1Ne fanfaronu pri la morgauxa tago; CXar vi ne scias, kion naskos la tago.
1Não te glories do dia de amanhã; porque não sabes o que produzirá o dia.
2Alia vin lauxdu, sed ne via busxo; Fremdulo, sed ne viaj lipoj.
2Seja outro o que te louve, e não a tua boca; o estranho, e não os teus lábios.
3Peza estas sxtono, kaj sablo estas sxargxo; Sed kolero de malsagxulo estas pli peza ol ambaux.
3Pesada é a pedra, e a areia também; mas a ira do insensato é mais pesada do que elas ambas.
4Kolero estas kruelajxo, kaj furiozo estas superakvego; Sed kiu sin tenos kontraux envio?
4Cruel é o furor, e impetuosa é a ira; mas quem pode resistir � inveja?
5Pli bona estas riprocxo nekasxita, Ol amo kasxita.
5Melhor é a repreensão aberta do que o amor encoberto.
6Fidelkoraj estas la batoj de amanto; Sed tro multaj estas la kisoj de malamanto.
6Fiéis são as feridas dum amigo; mas os beijos dum inimigo são enganosos.
7Sata animo malsxatas mieltavolon, Sed por malsata animo cxio maldolcxa estas dolcxa.
7O que está farto despreza o favo de mel; mas para o faminto todo amargo é doce.
8Kiel birdo, kiu forlasis sian neston, Tiel estas homo, kiu forlasis sian lokon.
8Qual a ave que vagueia longe do seu ninho, tal é o homem que anda vagueando longe do seu lugar.
9Oleo kaj odorfumajxo gxojigas la koron, Kaj la konsilo de amiko estas dolcxajxo por la animo.
9O óleo e o perfume alegram o coração; assim é o doce conselho do homem para o seu amigo.
10Ne forlasu vian amikon kaj la amikon de via patro, Kaj en la domon de via frato ne iru en la tago de via mizero; Pli bona estas najbaro proksima, ol frato malproksima.
10Não abandones o teu amigo, nem o amigo de teu pai; nem entres na casa de teu irmão no dia de tua adversidade. Mais vale um vizinho que está perto do que um irmão que está longe.
11Estu sagxa, mia filo, kaj gxojigu mian koron; Kaj mi havos kion respondi al mia insultanto.
11Sê sábio, filho meu, e alegra o meu coração, para que eu tenha o que responder �quele que me vituperar.
12Prudentulo antauxvidas malbonon, kaj kasxigxas; Sed naivuloj antauxenpasxas, kaj difektigxas.
12O prudente vê o mal e se esconde; mas os insensatos passam adiante e sofrem a pena.
13Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiajxon.
13Tira a roupa �quele que fica por fiador do estranho, e toma penhor daquele que se obriga por uma estrangeira.
14Kiu frue matene benas sian proksimulon per lauxta vocxo, Tiu estos opiniata malbenanto.
14O que bendiz ao seu amigo em alta voz, levantando-se de madrugada, isso lhe será contado como maldição.
15Defluilo en pluva tago Kaj malpacema edzino estas egalaj.
15A goteira contínua num dia chuvoso e a mulher rixosa são semelhantes;
16Kiu sxin retenas, tiu retenas venton Kaj volas kapti oleon per sia dekstra mano.
16retê-la é reter o vento, ou segurar o óleo com a destra.
17Fero akrigxas per fero, Kaj homon akrigas la rigardo de lia proksimulo.
17Afia-se o ferro com o ferro; assim o homem afia o rosto do seu amigo.
18Kiu gardas figarbon, tiu mangxos gxiajn fruktojn; Kaj kiu gardas sian sinjoron, tiu estos honorata.
18O que cuida da figueira comerá do fruto dela; e o que vela pelo seu senhor será honrado.
19Kiel en la akvo vizagxo speguligxas al vizagxo, Tiel la koro de homo estas kontraux alia koro.
19Como na água o rosto corresponde ao rosto, assim o coração do homem ao homem.
20SXeol kaj la abismo neniam satigxas; Kaj ankaux la okuloj de homo neniam satigxas.
20O Seol e o Abadom nunca se fartam, e os olhos do homem nunca se satisfazem.
21Kiel fandujo por argxento kaj forno por oro, Tiel estas por homo la busxo de lia lauxdanto.
21O crisol é para a prata, e o forno para o ouro, e o homem é provado pelos louvores que recebe.
22Se vi pistos malsagxulon en pistujo inter griajxo, Lia malsagxeco de li ne apartigxos.
22Ainda que pisasses o insensato no gral entre grãos pilados, contudo não se apartaria dele a sua estultícia.
23Bone konu viajn sxafojn, Atentu viajn brutarojn.
23Procura conhecer o estado das tuas ovelhas; cuida bem dos teus rebanhos;
24CXar ricxeco ne dauxras eterne, Kaj krono ne restas por cxiuj generacioj.
24porque as riquezas não duram para sempre; e duraria a coroa de geração em geração?
25Aperas herbo, montrigxas verdajxo, Kaj kolektigxas kreskajxoj de la montoj.
25Quando o feno é removido, e aparece a erva verde, e recolhem-se as ervas dos montes,
26SXafidoj estas, por vesti vin, Kaj kaproj, por doni al vi la eblon acxeti kampon.
26os cordeiros te proverão de vestes, e os bodes, do preço do campo.
27Estas suficxe da kaprina lakto, por nutri vin, por nutri vian domon, Kaj por subteni la vivon de viaj servantinoj.
27E haverá bastante leite de cabras para o teu sustento, para o sustento da tua casa e das tuas criadas.