1Ben-Hadad, regxo de Sirio, kolektis sian tutan militistaron; kun li estis tridek du regxoj, kaj cxevalojn kaj cxarojn; kaj li iris kaj eksiegxis Samarion kaj militis kontraux gxi.
1便.哈达进攻亚哈
2Kaj li sendis senditojn al Ahxab, regxo de Izrael, en la urbon,
2他派遣一些使者进城去见以色列王亚哈,对他说:“便.哈达这样说:
3kaj dirigis al li:Tiele diras Ben-Hadad:Via argxento kaj via oro devas esti miaj, kaj viaj edzinoj kaj viaj plej bonaj filoj devas esti miaj.
3‘你的银子,你的金子都是我的;你的妻子和你最健壮的儿女也是我的。’”
4Kaj la regxo de Izrael respondis kaj diris:Konforme al via diro, mia sinjoro, ho regxo, al vi apartenas mi, kaj cxio, kion mi havas.
4以色列王回答说:“我主我王啊,就照着你所说的,我和我所有的一切都可以归你。”
5La senditoj venis denove, kaj diris:Tiele diras Ben-Hadad:CXar mi sendis al vi, por diri, ke vian argxenton kaj vian oron kaj viajn edzinojn kaj viajn filojn vi donu al mi,
5那些使者再来说:“便.哈达这样说:‘我曾经差派人对你说:你要把你的银子,你的金子,你的妻子和你的儿女都给我。
6tial morgaux en cxi tiu tempo mi sendos miajn servantojn al vi, por ke ili trasercxu vian domon kaj la domojn de viaj servantoj, kaj por ke cxion, kio estas kara al vi, ili prenu en siajn manojn kaj forportu.
6明天大约这个时间,我要差派我的臣仆到你那里去;他们要搜查你的王宫和你臣仆的家;凡是他们看为宝贵的,他们都要下手拿走。’”
7Tiam la regxo de Izrael kunvokis cxiujn plejagxulojn de la lando, kaj diris:Sciu kaj rigardu, kian malbonon li intencas; cxar li sendis al mi, por postuli miajn edzinojn kaj miajn filojn kaj mian argxenton kaj mian oron, kaj mi ne rifuzis al li.
7以色列王把国中所有的长老都召了来,对他们说:“请你们想想,看这人怎样的麻烦,他曾经差派人来我这里要我的妻子、我的儿女、我的银子和我的金子,我都没有拒绝他。”
8Kaj cxiuj plejagxuloj kaj la tuta popolo diris al li:Ne obeu, kaj ne konsentu.
8众长老和人民对王说:“不要听从他,也不要答应他。”
9Tiam li diris al la senditoj de Ben-Hadad:Diru al mia sinjoro la regxo:CXion, pri kio vi sendis al via servanto la unuan fojon, mi plenumos; sed cxi tion mi ne povas fari. Kaj la senditoj iris kaj transdonis la vortojn.
9于是亚哈对便.哈达的使者说:“请你们告诉我主我王说:‘王第一次差派人来向你仆人所要的一切,我都必照办;可是这次所要的,我却不能照办。’”于是使者去了,把这些话回复便.哈达。
10Tiam Ben-Hadad sendis al li, kaj dirigis:La dioj faru al mi tion kaj pli, se la polvo de Samario suficxos, ke cxiuj homoj, kiuj min sekvas, povu preni manplenon da gxi.
10便.哈达又差派人去见亚哈说:“撒玛利亚的尘土若是足够跟从我的人每人捧一捧的话,愿神明惩罚我,并且加倍惩罚我。”
11Sed la regxo de Izrael respondis kaj diris:Diru:Kiu surmetas la zonon, ne fanfaronu kiel tiu, kiu gxin demetas.
11以色列王回答说:“你们去告诉他,佩戴武器的人,不可像解除武器的那样自夸。”
12Kiam Ben-Hadad auxdis tiujn vortojn, dum li kaj la regxoj estis drinkantaj en la tendoj, li diris al siaj servantoj:Arangxu vin. Kaj ili arangxis sin kontraux la urbo.
