¹ Fy nghyfeillion, peidiwch � thyrru i fod yn athrawon, oherwydd fe wyddoch y byddwn ni'r athrawon yn cael ein barnu'n llymach.

¹Be not many teachers, my brethren, knowing that we shall receive greater judgment.

² Oherwydd y mae mynych lithriad yn hanes pawb ohonom. Os gall rhywun ymgadw rhag llithro yn ei ymadrodd, dyma un perffaith, �'r gallu ganddo i ffrwyno ei holl gorff hefyd.

²For we all often offend. If any one offend not in word, *he* [is] a perfect man, able to bridle the whole body too.

³ Yr ydym yn rhoi'r ffrwyn yng ngenau'r march i'w wneud yn ufudd inni, ac yna gallwn droi ei gorff cyfan.

³Behold, we put the bits in the mouths of the horses, that they may obey us, and we turn round their whole bodies.

⁴ A llongau yr un modd; hyd yn oed os ydynt yn llongau mawr, ac yn cael eu gyrru gan wyntoedd geirwon, gellir eu troi � llyw bychan iawn i ba gyfeiriad bynnag y mae'r peilot yn ei ddymuno.

⁴Behold also the ships, which are so great, and driven by violent winds, are turned about by a very small rudder, wherever the pleasure of the helmsman will.

⁵ Felly hefyd y mae'r tafod; aelod bychan ydyw, ond y mae'n honni pethau mawr. Ystyriwch fel y mae gwreichionen fechan yn gallu rhoi coedwig fawr ar d�n.

⁵Thus also the tongue is a little member, and boasts great things. See how little a fire, how large a wood it kindles!

⁶ A th�n yw'r tafod; byd o anghyfiawnder ydyw, wedi ei osod ymhlith ein haelodau, yn halogi'r corff i gyd, ac yn rhoi holl gylch ein bodolaeth ar d�n wrth iddo ef ei hun gael ei roi ar d�n gan uffern.

⁶and the tongue [is] fire, the world of unrighteousness; the tongue is set in our members, the defiler of the whole body, and which sets fire to the course of nature, and is set on fire of hell.

⁷ Y mae'r hil ddynol yn gallu rheoli pob math o anifeiliaid ac adar, o ymlusgiaid a physgod; yn wir, y mae wedi eu rheoli.

⁷For every species both of beasts and of birds, both of creeping things and of sea animals, is tamed and has been tamed by the human species;

⁸ Ond nid oes neb sy'n gallu rheoli'r tafod. Drwg diorffwys yw, yn llawn o wenwyn marwol.

⁸but the tongue can no one among men tame; [it is] an unsettled evil, full of death-bringing poison.

⁹ �'r tafod yr ydym yn bendithio'r Arglwydd a'r Tad; �'r tafod hefyd yr ydym yn melltithio'r rhai a luniwyd ar ddelw Duw.

⁹Therewith bless we the Lord and Father, and therewith curse we men made after [the] likeness of God.

¹⁰ o'r un genau y mae bendith a melltith yn dod. Fy nghyfeillion, nid felly y mae pethau i fod.

¹⁰Out of the same mouth goes forth blessing and cursing. It is not right, my brethren, that these things should be thus.

¹¹ A welir du373?r peraidd a du373?r chwerw yn tarddu o lygad yr un ffynnon?

¹¹Does the fountain, out of the same opening, pour forth sweet and bitter?

¹² A yw'r pren ffigys, fy nghyfeillion, yn gallu dwyn olifiau, neu'r winwydden ffigys? Nac ydyw, ac ni ddaw du373?r peraidd o ddu373?r hallt chwaith.

¹²Can, my brethren, a fig produce olives, or a vine figs? Neither [can] salt [water] make sweet water.

¹³ Pwy sy'n ddoeth a deallus yn eich plith? Gadewch i hwnnw, trwy ei ymarweddiad da, ddangos ei weithredoedd mewn gwyleidd-dra sy'n dod o ddoethineb.

¹³Who [is] wise and understanding among you; let him shew out of a good conversation his works in meekness of wisdom;

¹⁴ Ond os ydych yn coleddu eiddigedd chwerw ac uchelgais hunanol yn eich calon, peidiwch ag ymffrostio a dweud celwydd yn erbyn y gwirionedd.

¹⁴but if ye have bitter emulation and strife in your hearts, do not boast and lie against the truth.

¹⁵ Nid dyma'r ddoethineb sy'n disgyn oddi uchod; peth daearol yw, peth bydol a chythreulig.

¹⁵This is not the wisdom which comes down from above, but earthly, natural, devilish.

¹⁶ Oherwydd lle bynnag y mae cenfigen ac uchelgais hunanol, yno hefyd y mae anhrefn a phob gweithred ddrwg.

¹⁶For where emulation and strife [are], there [is] disorder and every evil thing.

¹⁷ Ond am y ddoethineb sydd oddi uchod, y mae hon yn y lle cyntaf yn bur, ac yna'n heddychol, yn dirion, yn hawdd ymwneud � hi, yn llawn o drugaredd a'i ffrwythau daionus, yn ddiragfarn ac yn ddiragrith.

¹⁷But the wisdom from above first is pure, then peaceful, gentle, yielding, full of mercy and good fruits, unquestioning, unfeigned.

¹⁸ Y mae cynhaeaf cyfiawnder yn cael ei hau mewn heddwch i'r rhai sy'n gwneud heddwch.

¹⁸But [the] fruit of righteousness in peace is sown for them that make peace.