¹In that hour the disciples came to Jesus saying, Who then is greatest in the kingdom of the heavens?

¹Niadtong taknaa nanagpanuol ang mga tinon-an kang Jesus, nga nagaingon: Kinsa ba ang labing daku sa gingharian sa langit?

²And Jesus having called a little child to [him], set it in their midst,

²Ug gitawag ni Jesus ang usa ka bata, ug iyang gipataliwala kanila;

³and said, Verily I say to you, Unless ye are converted and become as little children, ye will not at all enter into the kingdom of the heavens.

³Ug miingon: Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga kong dili kamo mamalik ug magpakabata, dili gayud kamo makasulod sa gingharian sa langit.

⁴Whoever therefore shall humble himself as this little child, *he* is the greatest in the kingdom of the heavens;

⁴Busa, bisan kinsa ang magpakaubos sama niini nga bata, kana mao ang labing daku sa gingharian sa langit.

⁵and whosoever shall receive one such little child in my name, receives me.

⁵Ug bisan kinsa nga magadawat sa usa ka bata nga sama niini sa akong ngalan, kanako nagadawat.

⁶But whosoever shall offend one of these little ones who believe in me, it were profitable for him that a great millstone had been hanged upon his neck and he be sunk in the depths of the sea.

⁶Apan bisan kinsa nga magapapangdol sa usa niini nga mga gagmay, nga nagasalig kanako, maayo pa kaniya nga pagabitayan sa liog sa usa ka daku nga galingang bato ug nga igatunlod siya sa kahiladman sa dagat.

⁷Woe to the world because of offences! For it must needs be that offences come; yet woe to that man by whom the offence comes!

⁷Alaut ang kalibutan tungod sa mga kahigayonan sa pagkapangdol! Kay kinahanglan nga ang mga kahigayonan sa pagkapangdol magaabut; apan alaut kadtong tawo nga tungod kaniya moabut ang kahigayonan sa pagkapangdol!

⁸And if thy hand or thy foot offend thee, cut it off and cast [it] from thee; it is good for thee to enter into life lame or maimed, [rather] than having two hands or two feet to be cast into eternal fire.

⁸Apan, kong ang imong kamot, kun ang imong tiil mao ang magapapangdol kanimo, putla kana, ug isalibay sa halayo kanimo; labing maayo pa kanimo nga magasulod ka sa kinabuhi nga piang kun kimay, kay sa adunay duha ka kamot ug duha ka tiil nga igahulog sa kalayo nga walay katapusan.

⁹And if thine eye offend thee, pluck it out and cast [it] from thee; it is good for thee to enter into life one-eyed, [rather] than having two eyes to be cast into the hell of fire.

⁹Ug kong ang imong mata mao ang makapapangdol kanimo, luska ug isalibay sa halayo kanimo; maayo pa kanimo nga magasulod ka sa kinabuhi nga usa lamang ang mata, kay sa adunay duha ka mata nga igahulog ka sa infierno sa kalayo.

¹⁰See that ye do not despise one of these little ones; for I say unto you that their angels in [the] heavens continually behold the face of my Father who is in [the] heavens.

¹⁰Magmatngon kamo nga dili kamo magtamay sa usa niining mga gagmay; kay nagaingon ako kaninyo nga didto sa langit ang ilang mga manolonda nagatan-aw sa nawong sa akong Amahan nga atua sa langit.

¹¹For the Son of man has come to save that which was lost.

¹¹Kay ang Anak sa tawo mianhi sa pagluwas sa nangawala.

¹²What think ye? If a certain man should have a hundred sheep, and one of them be gone astray, does he not, leaving the ninety and nine on the mountains, go and seek the one that has gone astray?

¹²Unsay hunahuna ninyo? Kong usa ka tawo adunay usa ka gatus ka carnero, ug ang usa kanila mahisalaag, dili ba siya magabiya sa kasiyaman ug siyam, ug moadto sa kabukiran ug mangita niadtong nahisalaag?

¹³And if it should come to pass that he find it, verily I say unto you, he rejoices more because of it than because of the ninety and nine not gone astray.

¹³Ug kong mahitabo nga iyang hikaplagan kadto, sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga malipay siya tungod niadto labi pa kay sa kasiyaman ug siyam nga wala mahisalaag.

¹⁴So it is not the will of your Father who is in [the] heavens that one of these little ones should perish.

¹⁴Sa maong pagkaagi, dili mao ang kabubut-on sa inyong Amahan nga atua sa langit, nga mawala ang usa niining mga gagmay.

¹⁵But if thy brother sin against thee, go, reprove him between thee and him alone. If he hear thee, thou hast gained thy brother.

¹⁵Ug kong ang imong igsoong lalake makasala batok kanimo, umadto ka ug ipaila kaniya ang iyang sayop sa taliwala kanimo ug kaniya lamang. Kong magpatatinghug siya kanimo, nalukmay mo ang imong igsoon.

¹⁶But if he do not hear [thee], take with thee one or two besides, that every matter may stand upon the word of two witnesses or of three.

¹⁶Apan kong dili siya magpatalinghug kanimo, magdala ka ug kauban nga usa kun duha aron nga sa baba sa duha kun tolo ka saksi mamatud-an ang tanang pulong.

¹⁷But if he will not listen to them, tell it to the assembly; and if also he will not listen to the assembly, let him be to thee as one of the nations and a tax-gatherer.

