1 Yn nyddiau Amraffel brenin Sinar, Arioch brenin Elasar, Cedorlaomer brenin Elam, a Tidal brenin Goim,
1And it cometh to pass in the days of Amraphel king of Shinar, Arioch king of Ellasar, Chedorlaomer king of Elam, and Tidal king of Goyim,
2 rhyfelodd y rhain yn erbyn Bera brenin Sodom, Birsa brenin Gomorra, Sinab brenin Adma, Semeber brenin Seboim, a brenin Bela, sef Soar.
2they have made war with Bera king of Sodom, and with Birsha king of Gomorrah, Shinab king of Admah, and Shemeber king of Zeboim, and the king of Bela, which [is] Zoar.
3 Cyfarfu'r rhain i gyd yn nyffryn Sidim, sef y M�r Heli.
3All these have been joined together unto the valley of Siddim, which [is] the Salt Sea;
4 Am ddeuddeng mlynedd y buont yn gwasanaethu Cedorlaomer, nes iddynt wrthryfela yn y drydedd flwyddyn ar ddeg.
4twelve years they served Chedorlaomer, and the thirteenth year they rebelled.
5 Ac yn y bedwaredd flwyddyn ar ddeg daeth Cedorlaomer a'r brenhinoedd oedd gydag ef a tharo'r Reffaimiaid yn Asteroth-carnaim, y Susiaid yn Ham, yr Emiaid yn Safe-ciriathaim,
5And in the fourteenth year came Chedorlaomer, and the kings who [are] with him, and they smite the Rephaim in Ashteroth Karnaim, and the Zuzim in Ham, and the Emim in Shaveh Kiriathaim,
6 yr Horiaid ym mynydd-dir Seir, hyd El-paran ar fin y diffeithwch.
6and the Horites in their mount Seir, unto El-Paran, which [is] by the wilderness;
7 Yna troesant a dod i En-mispat, sef Cades, a tharo holl dir yr Amaleciaid, a hefyd yr Amoriaid, a oedd yn trigo yn Hasason-Tamar.
7and they turn back and come in unto En-Mishpat, which [is] Kadesh, and smite the whole field of the Amalekite, and also the Amorite who is dwelling in Hazezon-Tamar.
8 Yna aeth brenin Sodom, brenin Gomorra, brenin Adma, brenin Seboim a brenin Bela, sef Soar, i ryfela yn nyffryn Sidim yn erbyn
8And the king of Sodom goeth out, and the king of Gomorrah, and the king of Admah, and the king of Zeboim, and the king of Bela, which [is] Zoar; and they set the battle in array with them in the valley of Siddim,
9 Cedorlaomer brenin Elam, Tidal brenin Goim, Amraffel brenin Sinar ac Arioch brenin Elasar, pedwar brenin yn erbyn pump.
9with Chedorlaomer king of Elam, and Tidal king of Goyim, and Amraphel king of Shinar, and Arioch king of Ellasar; four kings with the five.
10 Yr oedd dyffryn Sidim yn llawn o byllau pyg; ac wrth i frenhinoedd Sodom a Gomorra ffoi, syrthiasant i mewn iddynt, ond ffodd y lleill i'r mynydd.
10And the valley of Siddim [is] full of bitumen-pits; and the kings of Sodom and Gomorrah flee, and fall there, and those left have fled to the mountain.
11 Yna cipiodd y pedwar holl eiddo Sodom a Gomorra, a'u holl luniaeth, a mynd ymaith.
11And they take the whole substance of Sodom and Gomorrah, and the whole of their food, and go away;
12 Cymerasant hefyd Lot, mab i frawd Abram, a oedd yn byw yn Sodom, a'i eiddo, ac aethant ymaith.
12and they take Lot, Abram`s brother`s son (seeing he is dwelling in Sodom), and his substance, and go away.
13 A daeth un oedd wedi dianc, a dweud am hyn wrth Abram yr Hebread, a oedd yn byw wrth dderw Mamre yr Amoriad, brawd Escol ac Aner, rhai oedd mewn cynghrair ag Abram.
13And one who is escaping cometh and declareth to Abram the Hebrew, and he is dwelling among the oaks of Mamre the Amorite, brother of Eshcol, and brother of Aner, and they [are] Abram`s allies.
14 Pan glywodd Abram am gaethgludo'i frawd, casglodd ei wu375?r arfog oedd yn perthyn i'w du375?, tri chant a deunaw ohonynt, ac ymlidiodd hyd Dan.
14And Abram heareth that his brother hath been taken captive, and he draweth out his trained domestics, three hundred and eighteen, and pursueth unto Dan.
15 Aeth ef a'i weision yn finteioedd yn eu herbyn liw nos, a'u taro a'u hymlid hyd Hoba, i'r gogledd o Ddamascus.
15And he divideth himself against them by night, he and his servants, and smiteth them, and pursueth them unto Hobah, which [is] at the left of Damascus;
16 A daeth �'r holl eiddo yn �l, a dwyn yn �l hefyd ei frawd Lot a'i eiddo, a'r gwragedd a'r bobl.
16and he bringeth back the whole of the substance, and also Lot his brother and his substance hath he brought back, and also the women and the people.
17 Wedi i Abram ddychwelyd o daro Cedorlaomer a'r brenhinoedd oedd gydag ef, aeth brenin Sodom allan i'w gyfarfod i ddyffryn Safe, sef Dyffryn y Brenin.
17And the king of Sodom goeth out to meet him (after his turning back from the smiting of Chedorlaomer, and of the kings who [are] with him), unto the valley of Shaveh, which [is] the king`s valley.
18 A daeth Melchisedec brenin Salem � bara a gwin iddo; yr oedd ef yn offeiriad i'r Duw Goruchaf,
18And Melchizedek king of Salem hath brought out bread and wine, and he [is] priest of God Most High;
19 a bendithiodd ef a dweud: "Bendigedig fyddo Abram gan y Duw Goruchaf, perchen nef a daear;
19and he blesseth him, and saith, `Blessed [is] Abram to God Most High, possessing heaven and earth;
20 a bendigedig fyddo'r Duw Goruchaf, a roes dy elynion yn dy law." A rhoddodd Abram iddo ddegwm o'r cwbl.
20and blessed [is] God Most High, who hath delivered thine adversaries into thy hand;` and he giveth to him a tenth of all.
21 Dywedodd brenin Sodom wrth Abram, "Rho'r bobl i mi, a chymer di'r eiddo."
21And the king of Sodom saith unto Abram, `Give to me the persons, and the substance take to thyself,`
22 Ond dywedodd Abram wrth frenin Sodom, "Tyngais i'r ARGLWYDD Dduw Goruchaf, perchen nef a daear,
22and Abram saith unto the king of Sodom, `I have lifted up my hand unto Jehovah, God Most High, possessing heaven and earth —
23 na chymerwn nac edau na charrai esgid, na dim oll sy'n eiddo i ti, rhag i ti ddweud, 'Yr wyf wedi cyfoethogi Abram.'
23from a thread even unto a shoe-latchet I take not of anything which thou hast, that thou say not, I — I have made Abram rich;
24 Ni chymeraf ond yr hyn a fwytaodd y llanciau, a chyfran y gwu375?r a ddaeth gyda mi, sef Aner, Escol a Mamre; c�nt hwy gymryd eu cyfran."
24save only that which the young men have eaten, and the portion of the men who have gone with me — Aner, Eshcol, and Mamre — they take their portion.`