¹ Dyma yr wyf yn ei olygu: cyhyd ag y mae'r etifedd dan oed, nid oes dim gwahaniaeth rhyngddo a chaethwas, er ei fod yn berchennog ar y stad i gyd.

¹Now I say, As long as the heir is a child, he differs nothing from a bondman, though he be lord of all;

² Y mae dan geidwaid a goruchwylwyr hyd y dyddiad a benodwyd gan ei dad.

²but he is under guardians and stewards until the period fixed by the father.

³ Felly ninnau, pan oeddem dan oed, yr oeddem wedi ein caethiwo dan ysbrydion elfennig y cyfanfyd.

³So we also, when we were children, were held in bondage under the principles of the world;

⁴ Ond pan ddaeth cyflawniad yr amser, anfonodd Duw ei Fab, wedi ei eni o wraig, wedi ei eni dan y Gyfraith,

⁴but when the fulness of the time was come, God sent forth his Son, come of woman, come under law,

⁵ i brynu rhyddid i'r rhai oedd dan y Gyfraith, er mwyn i ni gael braint mabwysiad.

⁵that he might redeem those under law, that we might receive sonship.

⁶ A chan eich bod yn blant, anfonodd Duw Ysbryd ei Fab i'n calonnau, yn llefain, "Abba! Dad!"

⁶But because ye are sons, God has sent out the Spirit of his Son into our hearts, crying, Abba, Father.

⁷ Felly, nid caethwas wyt ti bellach, ond plentyn; ac os plentyn, yna etifedd, trwy weithred Duw.

⁷So thou art no longer bondman, but son; but if son, heir also through God.

⁸ Gynt, yn wir, a chwithau heb adnabod Duw, caethweision oeddech i fodau nad ydynt o ran eu natur yn dduwiau.

⁸But then indeed, not knowing God, ye were in bondage to those who by nature are not gods;

⁹ Ond yn awr, a chwithau wedi adnabod Duw, neu yn hytrach, wedi eich adnabod gan Dduw, sut y gallwch droi yn �l at yr ysbrydion elfennig llesg a thlawd, a mynnu mynd yn gaethweision iddynt hwy unwaith eto?

⁹but now, knowing God, but rather being known by God, how do ye turn again to the weak and beggarly principles to which ye desire to be again anew in bondage?

¹⁰ Cadw dyddiau, a misoedd, a thymhorau, a blynyddoedd, yr ydych.

¹⁰Ye observe days and months and times and years.

¹¹ Y mae arnaf ofn mai yn ofer yr wyf wedi llafurio ar eich rhan.

¹¹I am afraid of you, lest indeed I have laboured in vain as to you.

¹² Rwy'n ymbil arnoch, gyfeillion, byddwch fel yr wyf fi, oherwydd fe f�m i, yn wir, fel yr oeddech chwi. Ni wnaethoch ddim cam � mi.

¹²Be as *I* [am], for *I* also [am] as *ye*, brethren, I beseech you: ye have not at all wronged me.

¹³ Fel y gwyddoch, ar achlysur gwendid corfforol y pregethais yr Efengyl i chwi y tro cyntaf;

¹³But ye know that in weakness of the flesh I announced the glad tidings to you at the first;

¹⁴ ac er i gyflwr fy nghorff fod yn demtasiwn i chwi, ni fuoch na dibris na dirmygus ohonof, ond fy nerbyn a wnaethoch fel angel Duw, fel Crist Iesu ei hun.

¹⁴and my temptation, which [was] in my flesh, ye did not slight nor reject with contempt; but ye received me as an angel of God, as Christ Jesus.

¹⁵ Ble'r aeth eich llawenydd? Oherwydd gallaf dystio amdanoch, y buasech wedi tynnu'ch llygaid allan a'u rhoi i mi, petasai hynny'n bosibl.

¹⁵What then [was] your blessedness? for I bear you witness that, if possible, plucking out your own eyes ye would have given [them] to me.

¹⁶ A wyf fi, felly, wedi mynd yn elyn ichwi, am imi ddweud y gwir wrthych?

¹⁶So I have become your enemy in speaking the truth to you?