¹⁷Ug kong siya dili magpatalinghug kanila, igasulti mo sa iglesia, ug kong dili usab siya magpatalinghug sa iglesia, isipon mo siya nga Gentil ug maniningil sa buhis.

¹⁸Verily I say to you, Whatsoever ye shall bind on the earth shall be bound in heaven, and whatsoever ye shall loose on the earth shall be loosed in heaven.

¹⁸Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga kadtong tanan nga inyong gapuson sa yuta, pagagapuson sa langit; ug kadtong tanan nga inyong hubaran sa yuta pagahubaran sa langit.

¹⁹Again I say to you, that if two of you shall agree on the earth concerning any matter, whatsoever it may be that they shall ask, it shall come to them from my Father who is in [the] heavens.

¹⁹Nag-ingon usab ako kaninyo nga kong duha kaninyo magahiusa sa yuta mahitungod sa bisan unsa nga butang nga pagapangayoon nila, kana pagabuhaton kanila sa akong Amahan nga atua sa langit.

²⁰For where two or three are gathered together unto my name, there am I in the midst of them.

²⁰Kay kong asa magakatigum ang duha kun tolo sa akong ngalan, atua ako didto sa taliwala nila.

²¹Then Peter came to him and said, Lord, how often shall my brother sin against me and I forgive him? until seven times?

²¹Unya sa miduol kaniya si Pedro miingon: Ginoo, makapila ko ba pasayloa? ang akong igsoon nga makasala batok kanako? Hangtud ba sa makapito?

²²Jesus says to him, I say not to thee until seven times, but until seventy times seven.

²²Si Jesus miingon kaniya: Wala ako magaingon kanimo nga hangtud sa makapito, Kondili hangtud sa kapitoan ka pito.

²³For this cause the kingdom of the heavens has become like a king who would reckon with his bondmen.

²³Tungod niini ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga buot magpakighusay sa iyang mga ulipon.

²⁴And having begun to reckon, one debtor of ten thousand talents was brought to him.

²⁴Ug sa misugod siya sa pagpakighusay, gipaatubang kaniya ang usa nga may utang kaniya nga napulo ka libo ka talanton.

²⁵But he not having anything to pay, [his] lord commanded him to be sold, and his wife, and his children, and everything that he had, and that payment should be made.

²⁵Apan sa wala siyay ikabayad, ang iyang agalon nagsugo nga ibaligya siya ug ang iyang asawa ug ang iyang mga anak, ug ang tanang mga butang niya; ug pagabayran ang utang.

²⁶The bondman therefore falling down did him homage, saying, Lord, have patience with me and I will pay thee all.

²⁶Busa ang ulipon mihapa ug nagpakilooy kaniya nga nagaingon: Ginoo, angan-angana ako, ug ikaw pagabayaran ko sa tanan.

²⁷And the lord of that bondman, being moved with compassion, loosed him and forgave him the loan.

²⁷Ug ang agalon niadtong ulipon, sa giabut ug kalooy, gibuhian siya ug gipasaylo ang utang.

²⁸But that bondman having gone out, found one of his fellow-bondmen who owed him a hundred denarii. And having seized him, he throttled him, saying, Pay [me] if thou owest anything.

²⁸Apan sa nakagula kadtong ulipon, hingkit-an niya ang usa sa mga masigka-ulipon niya nga nakautang kaniya sa usa ka gatus ka denario; ug sa gidakup niya, gitook niya ug giingon: Bayri ako sa utang mo.

²⁹His fellow-bondman therefore, having fallen down [at his feet], besought him, saying, Have patience with me, and I will pay thee.

²⁹Unya sa mihapa sa iyang mga tiil ang iyang masigkaulipon, nagapakilooy kaniya sa pag-ingon: Angan-angana ako, ug pagabayran ko ikaw.

³⁰But he would not, but went away and cast him into prison, until he should pay what was owing.

³⁰Apan wala siya mobuot, kondili miadto ug gisulod niya kini sa bilanggoan hangtud nga makabayad sa utang.

³¹But his fellow-bondmen, having seen what had taken place, were greatly grieved, and went and recounted to their lord all that had taken place.

³¹Sa pagkakita sa iyang masigkaulipon niadtong nahitabo, nanagsubo sila sa hilabihan uyamut, ug miadto sila sa pag-asoy sa ilang agalon sa tanan nga nahitabo.

³²Then his lord, having called him to [him], says to him, Wicked bondman! I forgave thee all that debt because thou besoughtest me;

³²Unya gitawag siya sa iyang agalon, ug nag-ingon kini kaniya: Dautan nga ulipon, tanan kadto nga utang gipasaylo ko kanimo, kay nagapakilooy ka kanako;

³³shouldest not thou also have had compassion on thy fellow-bondman, as *I* also had compassion on thee?

³³Dili ba usab ikaw kinahanglan malooy sa imong masigkaulipon ingon sa akong pagkalooy kanimo?

³⁴And his lord being angry delivered him to the tormentors till he paid all that was owing to him.

³⁴Ug sa kaligutgut sa iyang agalon, gitugyan siya sa mga magsasakit hangtud nga hibayran ang tanan niya nga utang.

³⁵Thus also my heavenly Father shall do to you if ye forgive not from your hearts every one his brother.

³⁵Mao usab ang pagabuhaton kaninyo sa akong Amahan nga langitnon, kong sa inyong kasingkasing nga tagsatagsa dili kamo magapasaylo sa inyong mga igsoon.