¹Then Jesus spoke to the crowds and to his disciples,

¹Unya si Jesus nagsulti sa mga panon sa katawohan ug sa iyang mga tinon-an,

²saying, The scribes and the Pharisees have set themselves down in Moses' seat:

²Nga nagaingon: Sa lingkoranan ni Moises nagalingkod ang mga escriba ug mga Fariseo;

³all things therefore, whatever they may tell you, do and keep. But do not after their works, for they say and do not,

³Ang tanan nga ilang ginaingon kaninyo, inyong pagabuhaton ug pagabantayan; apan dili kamo managbuhat sama sa ilang ginabuhat, kay sila nagasulti ug wala magbuhat.

⁴but bind burdens heavy and hard to bear, and lay them on the shoulders of men, but will not move them with their finger.

⁴Oo, kay sila nagabugkos ug mga lowan nga mabug-at ug makuli nga dad-on, ug gipapas-an sa mga tawo; apan sila sa ilang kaugalingon dili gani buot motandog niana, bisan sa usa sa ilang mga tudlo.

⁵And all their works they do to be seen of men: for they make broad their phylacteries and enlarge the borders [of their garments],

⁵Apan ang tanan nilang mga buhat ilang gihimo, aron pagatan-awon sa mga tawo; kay gilapad nila ang ilang mga filacteria, ug gisangkad nila ang mga palpara sa ilang mga bisti.

⁶and love the chief place in feasts and the first seats in the synagogues,

⁶Ug gihigugma nila ang mga nahauna nga mga lingkoranan sa mga kombira; ug ang mga nahauna nga lingkoranan sa mga sinagoga;

⁷and salutations in the market-places, and to be called of men, Rabbi, Rabbi.

⁷Ug ang mga pagyukbo didto sa mga baligyaanan, ug nga paganganlan sila sa mga tawo, Rabbi!

⁸But *ye*, be not ye called Rabbi; for one is your instructor, and all *ye* are brethren.

⁸Apan kamo dili magpahingalan nga Rabbi, kay usa lamang ang inyong Magtutudlo, si Cristo, ug kamong tanan managsoon.

⁹And call not [any one] your father upon the earth; for one is your Father, he who is in the heavens.

⁹Ug dili kamo magtawag bisan kinsang tawo nga amahan ninyo sa ibabaw sa yuta, kay usa lamang ang inyong Amahan, ang atua sa langit.

¹⁰Neither be called instructors, for one is your instructor, the Christ.

¹⁰Dili kamo magpangalan nga mga agalon, kay usa lamang ang inyong agalon, si Cristo.

¹¹But the greatest of you shall be your servant.

¹¹Apan ang labing daku kaninyo, mao ang inyong sulogoon.

¹²And whoever shall exalt himself shall be humbled, and whoever shall humble himself shall be exalted.

¹²Ug bisan kinsa nga magapataas, pagapaubson; ug bisan kinsa nga maga-paubos pagapatas-on.

¹³But woe unto you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye shut up the kingdom of the heavens before men; for *ye* do not enter, nor do ye suffer those that are entering to go in.

¹³Apan, alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay ginalukban ninyo ang gingharian sa langit sa atubangan sa mga tawo; kay kamo dili magasulod, ug ang mga nagasulod dili ninyo pasudlon.

¹⁵Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye compass the sea and the dry [land] to make one proselyte, and when he is become [such], ye make him twofold more [the] son of hell than yourselves.

¹⁴Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay ginalamoy ninyo ang mga balay sa mga babaye nga balo, ug sa usa ka pagpasangil, nagabuhat kamo ug hataas nga mga pangadyeon, tungod niini magadawat kamo ug labing daku pa nga silot.

¹⁶Woe to you, blind guides, who say, Whosoever shall swear by the temple, it is nothing; but whosoever shall swear by the gold of the temple, he is a debtor.

¹⁵Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay nagalibud kamo sa kadagatan ug sa kayutaan, aron sa paghimo lamang usa ka kinabig; ug kong mahimo na siya, ginahimo ninyo siya nga anak sa infierno sa duha ka pilo labaw kay kaninyo.

¹⁷Fools and blind, for which is greater, the gold, or the temple which sanctifies the gold?

¹⁶Alaut kamo, mga magmamando nga mga buta, nga nagaingon: Bisan kinsa nga nagapanumpa sa templo, kana walay kabilinggan; apan bisan kinsa kanila nga magapanumpa sa bulawan sa templo, mag-uutang siya.

¹⁸And, Whosoever shall swear by the altar, it is nothing; but whosoever shall swear by the gift that is upon it is a debtor.

¹⁷Mga buang ug mga buta! Kay hain man ang labing daku ang bulawan, kun ang templo ba nga nagabalaan sa bulawan?

¹⁹[Fools and] blind ones, for which is greater, the gift, or the altar which sanctifies the gift?

¹⁸Ug bisan kinsa nga magapanumpa sa halaran, kana walay kabilinggan; apan bisan kinsa nga magapanumpa sa halad nga anaa sa ibabaw niya, mag-uutang siya.

²⁰He therefore that swears by the altar swears by it and by all things that are upon it.

¹⁹Mga buta! Kay hain man ang labing daku, ang halad, kun ang halaran nga nagapabalaan sa halad?

²¹And he that swears by the temple swears by it and by him that dwells in it.

²⁰Busa siya nga nagapanumpa sa halaranan, nagapanumpa kaniya ug sa tanan nga mga butang nga anaa kaniya.

²²And he that swears by heaven swears by the throne of God and by him that sits upon it.

²¹Ug ang nagapanumpa sa templo, nagapanumpa kaniya ug niadtong nagapuyo kaniya.

