¹ Dywedodd yr ARGLWYDD wrth Moses ac Aaron yng ngwlad yr Aifft,

¹And Jehovah speaketh unto Moses and unto Aaron, in the land of Egypt, saying,

² "Bydd y mis hwn i chwi yn gyntaf o'r misoedd; hwn fydd y mis cyntaf o'ch blwyddyn.

²`This month [is] to you the chief of months — it [is] the first to you of the months of the year;

³ Dywedwch wrth holl gynulleidfa Israel fod pob dyn, ar y degfed dydd o'r mis hwn, i gymryd oen ar gyfer ei deulu, un i bob teulu.

³speak ye unto all the company of Israel, saying, In the tenth of this month — they take to them each man a lamb for the house of the fathers, a lamb for a house.

⁴ Os bydd un oen yn ormod i'r teulu, gallant ei rannu �'r cymdogion agosaf, yn �l eu nifer, a rhannu cost yr oen yn �l yr hyn y mae pob un yn ei fwyta.

⁴`(And if the household be too few for a lamb, then hath he taken, he and his neighbour who is near unto his house, for the number of persons, each according to his eating ye do count for the lamb,)

⁵ Rhaid i bob oen fod yn wryw blwydd heb nam, wedi ei gymryd o blith y defaid neu o blith y geifr.

⁵a lamb, a perfect one, a male, a son of a year, let be to you; from the sheep or from the goats ye do take [it].

⁶ Yr ydych i'w cadw hyd y pedwerydd dydd ar ddeg o'r mis hwn, ac yna bydd pob aelod o gynulleidfa Israel yn eu lladd fin nos.

⁶`And it hath become a charge to you, until the fourteenth day of this month, and the whole assembly of the company of Israel have slaughtered it between the evenings;

⁷ Yna byddant yn cymryd peth o'r gwaed a'i daenu ar ddau bost a chapan drws y tai lle y bwyteir hwy.

⁷and they have taken of the blood, and have put on the two side-posts, and on the lintel over the houses in which they eat it.

⁸ Y maent i fwyta'r cig y noson honno wedi ei rostio wrth d�n, a'i fwyta gyda bara croyw a llysiau chwerw.

⁸`And they have eaten the flesh in this night, roast with fire; with unleavened things and bitters they do eat it;

⁹ Peidiwch � bwyta dim ohono'n amrwd nac wedi ei ferwi mewn du373?r, ond wedi ei rostio wrth d�n, yn ben, coesau a pherfedd.

⁹ye do not eat of it raw, or boiled at all in water, but roast with fire, its head with its legs, and with its inwards;

¹⁰ Peidiwch � gadael dim ohono ar �l hyd y bore; os bydd peth ohono ar �l yn y bore, llosgwch ef yn y t�n.

¹⁰and ye do not leave of it till morning, and that which is remaining of it till morning with fire ye do burn.

¹¹ "Dyma sut yr ydych i'w fwyta: yr ydych i'w fwyta ar frys �'ch gwisg wedi ei thorchi, eich esgidiau am eich traed, a'ch ffon yn eich llaw. Pasg yr ARGLWYDD ydyw.

¹¹`And thus ye do eat it: your loins girded, your sandals on your feet, and your staff in your hand, and ye have eaten it in haste; it is Jehovah`s passover,

¹² Y noson honno, byddaf yn tramwyo trwy wlad yr Aifft ac yn lladd pob cyntafanedig sydd ynddi, yn ddyn ac anifail, a byddaf yn dod � barn ar dduwiau'r Aifft; myfi yw'r ARGLWYDD.

¹²and I have passed over through the land of Egypt during this night, and have smitten every first-born in the land of Egypt, from man even unto beast, and on all the gods of Egypt I do judgments; I [am] Jehovah.

¹³ Bydd y gwaed yn arwydd ar y tai y byddwch chwi ynddynt; pan welaf y gwaed byddaf yn mynd heibio i chwi, ac ni fydd y pla yn eich difetha pan drawaf wlad yr Aifft.

¹³`And the blood hath become a sign for you on the houses where ye [are], and I have seen the blood, and have passed over you, and a plague is not on you for destruction in My smiting in the land of Egypt.

¹⁴ "Bydd y dydd hwn yn ddydd i'w gofio i chwi, ac yr ydych i'w gadw yn u373?yl i'r ARGLWYDD; cadwch yr u373?yl yn ddeddf am byth dros y cenedlaethau.

