Welsh

World English Bible

Genesis

26

1 Bu newyn yn y wlad, heblaw'r newyn a fu gynt yn nyddiau Abraham, ac aeth Isaac i Gerar at Abimelech brenin y Philistiaid.
1There was a famine in the land, besides the first famine that was in the days of Abraham. Isaac went to Abimelech king of the Philistines, to Gerar.
2 Yr oedd yr ARGLWYDD wedi ymddangos iddo, a dweud, "Paid � mynd i lawr i'r Aifft; aros yn y wlad a ddywedaf fi wrthyt.
2Yahweh appeared to him, and said, “Don’t go down into Egypt. Live in the land I will tell you about.
3 Ymdeithia yn y wlad hon, a byddaf gyda thi i'th fendithio; oherwydd rhoddaf yr holl wledydd hyn i ti ac i'th ddisgynyddion, a chadarnhaf y llw a dyngais wrth dy dad Abraham.
3Live in this land, and I will be with you, and will bless you. For to you, and to your seed, I will give all these lands, and I will establish the oath which I swore to Abraham your father.
4 Amlhaf dy ddisgynyddion fel s�r y nefoedd, a rhoi iddynt yr holl wledydd hyn. Bendithir holl genhedloedd y ddaear trwy dy ddisgynyddion.
4I will multiply your seed as the stars of the sky, and will give to your seed all these lands. In your seed will all the nations of the earth be blessed,
5 Bydd hyn am i Abraham wrando ar fy llais, a chadw fy ngofynion, fy ngorchmynion, fy neddfau a'm cyfreithiau."
5because Abraham obeyed my voice, and kept my requirements, my commandments, my statutes, and my laws.”
6 Felly arhosodd Isaac yn Gerar.
6Isaac lived in Gerar.
7 Pan ofynnodd gwu375?r y lle ynghylch ei wraig, dywedodd, "Fy chwaer yw hi", am fod arno ofn dweud, "Fy ngwraig yw hi", rhag i wu375?r y lle ei ladd o achos Rebeca; oherwydd yr oedd hi'n brydferth.
7The men of the place asked him about his wife. He said, “She is my sister,” for he was afraid to say, “My wife,” lest, he thought, “the men of the place might kill me for Rebekah, because she is beautiful to look at.”
8 Wedi iddo fod yno am ysbaid, edrychodd Abimelech brenin y Philistiaid trwy'r ffenestr a chanfod Isaac yn anwesu ei wraig Rebeca.
8It happened, when he had been there a long time, that Abimelech king of the Philistines looked out at a window, and saw, and, behold, Isaac was caressing Rebekah, his wife.
9 Yna galwodd Abimelech ar Isaac, a dweud, "Y mae'n amlwg mai dy wraig yw hi; pam y dywedaist, 'Fy chwaer yw hi'?" Dywedodd Isaac wrtho, "Am imi feddwl y byddwn farw o'i hachos hi."
9Abimelech called Isaac, and said, “Behold, surely she is your wife. Why did you say, ‘She is my sister?’” Isaac said to him, “Because I said, ‘Lest I die because of her.’”
10 Dywedodd Abimelech, "Beth yw hyn yr wyt wedi ei wneud i ni? Hawdd y gallasai un o'r bobl orwedd gyda'th wraig, ac i ti ddwyn euogrwydd arnom."
10Abimelech said, “What is this you have done to us? One of the people might easily have lain with your wife, and you would have brought guilt on us!”
11 Felly rhybuddiodd Abimelech yr holl bobl a dweud, "Lleddir y sawl a gyffyrdda �'r gu373?r hwn neu �'i wraig."
11Abimelech commanded all the people, saying, “He who touches this man or his wife will surely be put to death.”
12 Heuodd Isaac yn y tir hwnnw, a medi'r flwyddyn honno ar ei ganfed, a bendithiodd yr ARGLWYDD ef.
12Isaac sowed in that land, and reaped in the same year one hundred times what he planted. Yahweh blessed him.
13 Llwyddodd y gu373?r, a chynyddodd nes dod yn gyfoethog iawn.
13The man grew great, and grew more and more until he became very great.
14 Yr oedd yn berchen defaid ac ychen, a llawer o weision, fel bod y Philistiaid yn cenfigennu wrtho.
14He had possessions of flocks, possessions of herds, and a great household. The Philistines envied him.
15 Caeodd y Philistiaid yr holl bydewau a gloddiodd y gweision yn nyddiau ei dad Abraham a'u llenwi � phridd,
15Now all the wells which his father’s servants had dug in the days of Abraham his father, the Philistines had stopped, and filled with earth.
16 a dywedodd Abimelech wrth Isaac, "Dos oddi wrthym, oherwydd aethost yn gryfach o lawer na ni."
16Abimelech said to Isaac, “Go from us, for you are much mightier than we.”
17 Felly ymadawodd Isaac oddi yno, a gwersyllodd yn nyffryn Gerar ac aros yno.
17Isaac departed from there, encamped in the valley of Gerar, and lived there.