¹⁷ Y mae yna bobl sy'n rhoi sylw mawr ichwi, ond nid er eich lles; ceisio eich cau chwi allan y maent, er mwyn i chwi roi sylw iddynt hwy.

¹⁷They are not rightly zealous after you, but desire to shut you out [from us], that ye may be zealous after them.

¹⁸ Peth da bob amser yw ichwi gael sylw, pan fydd hynny er lles, ac nid yn unig pan fyddaf fi'n bresennol gyda chwi.

¹⁸But [it is] right to be zealous at all times in what is right, and not only when I am present with you --

¹⁹ Fy mhlant bach, yr wyf unwaith eto mewn gwewyr esgor arnoch, hyd nes y ceir ffurf Crist ynoch.

¹⁹my children, of whom I again travail in birth until Christ shall have been formed in you:

²⁰ Byddai'n dda gennyf fod gyda chwi yn awr, a gostegu fy llais, oherwydd yr wyf mewn penbleth yn eich cylch.

²⁰and I should wish to be present with you now, and change my voice, for I am perplexed as to you.

²¹ Dywedwch i mi, chwi sy'n mynnu bod dan gyfraith, oni wrandewch ar y Gyfraith?

²¹Tell me, ye who are desirous of being under law, do ye not listen to the law?

²² Y mae'n ysgrifenedig i Abraham gael dau fab, un o'i gaethferch ac un o'i wraig rydd.

²²For it is written that Abraham had two sons; one of the maid servant, and one of the free woman.

²³ Ganwyd mab y gaethferch yn �l greddfau'r cnawd, ond ganwyd mab y wraig rydd trwy addewid Duw.

²³But he [that was] of the maid servant was born according to flesh, and he [that was] of the free woman through the promise.

²⁴ Alegori yw hyn oll. Y mae'r gwragedd yn cynrychioli dau gyfamod. Y mae un o Fynydd Sinai, yn geni plant i gaethiwed.

²⁴Which things have an allegorical sense; for these are two covenants: one from mount Sinai, gendering to bondage, which is Hagar.

²⁵ Hagar yw hon; y mae Hagar yn cynrychioli Mynydd Sinai yn Arabia, ac y mae'n cyfateb i'r Jerwsalem sydd yn awr, oherwydd y mae hi, ynghyd �'i phlant, mewn caethiwed.

²⁵For Hagar is mount Sinai in Arabia, and corresponds to Jerusalem which [is] now, for she is in bondage with her children;

²⁶ Ond y mae'r Jerwsalem sydd fry yn rhydd, a hi yw ein mam ni.

²⁶but the Jerusalem above is free, which is our mother.

²⁷ Oherwydd y mae'n ysgrifenedig: "Llawenha, y wraig ddiffrwyth nad wyt yn dwyn plant; bloeddia ganu, y wraig nad wyt fyth mewn gwewyr esgor; oherwydd y mae plant y wraig ddiymgeledd yn lluosocach na phlant y wraig sydd � gu373?r ganddi."

²⁷For it is written, Rejoice, thou barren that bearest not; break out and cry, thou that travailest not; because the children of the desolate are more numerous than [those] of her that has a husband.

²⁸ Ond yr ydych chwi, gyfeillion, fel Isaac, yn blant addewid Duw.

²⁸But *ye*, brethren, after the pattern of Isaac, are children of promise.

²⁹ Ond fel yr oedd plentyn y cnawd gynt yn erlid plentyn yr Ysbryd, felly y mae yn awr hefyd.

²⁹But as then he that was born according to flesh persecuted him [that was born] according to Spirit, so also [it is] now.

³⁰ Ond beth y mae'r Ysgrythur yn ei ddweud? "Gyrr allan y gaethferch a'i mab, oherwydd ni chaiff mab y gaethferch fyth gydetifeddu � mab y wraig rydd."

³⁰But what says the scripture? Cast out the maid servant and her son; for the son of the maid servant shall not inherit with the son of the free woman.

³¹ Gan hynny, gyfeillion, nid plant i'r gaethferch ydym ni, ond plant i'r wraig rydd.

³¹So then, brethren, we are not maid servant's children, but [children] of the free woman.