1And it came to pass when Jesus had finished commanding his twelve disciples, he departed thence to teach and preach in their cities.
1Ug nahatabo nga sa pagkahuman ni Jesus paghatag sa mga sugo sa iyang napulo ug duha ka mga tinon-an, migikan siya didto sa pagtudlo ug pagmantala sa mga lungsod nila.
2But John, having heard in the prison the works of the Christ, sent by his disciples,
2Karon, sa nakadungog si Juan didto sa bilanggoan sa mga buhat ni Cristo, nagsugo siya pinaagi sa iyang mga tinon-an,
3and said to him, Art *thou* the coming [one]? or are we to wait for another?
3Sa pag-ingon kaniya: Ikaw ba kadtong moanhi, kun magahulat pa ba kami ug lain?
4And Jesus answering said to them, Go, report to John what ye hear and see.
4Ug sa mitubag si Jesus miingon kanila: Pangadto kamo ug suginlan ninyo si Juan sa mga butang nga inyong hingdunggan ug hingkit-an:
5Blind [men] see and lame walk; lepers are cleansed, and deaf hear; and dead are raised, and poor have glad tidings preached to them:
5Ang mga buta nanagpakakita, ug ang mga bakol nanagpakalakaw; ang mga sanlahon nahinloan, ug ang mga bungol nakadungog; ang mga minatay nangabanhaw; ug ginawali alang sa mga kabus ang Maayong Balita.
6and blessed is whosoever shall not be offended in me.
6Ug bulahan kadtong dili makakaplag kanako ug kahigayonan sa pagkapangdol.
7But as they went [away], Jesus began to say to the crowds concerning John, What went ye out into the wilderness to see? a reed moved about by the wind?
7Ug sa milakaw kini sila, misugod si Jesus sa pag-ingon sa katawohan nahatungod kang Juan: Unsa ang giadto ninyo sa pagtan-aw sa kamingawan? Usa ba ka bagakay nga ginahapayhapay sa hangin?
8But what went ye out to see? a man clothed in delicate raiment? behold, those who wear delicate things are in the houses of kings.
8Unsa ang giadto ninyo sa pagtan-aw? Usa ba ka tawo nga nagasul-ob ug mga panapton nga hamili? Ania karon ang mga nagagamit ug mga panapton nga hamili, anaa sa balay sa mga hari.
9But what went ye out to see? a prophet? Yea, I say to you, and more than a prophet:
9Apan, unsa ang giadto ninyo sa pagtan-aw? Usa ba ka manalagna? Oo; nagaingon ako kaninyo, ug labaw pa kay sa manalagna.
10this is he of whom it is written, Behold, *I* send my messenger before thy face, who shall prepare thy way before thee.
10Siya mao ang hingtungdan sa nahasulat: Ania karon, akong gisugo ang akong manolonda sa atubangan sa imong nawong nga nagaandam sa imong dalan sa atubangan mo.
11Verily I say to you, that there is not arisen among [the] born of women a greater than John the baptist. But he who is a little one in the kingdom of the heavens is greater than he.
11Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga sa mga nangatawo sa mga babaye, walay usa nga mitindog nga labaw pa kang Juan nga Bautista; apan ang labing diyutay sa gingharian sa langit, labing daku kay kaniya.
12But from the days of John the baptist until now, the kingdom of the heavens is taken by violence, and [the] violent seize on it.
12Ug sukad sa mga adlaw ni Juan nga Bautista hangtud karon, ang gingharian sa langit nagaantus sa paglugos, ug ang mga maglulugos nagaagaw niana pinaagi sa kusog.
13For all the prophets and the law have prophesied unto John.
13Kay ang tanang mga manalagna ug ang Kasugoan nanagtagna hangtud kang Juan.
14And if ye will receive it, this is Elias, who is to come.
14Ug kong buot kamo magdawat kaniya, siya mao kadtong Elias nga umalanhi.
15He that has ears to hear, let him hear.
15Ang may mga igdulungog sa pagpatalinghug, magpatalinghug.
16But to whom shall I liken this generation? It is like children sitting in the markets, which, calling to their companions,
16Apan, sa kang kinsa ko ba igapakasama kining kaliwatana? Siya sama sa mga kabataan nga nagalingkod sa mga baligyaanan nga nagatawag sa ilang mga kauban,
17say, We have piped to you, and ye have not danced: we have mourned to you, and ye have not wailed.
