.
11For there is born to you, this day, in the city of David, a Savior, who is Christ the Lord.
12Ug kini mao ang ilhanan ninyo: makaplagan ninyo ang usa ka bata nga naputos sa mga bakbak, ug gipahigda sa usa ka pasungan.
12This is the sign to you: you will find a baby wrapped in strips of cloth, lying in a feeding trough.”
13Ug sa kalit mitungha uban sa manolonda ang usa ka kadaghanan sa mga panong langitnon nga nanagdayeg sa Dios ug nanag-ingon:
13Suddenly, there was with the angel a multitude of the heavenly army praising God, and saying,
14Himaya sa Dios sa kahitas-an, ug sa yuta pakigdait sa taliwala sa mga tawo nga iyang gikahimut-an.
14“Glory to God in the highest, on earth peace, good will toward men.”
15Ug nahitabo nga sa pagbiya kanila sa mga manolonda nga nagapaingon sa langit, ang mga magbalantay sa mga carnero nasig-ingon ang usa ug usa: Mangadto kita karon hangtud sa Betlehem, ug tan-awon nato kining butang nga nahitabo, nga gipaila kanato sa Ginoo.
15It happened, when the angels went away from them into the sky, that the shepherds said one to another, “Let’s go to Bethlehem, now, and see this thing that has happened, which the Lord has made known to us.”
16Ug nangadto sila pagdali, ug hingkit-an nila si Maria ug si Jose, ug ang bata nga nagahigda sa pasungan,
16They came with haste, and found both Mary and Joseph, and the baby was lying in the feeding trough.
17Ug sa hingkit-an nila kini, gipahibalo nila ang giingon kanila mahatungod niining bata.
17When they saw it, they publicized widely the saying which was spoken to them about this child.
18Ug ang tanan nga nakadungog niini nanghibulong sa mga butang nga gisugilon kanila sa mga magbalantay sa mga carnero.
18All who heard it wondered at the things which were spoken to them by the shepherds.
19Apan kining tanang mga butang, gitipigan ni Maria nga nagapalandong niini sa iyang kasingkasing.
19But Mary kept all these sayings, pondering them in her heart.
20Ug namauli ang mga magbalantay sa mga carnero, nga nanaghimaya ug nanagdayeg sa Dios tungod sa tanang mga butang nga ilang hingdunggan ug hingkit-an, ingon sa gimantala kanila.
20The shepherds returned, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told them.
21Ug sa natuman ang walo ka adlaw, aron pagacircuncidahan ang bata, gitawag nila ang iyang ngalan JESUS, ngalan nga gibutang kaniya sa manolonda sa wala pa siya ipanamkon sa tiyan.
21When eight days were fulfilled for the circumcision of the child, his name was called Jesus, which was given by the angel before he was conceived in the womb.
22Ug sa natuman ang mga adlaw sa pagpaputli kanila sumala sa Kasugoan ni Moises, ilang gidala siya sa Jerusalem, aron sa paghalad kaniya sa Ginoo;
22When the days of their purification according to the law of Moses were fulfilled, they brought him up to Jerusalem, to present him to the Lord
23Ingon sa nahasulat sa Kasugoan sa Ginoo: Ang tanang panganay nga lalake nga nahamugso sa tagoangkan, pagatawgon nga balaan sa Ginoo;
23(as it is written in the law of the Lord, “Every male who opens the womb shall be called holy to the Lord”), Exodus 13:2,12
24Ug aron sa paghalad usa ka halad sumala sa naasoy sa Kasugoan sa Ginoo: Duha ka tukmo kun duha ka kuyabug nga salampati.
24and to offer a sacrifice according to that which is said in the law of the Lord, “A pair of turtledoves, or two young pigeons.” Leviticus 12:8
25Ug ania karon, may usa ka tawo sa Jerusalem nga ginganlan si Simeon, ug kining tawohana matarung ug maampoon, nga nagahulat sa kalipayan sa Israel; ug ang Espiritu Santo nagapaibabaw kaniya.
25Behold, there was a man in Jerusalem whose name was Simeon. This man was righteous and devout, looking for the consolation of Israel, and the Holy Spirit was on him.
26Ug gipadayag sa Espiritu Santo kaniya, nga dili siya makakita sa kamatayon, sa dili pa niya makita ang Cristo sa Ginoo.
26It had been revealed to him by the Holy Spirit that he should not see death before he had seen the Lord’s Christ. “Christ” (Greek) and “Messiah” (Hebrew) both mean “Anointed One”
27Ug siya sa Espiritu misulod sa templo: ug sa gidala sa mga ginikanan sa sulod ang bata nga si Jesus, aron ilang pagabuhaton kaniya sumala sa nabatasan sa Kasugoan,
27He came in the Spirit into the temple. When the parents brought in the child, Jesus, that they might do concerning him according to the custom of the law,
28Gidawat niya sa iyang mga bukton ug nagdayeg sa Dios nga nagaingon:
28then he received him into his arms, and blessed God, and said,
29Tugoti karon, Ginoo, nga ang imong ulipon mogikan sa pakigdait sumala sa imong pulong.
29“Now you are releasing your servant, Master, according to your word, in peace;
30Kay nakita sa akong mga mata ang imong kaluwasan,
30for my eyes have seen your salvation,
31Nga imong gitagana sa atubangan sa nawong sa tanang katawohan;
31which you have prepared before the face of all peoples;
32Usa ka kahayag alang sa pagpadan-ag sa mga Gentil, ug sa himaya sa imong lungsod nga Israel.
32a light for revelation to the nations, and the glory of your people Israel.”