12便.哈达与众王正在帐棚里喝酒,一听见了这话,就对他的臣仆说:“你们列队进攻。”他们就列队进攻那城。
13Kaj jen unu profeto aliris al Ahxab, regxo de Izrael, kaj diris:Tiele diras la Eternulo:CXu vi vidas tiun tutan grandan amason? jen Mi hodiaux transdonos gxin al vi, por ke vi sciu, ke Mi estas la Eternulo.
13先知预言便.哈达必败这时,忽然有一个先知前来见以色列王亚哈,说:“耶和华这样说:‘你看见这些强大的军兵吗?看啊,今天我必把他们交在你手里,你就知道我是耶和华。’”
14Kaj Ahxab diris:Per kiu? Kaj tiu respondis:Tiele diras la Eternulo:Per la junuloj de la regionestroj. Kaj li diris:Kiu komencos la batalon? Kaj tiu respondis:Vi.
14亚哈问:“借着谁呢?”先知回答:“耶和华这样说:‘借着跟从各省省长的年轻人。’”亚哈又问:“谁先开战呢?”先知说:“是你。”
15Tiam li kalkulis la junulojn de la regionestroj, kaj montrigxis, ke ilia nombro estas ducent tridek du; post ili li kalkulis la tutan popolon, cxiujn Izraelidojn, sep mil.
15于是亚哈数点了跟从各省省长的年轻人,共有二百三十二人。以后,他又数点所有的人民,以色列众民共有七千人。
16Ili eliris en tagmezo, kiam Ben-Hadad drinkis ebria en la tendoj, li kaj la regxoj, la tridek du regxoj, kiuj helpis lin.
16亚兰人败逃在正午,便.哈达与帮助他的三十二个王正在帐棚里痛饮的时候,他们出发了。
17Antauxe eliris la junuloj de la regionestroj. Ben-Hadad sendis, kaj oni raportis al li, dirante:Viroj eliris el Samario.
17跟从各省省长的年轻人首先出发。便.哈达派人去察看,他们回报他说:“有人从撒玛利亚出来了。”
18Tiam li diris:Se por paco ili eliris, kaptu ilin vivajn; kaj se ili eliris por milito, ankaux kaptu ilin vivajn.
18便.哈达说:“如果他们是为了求和出来,你们要活捉他们;如果他们是为了争战出来,你们也要活捉他们。”
19Tiuj eliris el la urbo, la junuloj de la regionestroj, kaj la militistaro post ili.
19从城里出来的这些人,就是跟从各省省长的年轻人,军兵跟在他们后面。
20Kaj ili batis cxiu sian renkontiton; kaj la Sirianoj forkuris, kaj la Izraelidoj ilin postkuris. Kaj Ben-Hadad, regxo de Sirio, savis sin sur cxevalo kun la rajdistoj.
20他们各人遇见对手就杀。亚兰人逃跑,以色列人追赶他们。亚兰王便.哈达骑着马,与一些骑兵一起逃走。
21Tiam eliris la regxo de Izrael kaj venkobatis la cxevalojn kaj la cxarojn, kaj li faris inter la Sirianoj grandan bucxon.
21以色列王出来,攻打战马和战车,大大地击败了亚兰人。
22Kaj aliris la profeto al la regxo de Izrael, kaj diris al li:Iru, fortigu vin, atendu kaj rigardu, kion vi devas fari; cxar post paso de unu jaro la regxo de Sirio iros kontraux vin.
22先知警告亚哈那先知前来见以色列王,对他说:“你要自强,留意看看你所要预备的,因为明年春天亚兰王必再上来攻击你。”
23Kaj la servantoj de la regxo de Sirio diris al li:Ilia Dio estas Dio de montoj, tial ili venkis nin; sed se ni batalos kontraux ili sur ebenajxo, ni certe venkos ilin.