18 Ac ailgloddiodd Isaac y pydewau du373?r a gloddiwyd yn nyddiau ei dad Abraham, ac a gaewyd gan y Philistiaid ar �l marw Abraham; a galwodd hwy wrth yr un enwau �'i dad.
18Isaac dug again the wells of water, which they had dug in the days of Abraham his father. For the Philistines had stopped them after the death of Abraham. He called their names after the names by which his father had called them.
19 Ond pan gloddiodd gweision Isaac yn y dyffryn, a chael yno ffynnon o ddu373?r yn tarddu,
19Isaac’s servants dug in the valley, and found there a well of springing water.
20 bu cynnen rhwng bugeiliaid Gerar a bugeiliaid Isaac, a dywedasant, "Ni biau'r du373?r." Felly enwodd y ffynnon Esec, am iddynt godi cynnen ag ef.
20The herdsmen of Gerar argued with Isaac’s herdsmen, saying, “The water is ours.” He called the name of the well Esek, because they contended with him.
21 Yna cloddiasant bydew arall, a bu cynnen ynglu375?n � hwnnw hefyd; felly enwodd ef Sitna.
21They dug another well, and they argued over that, also. He called its name Sitnah.
22 Symudodd oddi yno a chloddio pydew arall, ac ni bu cynnen ynglu375?n � hwnnw; felly enwodd ef Rehoboth, a dweud, "Rhoes yr ARGLWYDD le helaeth i ni, a byddwn ffrwythlon yn y wlad."
22He left that place, and dug another well. They didn’t argue over that one. He called it Rehoboth. He said, “For now Yahweh has made room for us, and we will be fruitful in the land.”
23 Aeth Isaac oddi yno i Beerseba.
23He went up from there to Beersheba.
24 Ac un noson ymddangosodd yr ARGLWYDD iddo, a dweud, "Myfi yw Duw Abraham dy dad; paid ag ofni, oherwydd yr wyf fi gyda thi. Bendithiaf di ac amlhaf dy ddisgynyddion er mwyn fy ngwas Abraham."
24Yahweh appeared to him the same night, and said, “I am the God of Abraham your father. Don’t be afraid, for I am with you, and will bless you, and multiply your seed for my servant Abraham’s sake.”
25 Felly adeiladodd yno allor, a galw ar enw'r ARGLWYDD; cododd ei babell yno, a chloddiodd gweision Isaac ffynnon yno.
25He built an altar there, and called on the name of Yahweh, and pitched his tent there. There Isaac’s servants dug a well.
26 Yna daeth Abimelech ato o Gerar, gydag Ahussath ei gynghorwr a Phichol pennaeth ei fyddin.
26Then Abimelech went to him from Gerar, and Ahuzzath his friend, and Phicol the captain of his army.
27 Gofynnodd Isaac iddynt, "Pam yr ydych wedi dod ataf, gan i chwi fy nghas�u a'm gyrru oddi wrthych?"
27Isaac said to them, “Why have you come to me, since you hate me, and have sent me away from you?”
28 Atebasant hwythau, "Gwelsom yn eglur fod yr ARGLWYDD gyda thi; am hynny fe ddywedwn, 'Bydded llw rhyngom', a gwnawn gyfamod � thi,
28They said, “We saw plainly that Yahweh was with you. We said, ‘Let there now be an oath between us, even between us and you, and let us make a covenant with you,
29 na wnei di ddim drwg i ni, yn union fel na fu i ni gyffwrdd � thi, na gwneud dim ond daioni iti a'th anfon ymaith mewn heddwch. Yn awr, ti yw bendigedig yr ARGLWYDD."
29that you will do us no harm, as we have not touched you, and as we have done to you nothing but good, and have sent you away in peace.’ You are now the blessed of Yahweh.”
30 Yna, gwnaeth wledd iddynt, a bwytasant ac yfed.
30He made them a feast, and they ate and drank.
31 Yn y bore codasant yn gynnar a thyngu llw i'w gilydd; ac anfonodd Isaac hwy ymaith, ac aethant mewn heddwch.
31They rose up some time in the morning, and swore one to another. Isaac sent them away, and they departed from him in peace.
32 Daeth gweision Isaac y diwrnod hwnnw a mynegi iddo am y pydew yr oeddent wedi ei gloddio, a dweud wrtho, "Cawsom ddu373?r."
32It happened the same day, that Isaac’s servants came, and told him concerning the well which they had dug, and said to him, “We have found water.”
33 Galwodd yntau ef Seba; am hynny Beerseba yw enw'r ddinas hyd heddiw.
33He called it Shibah. Therefore the name of the city is Beersheba to this day.
34 Pan oedd Esau'n ddeugain mlwydd oed, priododd Judith ferch Beeri yr Hethiad, a hefyd Basemath ferch Elon yr Hethiad;
34When Esau was forty years old, he took as wife Judith, the daughter of Beeri the Hittite, and Basemath, the daughter of Elon the Hittite.
35 a buont yn achos gofid i Isaac a Rebeca.
35They grieved Isaac’s and Rebekah’s spirits.