33Ug ang iyang amahan ug inahan nanghibulong sa mga butang nga ginahisgutan mahitungod kaniya.
33Joseph and his mother were marveling at the things which were spoken concerning him,
34Ug si Simeon nagapanalangin kanila ug nag-ingon kang Maria nga inahan niya: Ania karon, kining bataa gibutang alang sa pagkapukan ug pagbangon sa daghan sa Israel; ug alang sa usa ka ilhanan nga pagasupakon.
34and Simeon blessed them, and said to Mary, his mother, “Behold, this child is set for the falling and the rising of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
35Oo, ug usa ka pinuti magalagbas sa imong kaugalingong kalag; aron igapadayag ang mga hunahuna sa daghang mga kasingkasing.
35Yes, a sword will pierce through your own soul, that the thoughts of many hearts may be revealed.”
36May usa nga si Ana, usa ka manalagna nga babaye, ang anak ni Fanuel, sa banay ni Aser, (siya hilabihan na gayud ka tigulang, nga nagpuyo uban sa iyang bana sa pito ka tuig sukad sa iyang pagkaulay,
36There was one Anna, a prophetess, the daughter of Phanuel, of the tribe of Asher (she was of a great age, having lived with a husband seven years from her virginity,
37Ug siya balo nga may kawaloan na ug upat ka tuig) nga wala mobulag sa templo, nga nagaalagad sa Dios uban sa mga pagpuasa ug mga pagpangaliyopo sa gabii ug sa adlaw.
37and she had been a widow for about eighty-four years), who didn’t depart from the temple, worshipping with fastings and petitions night and day.
38Ug sa miabut siya niadtong taknaa nagpasalamat siya sa Dios ug nagsulti mahitungod sa bata sa tanang mga nanagpaabut sa pagtubos sa Jerusalem.
38Coming up at that very hour, she gave thanks to the Lord, and spoke of him to all those who were looking for redemption in Jerusalem.
39Ug sa nakahuman sila sa tanang mga butang, nga uyon sa Kasugoan sa Ginoo, mingpauli sila sa Galilea sa ilang kaugalingong lungsod nga Nazaret.
39When they had accomplished all things that were according to the law of the Lord, they returned into Galilee, to their own city, Nazareth.
40Ug ang bata nagatubo ug nagamalig-on, nga napun-an sa kaalam; ug ang gracia sa Dios diha kaniya.
40The child was growing, and was becoming strong in spirit, being filled with wisdom, and the grace of God was upon him.
41Ug ang iyang mga ginikanan nagaadto tuigtuig sa Jerusalem sa fiesta sa pasko.
41His parents went every year to Jerusalem at the feast of the Passover.
42Ug sa may napulo ug duha na ka tuig ang iyang panuigon, mitungas sila sa Jerusalem, ingon sa nabatasan sa fiesta.
42When he was twelve years old, they went up to Jerusalem according to the custom of the feast,
43Ug sa natapus nila ang mga adlaw, sa ilang pagpamauli, ang bata nga si Jesus mipabilin sa Jerusalem, ug ang iyang mga ginikanan wala mahibalo niini.
43and when they had fulfilled the days, as they were returning, the boy Jesus stayed behind in Jerusalem. Joseph and his mother didn’t know it,
44Apan sa nagadahum sila nga didto siya sa mga kakuyog, minglakaw sila ug usa ka adlaw nga panaw; ug ilang gipangita siya sa kinataliwad-an sa ilang kabanayan ug mga kaila.
44but supposing him to be in the company, they went a day’s journey, and they looked for him among their relatives and acquaintances.
45Ug sa wala siya hikit-i nila mibalik sila sa Jerusalem, sa pagpangita kaniya.
45When they didn’t find him, they returned to Jerusalem, looking for him.
46Ug nahitabo nga sa tapus ang tolo ka adlaw ilang hingkaplagan siya sa templo, nga nagalingkod sa taliwala sa mga magtutudlo, sa pagpatalinghug ug pagpangutana kanila;
46It happened after three days they found him in the temple, sitting in the midst of the teachers, both listening to them, and asking them questions.
47Ug ang tanang mga nanagpakadungog kaniya, nanghibulong sa iyang kaalam ug sa iyang mga pagtubag.
47All who heard him were amazed at his understanding and his answers.
48Ug sa ilang hingkit-an siya nang-hitingala sila; ug miingon kaniya ang iyang inahan: Anak, nganong gibuhatan mo kami sa ingon? Ania karon, ang imong amahan ug ako nangita kanimo nga mga masulob-on.
48When they saw him, they were astonished, and his mother said to him, “Son, why have you treated us this way? Behold, your father and I were anxiously looking for you.”
49Ug siya nag-ingon kanila: Ngano nga gipangita ninyo ako? Wala ba kamo manghibalo nga ako kinahanglan magapadayon sa mga butang nga iya sa akong Amahan?
49He said to them, “Why were you looking for me? Didn’t you know that I must be in my Father’s house?”
50Ug sila wala managpakasabut sa iyang giingon kanila.
50They didn’t understand the saying which he spoke to them.
51Ug milugsong siya kuyog kanila, ug miabut sa Nazaret; ug siya nagpailalum sa ilang pagbuot: ug ang iyang inahan nagtipig niining tanang mga pulong sa iyang kasingkasing.
51And he went down with them, and came to Nazareth. He was subject to them, and his mother kept all these sayings in her heart.
52Ug si Jesus nagatubo sa kinaadman, ug sa gitas-on ug sa kahimut-an sa Dios ug sa mga tawo.
52And Jesus increased in wisdom and stature, and in favor with God and men.