23亚兰王的臣仆对亚兰王说:“以色列人的神是山神,所以他们比我们强;但我们若是在平原上与他们争战,我们必比他们强大。
24Faru jenon:forigu la regxojn cxiun de lia loko, kaj starigu anstataux ili regionestrojn;
24王应该这样作:把众王各人的职务解除,另立军官代替他们;
25kaj kolektu al vi militistaron egalan al tiu, kiu falis cxe vi, kaj cxevalojn nombregale al tiuj cxevaloj kaj cxarojn nombregale al tiuj cxaroj; kaj ni batalos kontraux ili sur ebenajxo, kaj tiam ni certe ilin venkos. Kaj li obeis ilian vocxon kaj faris tiel.
25又照着王损失的军兵的数目,招募一支新的军队,照数补充战马和战车。然后我们可以与他们在平原上作战,我们必定比他们强。”王听从他们的话,并且这样行了。
26Post paso de la jaro Ben-Hadad revuis la Sirianojn, kaj iris en Afekon, por militi kontraux la Izraelidoj.
26便.哈达再战再败过了年,便.哈达数点了亚兰人,就上到亚弗去,要与以色列人争战。
27Kaj la Izraelidoj ankaux pretigis sin kaj provizis sin per nutrajxoj kaj iris renkonte al ili. Kaj la Izraelidoj starigxis tendare kontraux ili, kiel du malgrandaj kapraroj; sed la Sirianoj plenigis la tutan landon.
27以色列人数点人数,预备了粮食,就去迎战亚兰人。以色列人对着他们安营,好像两小群山羊羔;亚兰人却满布了那地。
28Tiam aliris homo de Dio, kaj diris al la regxo de Izrael:Tiele diras la Eternulo:Pro tio, ke la Sirianoj diris, ke la Eternulo estas Dio de montoj kaj Li ne estas Dio de valoj, Mi transdonos tiun tutan grandan amason en vian manon, por ke vi sciu, ke Mi estas la Eternulo.
28有一位神人前来对以色列王说:“耶和华这样说:‘因为亚兰人说耶和华是山神,不是平原的神,所以我要把这些强大的军兵交在你手里,你们就知道我是耶和华。’”
29Kaj staris tendare unuj kontraux la aliaj dum sep tagoj. En la sepa tago komencigxis la batalo; kaj la Izraelidoj mortigis el la Sirianoj cent mil piedirantojn en unu tago.
29以色列人和亚兰人相对安营,共七天。到了第七日,两军终于接战了。那一天,以色列人杀了亚兰人步兵十万。
30La ceteraj forkuris en la urbon Afek. Kaj la murego falis sur la restintajn dudek sep mil. Kaj Ben-Hadad kuris kaj venis en la urbon, en plej internan cxambron de unu domo.
30余下来的都逃入亚弗城里,城墙倒塌,压死了余下来的二万七千人。便.哈达也逃到城里来,躲进一间密室里。
31Kaj liaj servantoj diris al li:Ni auxdis, ke la regxoj de la domo de Izrael estas regxoj kompatemaj; ni metu do sakajxon sur niajn lumbojn kaj sxnurojn sur niajn kapojn, kaj ni eliru al la regxo de Izrael; eble li lasos la vivon al via animo.
31他的臣仆对他说:“我们听说以色列家的王都是仁慈的王;我们不如腰束麻布,头套绳索,出去投降以色列王,或许他会使你的性命存活。”
32Kaj ili zonis per sakajxo siajn lumbojn kaj metis sxnurojn sur siajn kapojn, kaj venis al la regxo de Izrael, kaj diris:Via servanto Ben-Hadad diras:Mi petas lasi la vivon al mia animo. Kaj tiu diris:CXu li vivas ankoraux? li estas mia frato.
32于是他们腰束麻布,头套绳索,来见以色列王,对他说:“你的仆人便.哈达说:‘求你使我的性命存活!’”亚哈说:“他还活着吗?他是我的兄弟!”