¹⁴`And this day hath become to you a memorial, and ye have kept it a feast to Jehovah to your generations; — a statute age-during; ye keep it a feast.

¹⁵ Am saith diwrnod yr ydych i fwyta bara croyw; ar y dydd cyntaf bwriwch y surdoes allan o'ch tai, oherwydd bydd pwy bynnag sy'n bwyta bara lefeinllyd o'r dydd cyntaf hyd y seithfed yn cael ei ddiarddel o Israel.

¹⁵Seven days ye eat unleavened things; only — in the first day ye cause leaven to cease out of your houses; for any one eating anything fermented from the first day till the seventh day, even that person hath been cut off from Israel.

¹⁶ Ar y dydd cyntaf ac ar y seithfed, bydd cyfarfod cysegredig; ni wneir dim gwaith yn ystod y dyddiau hynny, heblaw paratoi bwyd i bawb i'w fwyta; dyna'r cyfan.

¹⁶`And in the first day [is] a holy convocation, and in the seventh day ye have a holy convocation; any work is not done in them, only that which is eaten by any person — it alone is done by you,

¹⁷ Cadwch hefyd u373?yl y Bara Croyw, am mai ar y dydd hwn y deuthum �'ch lluoedd allan o wlad yr Aifft; am hynny y mae'r dydd hwn i'w gadw'n ddeddf am byth dros y cenedlaethau.

¹⁷and ye have observed the unleavened things, for in this self-same day I have brought out your hosts from the land of Egypt, and ye have observed this day to your generations — a statute age-during.

¹⁸ Yr ydych i fwyta bara croyw o hwyrddydd y pedwerydd dydd ar ddeg o'r mis cyntaf hyd yr hwyr ar yr unfed dydd ar hugain.

¹⁸`In the first [month], in the fourteenth day of the month, in the evening, ye do eat unleavened things until the one and twentieth day of the month, at evening;

¹⁹ Am saith diwrnod nid ydych i gadw surdoes yn eich tai, oherwydd bydd pwy bynnag sy'n bwyta bara lefeinllyd yn cael ei ddiarddel o gynulleidfa Israel, boed yn estron neu'n frodor.

¹⁹seven days leaven is not found in your houses, for any [one] eating anything fermented — that person hath been cut off from the company of Israel, among the sojourners or among the natives of the land;

²⁰ Peidiwch � bwyta dim sydd wedi ei lefeinio, ond ym mha le bynnag yr ydych yn byw, bwytewch fara croyw."

²⁰anything fermented ye do not eat, in all your dwellings ye do eat unleavened things.`

²¹ Yna galwodd Moses ynghyd holl henuriaid Israel, a dweud wrthynt, "Dewiswch yr u373?yn ar gyfer eich teuluoedd, a lladdwch oen y Pasg.

²¹And Moses calleth for all the elders of Israel, and saith unto them, `Draw out and take for yourselves [from] the flock, for your families, and slaughter the passover-sacrifice;

²² Yna cymerwch dusw o isop a'i drochi yn y gwaed fydd yn y cawg, a thaenwch y gwaed ar gapan a dau bost y drws; nid oes neb ohonoch i fynd allan trwy ddrws ei du375? hyd y bore.

²²and ye have taken a bunch of hyssop, and have dipped [it] in the blood which [is] in the basin, and have struck [it] on the lintel, and on the two side-posts, from the blood which [is] in the basin, and ye, ye go not out each from the opening of his house till morning.

²³ Bydd yr ARGLWYDD yn tramwyo drwy'r Aifft ac yn taro'r wlad, ond pan w�l y gwaed ar gapan a dau bost y drws, bydd yn mynd heibio iddo, ac ni fydd yn gadael i'r Dinistrydd ddod i mewn i'ch tai i'ch difa.

²³`And Jehovah hath passed on to smite the Egyptians, and hath seen the blood on the lintel, and on the two side-posts, and Jehovah hath passed over the opening, and doth not permit the destruction to come into your houses to smite.

²⁴ Cadwch y ddefod hon yn ddeddf i chwi a'ch plant am byth.

²⁴`And ye have observed this thing, for a statute to thee, and to thy sons — unto the age;

²⁵ Yr ydych i gadw'r ddefod hon pan ddewch i'r wlad y bydd yr ARGLWYDD yn ei rhoi i chwi yn �l ei addewid.