²³Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye pay tithes of mint and anise and cummin, and ye have left aside the weightier matters of the law, judgment and mercy and faith: these ye ought to have done and not have left those aside.

²²Ug ang nagapanumpa sa langit, nagapanumpa sa lingkoranan nga harianon sa Dios, ug niadtong nagalingkod kaniya.

²⁴Blind guides, who strain out the gnat, but drink down the camel.

²³Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay nagahatag kamo sa ikapulo sa hierba buena, ug sa eneldo, ug sa comino, ug ginabiyaan ninyo ang mga butang nga labing dagku mahatungod sa Kasugoan nga mao ang katarungan, ang kalooy, ug ang pagtoo. Kini sila maoy kinahanglan nga pagabuhaton, ug ang uban dili pagbiyaan.

²⁵Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye make clean the outside of the cup and of the dish, but within they are full of rapine and intemperance.

²⁴Mga magmamando nga mga buta! ginasala ninyo ang hokhok, apan ginatolon ninyo ang camello.

²⁶Blind Pharisee, make clean first the inside of the cup and of the dish, that their outside also may become clean.

²⁵Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay gihinloan ninyo ang gawas sa copa ug sa pinggan, apan ang sulod nila napuno sa pagtikas ug sa pagpatuyang sa kangil-ad.

²⁷Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye are like whited sepulchres, which appear beautiful outwardly, but within are full of dead men's bones and all uncleanness.

²⁶Fariseo nga buta, hinloi una ang sulod sa copa ug sa pinggan, aron ang gawas nila mahinlo usab.

²⁸Thus also *ye*, outwardly ye appear righteous to men, but within are full of hypocrisy and lawlessness.

²⁷Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay sama kamo sa mga ginapaputi nga lubnganan nga sa dayag daw mga maanindot pagatan-awon, apan ang sulod nila napuno sa mga bukog sa mga minatay ug sa tanan nga kahugaw.

²⁹Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites, for ye build the sepulchres of the prophets and adorn the tombs of the just,

²⁸Ingon usab kamo, kong tan-awon sa gawas, mga matarung kamo sa atubangan sa mga tawo; apan sa sulod ninyo napuno kamo sa pagkasalingkapaw ug mga paglapas.

³⁰and ye say, If we had been in the days of our fathers we would not have been partakers with them in the blood of the prophets.

²⁹Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga salingkapaw! Kay naga-tukod kamo sa mga lubnganan sa mga manalagna, ug ginadayandayanan ninyo ang mga lubnganan sa mga matarung,

³¹So that ye bear witness of yourselves that ye are sons of those who slew the prophets:

³⁰Ug nagaingon kamo: Kong buhi pa unta kami sa mga adlaw sa among mga ginikanan, wala unta kami maka-ambit uban kanila sa dugo sa mga manalagna;

³²and *ye*, fill ye up the measure of your fathers.

³¹Busa, nagamatuod kamo sa inyong kaugalingon da usab nga kamo mga anak sa mga nagpatay sa mga manalagna.

³³Serpents, offspring of vipers, how should ye escape the judgment of hell?

³²Nan, pun-a ninyo ang taksanan sa inyong mga ginikanan!

³⁴Therefore, behold, *I* send unto you prophets, and wise men, and scribes; and [some] of them ye will kill and crucify, and [some] of them ye will scourge in your synagogues, and will persecute from city to city;

³³Kamo mga bitin! Kaliwat kamo sa mga bitin nga malala! Unsaon ninyo paglikay sa pagkahinukman sa infierno?

³⁵so that all righteous blood shed upon the earth should come upon *you*, from the blood of righteous Abel to the blood of Zacharias son of Barachias, whom ye slew between the temple and the altar.

³⁴Tungod niini, ania karon, ako nagapadala kaninyo ug mga manalagna, ug mga makinaadmanon, ug mga escriba; ug ang uban kanila inyong pagapatyon ug igalansang sa cruz, ug ang uban kanila pagahampakon ninyo sa inyong mga sinagoga, ug pagalutoson ninyo gikan sa usa ka lungsod ngadto sa usa.

³⁶Verily I say unto you, All these things shall come upon this generation.

³⁵Aron nga sa ibabaw kaninyo moabut ang tanang dugo sa mga matarung nga giula sa ibabaw sa yuta, sukad sa dugo ni Abel nga matarung, hangtud sa dugo ni Zacarias, nga anak ni Baraquias, nga gipatay ninyo sa taliwala sa dapit nga balaan ug sa halaran.

³⁷Jerusalem, Jerusalem, [the city] that kills the prophets and stones those that are sent unto her, how often would I have gathered thy children as a hen gathers her chickens under her wings, and ye would not!

³⁶Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo: Kining tanan moabut niini nga kaliwatan.

³⁸Behold, your house is left unto you desolate;

³⁷O Jerusalem! Jerusalem! Nga nagapatay sa mga manalagna, ug nagabato sa mga sinugo diha kanimo, makapila nga buot kong tigumon ang imong mga anak, ingon sa usa ka himungaan nga nagatigum sa iyang mga piso sa ilalum sa iyang mga pako, ug wala ka mobuot!

³⁹for I say unto you, Ye shall in no wise see me henceforth until ye say, Blessed [be] he that comes in the name of [the] Lord.

³⁸Ania karon, ang inyong balay ginabilin kaninyo nga gun-ob.

³⁹Kay nagaingon ako kaninyo, nga sukad karon dili ninyo ako hikit-an, hangtud nga magaingon kamo: Bulahan siya nga nagaanhi sa ngalan sa Ginoo.