33La homoj prenis tion kiel bonan signon, kaj rapidis certigxi, cxu tio estas pri li, kaj ili diris:Via frato Ben-Hadad. Kaj li diris:Iru, venigu lin. Tiam eliris al li Ben-Hadad, kaj li sidigis lin sur la cxaro.
33那些人认为这些话是个吉兆,急忙抓住他的话,说:“便.哈达是王的兄弟!”亚哈说:“你们去请他来。”便.哈达出来见王,亚哈就去请他上车。
34Kaj tiu diris al li:La urbojn, kiujn mia patro prenis de via patro, mi redonos; kaj vi povas arangxi al vi stratojn en Damasko, kiel mia patro arangxis en Samario. (Kaj Ahxab diris:) Kaj mi forliberigos vin kun jena interligo. Kaj li faris kun li interligon kaj forliberigis lin.
34便.哈达对王说:“我父亲从你父亲夺得的众城,我都必还给你;你可以为自己在大马士革设立市场,像我父亲在撒玛利亚设立市场一样。”亚哈说:“我与你立了这样的约,就放你去。”于是他和便.哈达立了约,就放他走了。
35Tiam unu viro el la profetidoj diris al sia kamarado laux la vorto de la Eternulo:Batu min. Sed tiu homo ne volis lin bati.
35先知责备亚哈放走敌人先知门徒中有一个人奉耶和华的命令对他的一个同伴说:“你打我吧!”可是,那人却不肯打他。
36Tiam li diris al tiu:Pro tio, ke vi ne obeis la vocxon de la Eternulo, mortigos vin leono, kiam vi foriros de mi. Tiu foriris de li, kaj lin renkontis leono kaj mortigis lin.
36他就对那人说:“因为你不听从耶和华的话,你一离开我,就必有狮子咬死你。”那人一离开他,果然遇见了狮子,把他咬死。
37Li trovis alian homon, kaj diris:Batu min. Kaj la homo lin batis tiel, ke li vundis lin per la batado.
37先知的门徒又遇见另一个人,对他说:“你打我吧!”那人就打他,把他打伤。
38Tiam la profeto iris kaj starigxis antaux la regxo sur la vojo kaj kovris per kovrotuko siajn okulojn.
38于是那先知去了,在路旁等候王。他用头巾蒙住自己的眼睛,把自己改了装。
39Kiam la regxo iris pretere, li ekkriis al la regxo, kaj diris:Via servanto eliris en batalon, kaj jen unu homo sin deturnis kaj alkondukis al mi alian homon, kaj diris:Gardu cxi tiun homon; se li malaperos, tiam via animo anstatauxos lian animon, aux vi devos pese pagi kikaron da argxento.
39王从那里经过的时候,他向王呼叫说:“你仆人出征,在战阵之中,忽然有一个人转过来,带了另一个人来见我,说:‘你看守这个人,他若是走失了,就要你替他偿命,否则你要支付三十公斤银子。’
40Dum via servanto estis faranta tion kaj alion, tiu malaperis. Kaj la regxo de Izrael diris al li:Tio estas via verdikto, vi mem decidis.
40你仆人正在忙这忙那的时候,那人就不见了。”以色列王对他说:“你的判案就是这样,你已经自己判决了。”
41Tiam li rapide forprenis la kovrotukon de siaj okuloj, kaj la regxo rekonis lin, ke li estas el la profetoj.
41他急忙把蒙在眼上的头巾除下,以色列王就认出他是一个先知。
42Kaj li diris al li:Tiele diras la Eternulo:Pro tio, ke vi forlasis el la mano la homon, kiun Mi kondamnis, via animo anstatauxos lian animon kaj via popolo lian popolon.
42先知对王说:“耶和华这样说:因为你把我要灭绝的人从你手中放走,所以要你替他偿命。要你的人民抵偿他的人民。”
43Kaj la regxo de Izrael iris hejmen malgxoja kaj afliktita, kaj venis Samarion.
43于是以色列王闷闷不乐回到撒玛利亚,自己的王宫里去了。