²⁵and it hath been, when ye come in unto the land which Jehovah giveth to you, as He hath spoken, that ye have kept this service;

²⁶ Pan fydd eich plant yn gofyn i chwi, 'Beth yw'r ddefod hon sydd gennych?'

²⁶and it hath come to pass when your sons say unto you, What [is] this service ye have?

²⁷ yr ydych i ateb, 'Aberth Pasg yr ARGLWYDD ydyw, oherwydd pan drawodd ef yr Eifftiaid, aeth heibio i dai'r Israeliaid oedd yn yr Aifft a'u harbed.'" Ymgrymodd y bobl mewn addoliad.

²⁷that ye have said, A sacrifice of passover it [is] to Jehovah, who passed over the houses of the sons of Israel in Egypt, in His smiting the Egyptians, and our houses He delivered.`

²⁸ Aeth yr Israeliaid ymaith a gwneud yn union fel yr oedd yr ARGLWYDD wedi gorchymyn i Moses ac Aaron.

²⁸And the people bow and do obeisance, and the sons of Israel go and do as Jehovah commanded Moses and Aaron; so have they done.

²⁹ Ar hanner nos trawodd yr ARGLWYDD bob cyntafanedig yng ngwlad yr Aifft, o gyntafanedig Pharo ar ei orsedd hyd gyntafanedig y carcharor yn ei gell, a chyntafanedig yr anifeiliaid hefyd.

²⁹And it cometh to pass, at midnight, that Jehovah hath smitten every first-born in the land of Egypt, from the first-born of Pharaoh who is sitting on his throne, unto the first-born of the captive who [is] in the prison-house, and every first-born of beasts.

³⁰ Yn ystod y nos cododd Pharo a'i holl weision a'r holl Eifftiaid, a bu llefain mawr yn yr Aifft, oherwydd nid oedd tu375? heb gorff marw ynddo.

³⁰And Pharaoh riseth by night, he and all his servants, and all the Egyptians, and there is a great cry in Egypt, for there is not a house where there is not [one] dead,

³¹ Felly galwodd ar Moses ac Aaron yn y nos a dweud, "Codwch, ewch ymaith o fysg fy mhobl, chwi a'r Israeliaid, ac ewch i wasanaethu'r ARGLWYDD yn �l eich dymuniad.

³¹and he calleth for Moses and for Aaron by night, and saith, `Rise, go out from the midst of my people, both ye and the sons of Israel, and go, serve Jehovah according to your word;

³² Cymerwch eich defaid a'ch gwartheg hefyd, yn �l eich dymuniad, ac ewch; bendithiwch finnau."

³²both your flock and your herd take ye, as ye have spoken, and go; then ye have blessed also me.`

³³ Yr oedd yr Eifftiaid yn crefu ar y bobl i adael y wlad ar frys, oherwydd yr oeddent yn dweud, "Byddwn i gyd yn farw."

³³And the Egyptians are urgent on the people, hasting to send them away out of the land, for they said, `We are all dead;`

³⁴ Felly, cymerodd y bobl y toes cyn ei lefeinio, gan fod eu llestri tylino ar eu hysgwyddau wedi eu rhwymo gyda'u dillad.

³⁴and the people taketh up its dough before it is fermented, their kneading-troughs [are] bound up in their garments on their shoulder.

³⁵ Gwnaeth yr Israeliaid yr hyn a ddywedodd Moses wrthynt, a gofyn i'r Eifftiaid am dlysau arian a thlysau aur a dillad;

³⁵And the sons of Israel have done according to the word of Moses, and they ask from the Egyptians vessels of silver and vessels of gold, and garments;

³⁶ am i'r ARGLWYDD beri i'r Eifftiaid edrych arnynt � ffafr, gadawsant i'r Israeliaid gael yr hyn yr oeddent yn gofyn amdano. Felly yr ysbeiliwyd yr Eifftiaid.

³⁶and Jehovah hath given the grace of the people in the eyes of the Egyptians, and they cause them to ask, and they spoil the Egyptians.

³⁷ Yna teithiodd yr Israeliaid o Rameses i Succoth; yr oedd tua chwe chan mil o wu375?r traed, heblaw gwragedd a phlant.

