1 Unwaith eto ystyriais yr holl orthrymderau sy'n digwydd dan yr haul. Gwelais ddagrau y rhai a orthrymwyd, ac nid oedd neb i'w cysuro; yr oedd nerth o blaid eu gorthrymwyr, ac nid oedd neb i'w cysuro.
1And I have turned, and I see all the oppressions that are done under the sun, and lo, the tear of the oppressed, and they have no comforter; and at the hand of their oppressors [is] power, and they have no comforter.
2 Yna deuthum i'r casgliad ei bod yn well ar y rhai sydd eisoes wedi marw na'r rhai sy'n dal yn fyw.
2And I am praising the dead who have already died above the living who are yet alive.
3 Ond gwell na'r ddau yw'r rhai sydd eto heb eu geni, ac sydd heb weld y drwg a wneir dan yr haul.
3And better than both of them [is] he who hath not yet been, in that he hath not seen the evil work that hath been done under the sun.
4 Hefyd sylwais ar yr holl lafur a medr mewn gwaith, ei fod yn codi o genfigen rhwng rhywun a'i gymydog. Y mae hyn hefyd yn wagedd ac yn ymlid gwynt.
4And I have seen all the labour, and all the benefit of the work, because for it a man is the envy of his neighbour. Even this [is] vanity and vexation of spirit.
5 Y mae'r ff�l yn plethu ei ddwylo, ac yn ei ddifa'i hun.
5The fool is clasping his hands, and eating his own flesh:
6 Gwell yw llond un llaw mewn llonyddwch na llond dwy law mewn gofid ac ymlid gwynt.
6`Better [is] a handful [with] quietness, than two handfuls [with] labour and vexation of spirit.`
7 Unwaith eto gwelais y gwagedd sydd dan yr haul:
7And I have turned, and I see a vain thing under the sun:
8 rhywun unig heb fod ganddo na chyfaill, na mab na brawd; nid oes diwedd ar ei holl lafur, eto nid yw cyfoeth yn rhoi boddhad iddo. Nid yw'n gofyn, "I bwy yr wyf yn llafurio, ac yn fy amddifadu fy hun o bleser?" Y mae hyn hefyd yn wagedd ac yn orchwyl diflas.
8There is one, and there is not a second; even son or brother he hath not, and there is no end to all his labour! His eye also is not satisfied with riches, and [he saith not], `For whom am I labouring and bereaving my soul of good?` This also is vanity, it is a sad travail.
9 Y mae dau yn well nag un, oherwydd y maent yn cael t�l da am eu llafur;
9The two [are] better than the one, in that they have a good reward by their labour.
10 os bydd y naill yn syrthio, y mae'r llall yn gallu ei godi, ond gwae'r un sydd ar ei ben ei hun; pan yw'n syrthio, nid oes ganddo neb i'w godi.
10For if they fall, the one raiseth up his companion, but wo to the one who falleth and there is not a second to raise him up!
11 Hefyd os bydd dau yn gorwedd gyda'i gilydd, y mae'r naill yn cadw'r llall yn gynnes; ond sut y gall un gadw'n gynnes ar ei ben ei hun?
11Also, if two lie down, then they have heat, but how hath one heat?
12 Er y gellir trechu un, y mae dau yn gallu gwrthsefyll. Ni ellir torri rhaff deircainc ar frys.
12And if the one strengthen himself, the two stand against him; and the threefold cord is not hastily broken.
13 Y mae bachgen tlawd, ond doeth, yn well na brenin hen a ff�l, nad yw bellach yn gwybod sut i dderbyn cyngor.
13Better is a poor and wise youth than an old and foolish king, who hath not known to be warned any more.
14 Yn wir, gall un ddod allan o garchar i fod yn frenin, er iddo gael ei eni'n dlawd yn ei deyrnas.
14For from a house of prisoners he hath come out to reign, for even in his own kingdom he hath been poor.
15 Gwelais bawb oedd yn byw ac yn rhodio dan yr haul yn dilyn y bachgen oedd yn lle'r brenin.
15I have seen all the living, who are walking under the sun, with the second youth who doth stand in his place;
16 Nid oedd terfyn ar yr holl bobl, ac yr oedd ef yn ben arnynt i gyd; ond nid oedd y rhai a ddaeth ar ei �l yn ymhyfrydu ynddo. Yn wir, y mae hyn hefyd yn wagedd ac yn ymlid gwynt.
16there is no end to all the people, to all who were before them; also, the latter rejoice not in him. Surely this also is vanity and vexation of spirit.