17Ug nagaingon: Ginapatunggan kamo namo sa mga flauta, ug wala kamo managsayaw; ginaminatayan namo kamo, ug wala kamo managbakho.
18For John has come neither eating nor drinking, and they say, He has a demon.
18Kay mianhi si Juan nga wala magakaon ug wala magainum, ug sila nagaingon: Siya adunay yawa!
19The Son of man has come eating and drinking, and they say, Behold, a man [that is] eating and wine-drinking, a friend of tax-gatherers, and of sinners: -- and wisdom has been justified by her children.
19Mianhi ang Anak sa tawo nga nagakaon ug nagainum, ug sila nanag-ingon: Ania karon ang usa ka tawong ulitan ug palainum sa vino, abyan sa mga maniningil sa buhis ug sa mga makasasala! Ug ang kaalam ginapakamatarung sa iyang mga buhat.
20Then began he to reproach the cities in which most of his works of power had taken place, because they had not repented.
20Unya gisugdan niya sa pagsaway ang mga lungsod nga gibuhatan sa labing daghan sa iyang mga katingalahan, kay wala sila maghinulsol.
21Woe to thee, Chorazin! woe to thee Bethsaida! for if the works of power which have taken place in you, had taken place in Tyre and Sidon, they had long ago repented in sackcloth and ashes.
21Alaut ka, Corazin! Alaut ka, Betsaida! kay kong sa Tiro ug sa Sidon pa buhata ang mga katingalahan nga gibuhat kaninyo, dugay na unta nga naghinulsol sila pinaagi sa saput nga sako ug abo.
22But I say to you, that it shall be more tolerable for Tyre and Sidon in judgment-day than for you.
22Ngani, nagaingon ako kaninyo nga maarangarang pa alang sa Tiro ug sa Sidon sa adlaw sa paghukom kay alang kaninyo.
23And *thou*, Capernaum, who hast been raised up to heaven, shalt be brought down even to hades. For if the works of power which have taken place in thee, had taken place in Sodom, it had remained until this day.
23Ug ikaw, Capernaum, igatuboy ka ba hangtud sa langit? Igaunlod ka hangtud sa Hades; kay kong sa Sodoma gibuhat pa ang mga katingalahan nga nabuhat kanimo, milungtad unta siya hangtud karong adlawa.
24But I say to you, that it shall be more tolerable for [the] land of Sodom in judgment-day than for thee.
24Apan nagaingon ako kaninyo nga maarangarang pa alang sa yuta sa Sodoma sa adlaw sa paghukom kay alang kanimo.
25At that time, Jesus answering said, I praise thee, Father, Lord of the heaven and of the earth, that thou hast hid these things from the wise and prudent, and hast revealed them to babes.
25Niadtong panahona, si Jesus mitubag ug miingon: Nagapasalamat ako kanimo, Oh Amahan, Ginoo sa langit ug sa yuta, kay imong gililong kining mga butanga sa mga makinaadmanon ug mga masinabuton, ug imong gipahayag sila sa mga bata.
26Yea, Father, for thus has it been well-pleasing in thy sight.
26Oo, Amahan, kay mao man usab ang nakapahimuot pag-ayo sa imong mga mata.
27All things have been delivered to me by my Father, and no one knows the Son but the Father, nor does any one know the Father, but the Son, and he to whom the Son may be pleased to reveal [him].
27Ang tanang butang gitugyan kanako sa akong Amahan; ug walay nakaila sa Anak kondili ang Amahan; walay bisan kinsa nga nakaila sa Amahan kondili ang Anak, ug siya kang kinsa ang Anak mahamuot sa pagpadayag.
28Come to me, all ye who labour and are burdened, and *I* will give you rest.
28Umari kanako kamong tanan nga gikapuyan ug gibug-atan, ug papahulayon ko kamo.
29Take my yoke upon you, and learn from me; for I am meek and lowly in heart; and ye shall find rest to your souls;
29Isangon ninyo ang akong yugo kaninyo, ug magtoon kamo kanako, kay ako maaghop ug mapinaubsanon sa kasingkasing, ug makakaplag kamo ug pahulay sa inyong mga kalag.
30for my yoke is easy, and my burden is light.
30Kay ang akong yugo masayon, ug magaan ang akong lowan.