³⁷And the sons of Israel journey from Rameses to Succoth, about six hundred thousand men on foot, apart from infants;

³⁸ Aeth tyrfa gymysg gyda hwy, ynghyd � llawer iawn o anifeiliaid, yn ddefaid a gwartheg.

³⁸and a great rabble also hath gone up with them, and flock and herd — very much cattle.

³⁹ Yr oedd yn rhaid iddynt bobi'r toes yr oeddent wedi ei gario o'r Aifft yn deisennau croyw am nad oedd wedi ei lefeinio, oherwydd cawsant eu gyrru allan o'r Aifft heb gyfle i oedi nac i baratoi bwyd iddynt eu hunain.

³⁹And they bake with the dough which they have brought out from Egypt unleavened cakes, for it hath not fermented; for they have been cast out of Egypt, and have not been able to delay, and also provision they have not made for themselves.

⁴⁰ Bu'r Israeliaid yn byw yn yr Aifft am bedwar cant tri deg o flynyddoedd.

⁴⁰And the dwelling of the sons of Israel which they have dwelt in Egypt [is] four hundred and thirty years;

⁴¹ Ar ddiwedd y pedwar cant tri deg o flynyddoedd, i'r diwrnod, aeth holl luoedd yr ARGLWYDD allan o wlad yr Aifft.

⁴¹and it cometh to pass, at the end of four hundred and thirty years — yea, it cometh to pass in this self-same day — all the hosts of Jehovah have gone out from the land of Egypt.

⁴² Am i'r ARGLWYDD y noson honno gadw gwyliadwriaeth i'w dwyn allan o'r Aifft, bydd holl blant Israel ar y noson hon yn cadw gwyliadwriaeth i'r ARGLWYDD dros y cenedlaethau.

⁴²A night of watchings it [is] to Jehovah, to bring them out from the land of Egypt; it [is] this night to Jehovah of watchings to all the sons of Israel to their generations.

⁴³ Yna dywedodd yr ARGLWYDD wrth Moses ac Aaron, "Dyma ddeddf y Pasg: nid yw'r un estron i fwyta ohono,

⁴³And Jehovah saith unto Moses and Aaron, `This [is] a statute of the passover; Any son of a stranger doth not eat of it;

⁴⁴ ond caiff pob caethwas a brynwyd ag arian ei fwyta, os yw wedi ei enwaedu;

⁴⁴and any man`s servant, the purchase of money, when thou hast circumcised him — then he doth eat of it;

⁴⁵ ni chaiff yr estron na'r gwas cyflog ei fwyta.

⁴⁵a settler or hired servant doth not eat of it;

⁴⁶ Rhaid ei fwyta mewn un tu375?; nid ydych i fynd � dim o'r cig allan o'r tu375?, ac nid ydych i dorri'r un asgwrn ohono.

⁴⁶in one house it is eaten, thou dost not carry out of the house [any] of the flesh without, and a bone ye do not break of it;

⁴⁷ Y mae holl gynulleidfa Israel i wneud hyn.

⁴⁷all the company of Israel do keep it.

⁴⁸ Os yw dieithryn sy'n byw gyda thi yn dymuno cadw Pasg i'r ARGLWYDD, caiff wneud hynny ar yr amod fod pob gwryw sydd gydag ef yn cael ei enwaedu; fe fydd, felly, fel brodor.

⁴⁸`And when a sojourner sojourneth with thee, and hath made a passover to Jehovah, every male of his [is] to be circumcised, and then he doth come near to keep it, and he hath been as a native of the land, but any uncircumcised one doth not eat of it;

⁴⁹ Ond ni chaiff yr un gwryw heb ei enwaedu fwyta ohono. Yr un gyfraith fydd i'r brodor ac i'r dieithryn sy'n byw yn eich plith."

⁴⁹one law is to a native, and to a sojourner who is sojourning in your midst.`

⁵⁰ Gwnaeth yr Israeliaid yn union fel yr oedd yr ARGLWYDD wedi gorchymyn i Moses ac Aaron,

⁵⁰And all the sons of Israel do as Jehovah commanded Moses and Aaron; so have they done.

⁵¹ ac ar y dydd hwnnw aeth yr ARGLWYDD � lluoedd Israel allan o wlad yr Aifft.

⁵¹And it cometh to pass in this self-same day, Jehovah hath brought out the sons of Israel from the land of Egypt, by their hosts.