¹زن دانا خانۀ خود را آباد می کند، اما زن نادان با دست خود خانۀ خود را خراب می سازد.

¹LA mujer sabia edifica su casa: Mas la necia con sus manos la derriba.

²کسانی که با صداقت رفتار می نمایند، از خداوند می ترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می کنند.

²El que camina en su rectitud teme á Jehová: Mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.

³پُر حرفی شخص احمق را به زحمت می اندازد، اما سخنان مرد دانا او را محافظت می کند.

³En la boca del necio está la vara de la soberbia: Mas los labios de los sabios los guardarán.

⁴اگر گاو نباشد، انبار از غله خالی می ماند، با نیرو و قوت گاو محصول فراوان به دست می آید.

⁴Sin bueyes el granero está limpio: Mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.

⁵شاهد امین دروغ نمی گوید، اما از دهان شاهد غلط دروغ می بارد.

⁵El testigo verdadero no mentirá: Mas el testigo falso hablará mentiras.

⁶کسی که همه چیز را مسخره می کند، هرگز نمی تواند، حکمت را بیابد، ولی شخص فهیم به آسانی آن را به دست می آورد.

⁶Busca el escarnecedor la sabiduría, y no la halla: Mas la sabiduría al hombre entendido es fácil.

⁷از مردم احمق دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.

⁷Vete de delante del hombre necio, Porque en él no advertirás labios de ciencia.

⁸حکمتِ شخص عاقل راهنمای او است، اما حماقتِ افراد احمق باعث گمراهی آن ها می شود.

⁸La ciencia del cuerdo es entender su camino: Mas la indiscreción de los necios es engaño.

⁹آدم های احمق از گناه کردن دست نمی کشند، اما اشخاص راستکار رضامندی خدا را می خواهند.

⁹Los necios se mofan del pecado: Mas entre los rectos hay favor.

¹⁰تنها دل انسان است که تلخی او را احساس می کند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمی تواند شریک باشد.

¹⁰El corazón conoce la amargura de su alma; Y extraño no se entrometerá en su alegría.

¹¹خانۀ مردم بدکار خراب می شود، اما خیمۀ راستکاران وسعت می یابد.

¹¹La casa de los impíos será asolada: Mas florecerá la tienda de los rectos.

¹²راهی را که فکر می کنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.

¹²Hay camino que al hombre parece derecho; Empero su fin son caminos de muerte.

¹³خنده می تواند اندوه را پنهان کند، اما هنگامی که خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی می ماند.

¹³Aun en la risa tendrá dolor el corazón; Y el término de la alegría es congoja.

¹⁴آدم خداناشناس نتیجۀ کار خود را می بیند و شخص نیک از ثمرۀ اعمال خود بهره می گیرد.

¹⁴De sus caminos será harto el apartado de razón: Y el hombre de bien estará contento del suyo.

¹⁵آدم جاهل هر حرفی را باور می کند، اما شخص عاقل سنجیده رفتار می نماید.

¹⁵El simple cree á toda palabra: Mas el avisado entiende sus pasos.

¹⁶شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می کند، ولی آدم نادان از روی غرور خود را به خطر می اندازد.

¹⁶El sabio teme, y se aparta del mal: Mas el necio se arrebata, y confía.

¹⁷شخص تندخو کارهای احمقانه می کند و آدم حیله گر مورد نفرت قرار می گیرد.

¹⁷El que presto se enoja, hará locura: Y el hombre malicioso será aborrecido.

¹⁸حماقت نصیب جاهلان می شود و حکمت نصیب عاقلان.

¹⁸Los simples heredarán necedad: Mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.

¹⁹مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود می آورند و محتاج آن ها می شوند.

¹⁹Los malos se inclinarán delante de los buenos, Y los impíos á las puertas del justo.

²⁰ثروتمندان دوستان زیاد دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه هایش تحقیر می کنند.

²⁰El pobre es odioso aun á su amigo: Pero muchos son los que aman al rico.

²¹تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است. خوشا بحال کسی که بر آن ها ترحم کند.

²¹Peca el que menosprecia á su prójimo: Mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.

²²کسانی که نقشه های پلید در سر می پرورانند، گمراه می شوند، اما آنهائی که نیت خوب دارند، مورد محبت و اعتماد قرار می گیرند.

²²¿No yerran los que piensan mal? Misericordia empero y verdad alcanzarán los que piensan bien.

²³کسی که زحمت می کشد، منفعت عایدش می شود، اما شخصی که فقط حرف می زند، فقیر می گردد.

²³En toda labor hay fruto: Mas la palabra de los labios solamente empobrece.

²⁴ثروت نصیب مردم دانا می شود، اما پاداش اشخاص احمق حماقت آن ها است.

²⁴Las riquezas de los sabios son su corona: Mas es infatuación la insensatez de los necios.

²⁵شاهد راستگو جان مردم را نجات می دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می کند.

²⁵El testigo verdadero libra las almas: Mas el engañoso hablará mentiras.

²⁶کسی که از خداوند می ترسد، تکیه گاه مستحکمی دارد و فرزندانش در امان می باشند.

²⁶En el temor de Jehová está la fuerte confianza; Y esperanza tendrán sus hijos.

²⁷خدا ترسی چشمۀ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه می دارد.

²⁷El temor de Jehová es manantial de vida, Para apartarse de los lazos de la muerte.

²⁸عظمت یک پادشاه مربوط به تعداد مردمی است که بر آن ها حکومت می کند. پادشاه بدون رعیت نابود می شود.

²⁸En la multitud de pueblo está la gloria del rey: Y en la falta de pueblo la flaqueza del príncipe.

²⁹کسی که صبر و حوصله دارد، شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می زند.

²⁹El que tarde se aira, es grande de entendimiento: Mas el corto de espíritu engrandece el desatino.

³⁰آرامش فکری به بدن سلامتی می بخشد، ولی حسادت استخوان را پوسیده می سازد.

³⁰El corazón apacible es vida de las carnes: Mas la envidia, pudrimiento de huesos.

³¹کسی که به فقرا ظلم می کند به آفرینندۀ آن ها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحم می نماید، به خدا احترام داشته است.

³¹El que oprime al pobre, afrenta á su Hacedor: Mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.

³²مردم خدا شناس وقتی بمیرند، پناهگاهی می داشته باشند، اما گناهکاران بوسیلۀ گناهان خود شان تباه می شوند.

³²Por su maldad será lanzado el impío: Mas el justo en su muerte tiene esperanza.

³³اشخاص فهمیده حکمت را در خود حفظ می کنند، ولی آدم های نادان از حکمت بهره ای ندارند.

³³En el corazón del cuerdo reposa la sabiduría; Y es conocida en medio de los necios.

³⁴صداقت مایۀ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوائی آن.پادشاه از خدمتگزاران دانا و کاردان خوشنود می شود، اما کسانی که بی شرمانه عمل می کنند، مورد غضب او قرار می گیرند.

³⁴La justicia engrandece la nación: Mas el pecado es afrenta de las naciones.

³⁵پادشاه از خدمتگزاران دانا و کاردان خوشنود می شود، اما کسانی که بی شرمانه عمل می کنند، مورد غضب او قرار می گیرند.

³⁵La benevolencia del rey es para con el ministro entendido: Mas su enojo contra el que lo avergüenza.