1 Dyma hefyd ddiarhebion Solomon, a gofnodwyd gan wu375?r Heseceia brenin Jwda:
1¶ He whakatauki ano enei na Horomona, he mea tuhi e nga tangata a Hetekia kingi o Hura.
2 Gogoniant Duw yw cadw pethau'n guddiedig, a gogoniant brenhinoedd yw eu chwilio allan.
2¶ Ko to te Atua whakakororia, he hunga mea; ko to nga kingi whakakororia he rapu mea.
3 Fel y mae'r nefoedd yn uchel a'r ddaear yn ddwfn, felly ni ellir chwilio calonnau brenhinoedd.
3Ko te rangi mo te tiketike, ko te whenua mo te hohonu, a ko te ngakau o nga kingi, te taea te rapu.
4 Symud yr amhuredd o'r arian, a daw'n llestr yn llaw'r gof.
4¶ Tahia atu te para i te hiriwa, a ka puta mai he oko ma te kaitahi para:
5 Symud y drygionus o u373?ydd y brenin, a sefydlir ei orsedd mewn cyfiawnder.
5Tangohia atu te tangata kino i te aroaro o te kingi, a ka u tona torona i runga i te tika.
6 Paid ag ymddyrchafu yng ngu373?ydd y brenin, na sefyll yn lle'r mawrion,
6¶ Kei whakaputa i a koe ki mua i te aroaro o te kingi, kei tu hoki ki te wahi o nga metararahi.
7 oherwydd gwell yw cael dweud wrthyt am symud i fyny, na'th symud i lawr i wneud lle i bendefig.
7He pai he hoki kia kiia mai ki a koe, Haere mai ki runga nei; i te mea kia whakahokia iho koe ki raro i te aroaro o te rangatira i kitea nei e ou kanohi.
8 Paid � brysio i wneud achos o'r hyn a welaist, rhag, wedi iti orffen gwneud hynny, i'th gymydog ddwyn gwarth arnat.
8¶ Kei hohoro te haere ki te ngangare, kei kore e kitea e koe tau e mea ai i tona mutunga iho, ina meinga koe e tou hoa kia whakama.
9 Dadlau dy achos �'th gymydog, ond paid � dadlennu cyfrinach rhywun arall,
9Tohea tau tohe ki tou hoa tonu, a kaua e whakina te mea hunga a tetahi:
10 rhag iddo dy sarhau pan glyw, a thithau'n methu galw dy annoethineb yn �l.
10Kei kohukohutia koe e te tangata i rongo, a kore ake tou ingoa kino e tahuri atu.
11 Fel afalau aur ar addurniadau o arian, felly y mae gair a leferir yn ei bryd.
11¶ He kupu i tika te korero, ko tona rite kei nga a poro koura i roto i nga kete hiriwa.
12 Fel modrwy aur neu addurn o aur gwerthfawr, felly y mae cerydd y doeth i glust sy'n gwrando.
12He pera i te whakakai koura, i te whakapaipai koura parakore koia ano te ako a te whakaaro nui ki te taringa rongo.
13 Fel oerni eira yn amser cynhaeaf, felly y mae negesydd ffyddlon i'r rhai sy'n ei anfon; y mae'n adfywio ysbryd ei feistri.
13¶ Rite tonu ki te matao o te hukarere i te kotinga witi te karere pono ki ona kaingare; ka ora hoki i a ia te ngakau o ona ariki.
14 Fel cymylau a gwynt, na roddant law, felly y mae'r un sy'n brolio rhodd heb ei rhoi.
14¶ He pera i nga kapua me te hau uakore, koia ano te rite o te tangata e whakamanamana ana ki ana hakari horihori.
15 Ag amynedd gellir darbwyllo llywodraethwr, a gall tafod tyner dorri asgwrn.
15¶ Ma te roa e whakamanawanui ana ka whakaae mai ai te kingi, a ma te arero ngawarika mangungu ai te wheua.
16 Os cei f�l, bwyta'r hyn y mae ei angen arnat, rhag iti gymryd gormod, a'i daflu i fyny.
16¶ Kua kitea e koe he honi? Kainga ko te wahi e makona ai koe; kei ki rawa koe i taua mea, ka ruakina e koe.
17 Paid � mynd yn rhy aml i du375? dy gymydog, rhag iddo gael digon arnat, a'th gas�u.
17¶ Kia takitahi tou waewae ki te whare o tou hoa; kei hoha ia ki a koe, a ka kino ki a koe.
18 Fel pastwn, neu gleddyf, neu saeth loyw, felly y mae tyst yn dweud celwydd yn erbyn ei gymydog.
18¶ Ko te tangata e whakaatu teka ana mo tona hoa, he patu ia, he hoari, a he pere koi.
19 Fel dant drwg, neu droed yn llithro, felly y mae ymddiried mewn twyllwr yn amser adfyd.
19¶ Ko te whakawhirinaki ki te tangata tinihanga i te wa o te raru, e rite ana ki te niho whati, ki te waewae kua takoki.
20 Fel diosg gwisg ar ddiwrnod oer, neu roi finegr ar friw, felly y mae canu caneuon i galon drist.
20¶ Ko te tangata e waiata ana ki te ngakau pouri, e rite ana ki te tangata e whakarere ana i te kakahu i te rangi maeke, ki te winika hoki i runga i te houra.
21 Os yw dy elyn yn newynu, rho iddo fara i'w fwyta, ac os yw'n sychedig, rho iddo ddu373?r i'w yfed;
21¶ Ki te matekai tou hoariri whangaia ki te taro; ki te matewai whakainumia ki te wai;
22 byddi felly'n pentyrru marwor ar ei ben, ac fe d�l yr ARGLWYDD iti.
22Ka purangatia hoki e koe he waro kapura ki tona mahunga, a ka utua tau e Ihowa.
23 Y mae gwynt y gogledd yn dod � glaw, a thafod enllibus yn dod � chilwg.
23¶ E mauria ana mai e te hauraro he ua: e peratia ana hoki e te arero ngautuara, he kanohi pukuriri.
24 Y mae'n well byw mewn congl ar ben tu375? na rhannu cartref gyda gwraig gecrus.
24¶ He pai ke te noho i te kokonga o te tuanui, i te noho tahi me te wahine ngangare i roto i te whare mahorahora.
25 Fel du373?r oer i lwnc sychedig, felly y mae newydd da o wlad bell.
25¶ He rongo pai no te whenua tawhiti, tona rite kei nga wai matao ki te wairua matewai.
26 Fel ffynnon wedi ei difwyno, neu bydew wedi ei lygru, felly y mae'r cyfiawn yn gwegian o flaen y drygionus.
26¶ Me te manawa whenua i takatakahia, me te puna i whakaparuparutia, koia ano te tangata tika e hinga ana i te aroaro o te tangata kino.
27 Nid yw'n dda bwyta gormod o f�l, a rhaid wrth ofal gyda chanmoliaeth.
27¶ Ehara i te mea pai te kai nui i te honi; waihoki ko a te tangata rapu i to ratou ake kororia ehara i te kororia.
28 Fel dinas wedi ei bylchu a heb fur, felly y mae'r sawl sy'n methu rheoli ei dymer.
28¶ Ko te tangata e kore nei e pehi i tona wairua, e rite ana ki te pa kua pakaru, kahore ona taiepa.