1 Pan eisteddi i fwyta gyda llywodraethwr, rho sylw manwl i'r hyn sydd o'th flaen,
1不可貪吃,當求智慧你與官長一起坐席吃飯的時候,要特別留意在你面前的是誰。
2 a gosod gyllell at dy wddf os wyt yn un blysig.
2你若是個貪吃的人,就當把刀子放在喉嚨上。
3 Paid � chwennych ei ddanteithion, oherwydd bwyd sy'n twyllo ydyw.
3不可貪戀他的美食,因為那是騙人的食物。
4 Paid �'th flino dy hun i ennill cyfoeth; bydd yn ddigon synhwyrol i ymatal.
4不要勞碌求富,你要明智地放下這企圖。
5 Os tynni dy lygaid oddi arno, y mae'n diflannu, oherwydd y mae'n magu adenydd, fel eryr yn hedfan i'r awyr.
5你的眼睛注視在錢財上,錢財卻不見了,因為錢財必長起翅膀,如鷹飛往天上。
6 Paid � bwyta gyda neb cybyddlyd, na chwennych ei ddanteithion,
6不可吃吝嗇人的飯,也不可貪戀他的美食。
7 oherwydd bydd hynny fel blewyn yn ei lwnc; bydd yn dweud wrthyt, "Bwyta ac yf", ond ni fydd yn meddwl hynny.
7因為他心裡怎樣計算,他的為人就是怎樣;他雖然對你說:“請吃,請喝!”他的心裡卻沒有你。
8 Byddi'n chwydu'r tameidiau a fwyteaist, ac yn gwastraffu dy ganmoliaeth.
8你所吃的那一點食物,必要吐出來,你道謝的美言,也都白費了。
9 Paid � llefaru yng nghlyw'r ffu373?l, oherwydd bydd yn dirmygu synnwyr dy eiriau.
9不要說話給愚昧人聽,因為他必藐視你明慧的言語。
10 Paid � symud yr hen derfynau, na chymryd meddiant o diroedd yr amddifaid;
10你不可遷移古時的地界;也不可侵佔孤兒的田地。
11 oherwydd y mae eu Gwaredwr yn gryf, a bydd yn amddiffyn eu hachos yn dy erbyn.
11因為他們的救贖主大有能力,他必向你為他們的案件伸冤。
12 Gosod dy feddwl ar gyfarwyddyd, a'th glust ar eiriau deall.
12你要專心領受教訓,留心聽知識的言語。
13 Paid ag atal disgyblaeth oddi wrth blentyn; os byddi'n ei guro � gwialen, ni fydd yn marw.
13要管教孩童,不可姑息,你雖然用杖打他,他也不會死;
14 Os byddi'n ei guro � gwialen, byddi'n achub ei fywyd o Sheol.
14你要用杖打他,就可以救他的靈魂免下陰間。
15 Fy mab, os bydd dy galon yn ddoeth, bydd fy nghalon innau yn llawen.
15我兒,如果你的心有智慧,我的心也就歡喜;
16 Byddaf yn llawenhau drwof i gyd pan fydd dy enau yn llefaru'n uniawn.
16你的嘴唇說正直話的時候,我的內心就歡樂。
17 Paid � chenfigennu wrth bechaduriaid, ond wrth y rhai sy'n ofni'r ARGLWYDD bob amser;
17你的心不要嫉妒罪人,只要時常敬畏耶和華。
18 os felly, bydd dyfodol iti, ac ni thorrir ymaith dy obaith.
18因為萬事必有結局,你的盼望也不會斷絕。
19 Fy mab, gwrando a bydd ddoeth, a gosod dy feddwl ar y ffordd iawn.
19我兒,你要聽,要有智慧,要引導你的心走在正路上。
20 Paid � chyfathrachu �'r rhai sy'n yfed gwin, nac ychwaith �'r rhai glwth;
20酗酒的人,不可與他們來往;暴食的人,不要與他們為友。
21 oherwydd bydd y diotwr a'r glwth yn mynd yn dlawd, a bydd syrthni'n eu gwisgo mewn carpiau.
21因為酗酒暴食的人必致窮乏;貪睡的人必穿破衣。
22 Gwrando ar dy dad, a'th genhedlodd, a phaid � dirmygu dy fam pan fydd yn hen.
22你要聽從生你的父親;也不可因為母親老了,就藐視她。
23 Pryn wirionedd, a phaid �'i werthu; pryn ddoethineb, cyfarwyddyd a deall.
23你要買真理,不可出賣;要得智慧、教訓和哲理。
24 Bydd rhieni'r cyfiawn yn llawen iawn, a'r rhai a genhedlodd y doeth yn ymhyfrydu ynddo.
24義人的父親必大有快樂;生下智慧的兒子的,必因兒子歡喜。
25 Bydded i'th dad a'th fam gael llawenydd, ac i'r un a esgorodd arnat gael hyfrydwch.
25要使你的父母歡喜,使生下你的快樂。
26 Fy mab, dal sylw arnaf, a bydded i'th lygaid ymhyfrydu yn fy ffyrdd.
26我兒,把你的心給我;你的眼目要關注我的道路。
27 Y mae'r butain fel pwll dwfn, a'r ddynes estron fel pydew cul;
27因為妓女是深坑,淫婦是狹窄的井。
28 y mae'n llercian fel lleidr, ac yn amlhau'r godinebwyr ymysg dynion.
28她像強盜一樣埋伏,使人間增添很多奸詐的人。
29 Pwy sy'n cael gwae? Pwy sy'n cael gofid? Pwy sy'n cael ymryson a chu373?yn? Pwy sy'n cael poen yn ddiachos, a chochni llygaid?
29誰有禍患?誰有愁苦?誰有紛爭?誰有怨言?誰無故受傷?誰的眼睛赤紅?
30 Y rhai sy'n oedi uwchben gwin, ac yn dod i brofi gwin wedi ei gymysgu.
30就是那些沉湎於酒,常去品嘗調和美酒的人。
31 Paid ag edrych ar win pan yw'n goch, pan yw'n pefrio yn y cwpan, ac yn mynd i lawr yn esmwyth.
31你不要看酒怎樣發紅,在杯中怎樣閃爍誘人,喝下去怎樣舒暢,
32 Yn y diwedd bydd yn brathu fel sarff, ac yn pigo fel gwiber.
32最後它卻像咬你的蛇、像刺你的毒蛇。
33 Bydd dy lygaid yn gweld pethau rhyfedd, a'th feddwl yn mynegi pethau cymysg.
33你的眼睛必看見怪異的事,你的心必說乖謬的話。
34 Byddi fel un yn mynd i'w wely yng nghanol y m�r, fel un yn gorwedd ar ben yr hwylbren.
34你必好像躺在海中,又好像躺在桅杆頂上。
35 Byddi'n dweud, "Y maent yn fy nharo, ond nid wyf yn teimlo briw; y maent yn fy nghernodio, ond ni wn hynny. Pa bryd y deffroaf, imi geisio cael diod eto?"
35你必說:“人打我,我不痛;人鞭打我,我不曉得;我甚麼時候清醒?我還要再去尋酒。”