1Kiam vi sidigxos, por mangxi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaux vi;
1 Saaya kaŋ ni goono ga goro dabarikooni banda ŋwaari do, Ma laakal hal a ma boori nda haŋ kaŋ go ni jine.
2Kaj vi metu trancxilon al via gorgxo, Se vi estas avidulo.
2 Da ni ya laakal zaaro no ŋwaari gaa, Ma zaama daŋ ni karra gaa.
3Ne deziru liajn bongustajn mangxojn; CXar gxi estas trompa pano.
3 Ma s'a laam'izey bini, Za kaŋ fafagay ŋwaari no.
4Ne penu ricxigxi; Forlasu vian pripensadon.
4 Ma si ni boŋ fargandi duure ceeciyaŋ ra, Ma si ni laakal sinji a gaa.
5CXu vi direktos viajn okulojn al gxi? gxi jam ne ekzistos; CXar ricxeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la cxielo.
5 Waati kaŋ ni na ni moy sinji a gaa, Kala fap! a daray! Zama haciika arzaka ga te fata nga boŋ se, Danga zeeban cine kaŋ ga tun ka deesi ka koy kala beene.
6Ne mangxu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn mangxojn.
6 Ni ma si gunuwante ŋwaari ŋwa, Ma s'a laam'izey bini mo.
7CXar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaux estas: Mangxu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
7 Zama danga mate kaŋ a goono ga miila nga bina ra, Yaadin mo no a go. A ga ne ni se: «Ma ŋwa, ma haŋ,» Amma a bina si ni gaa bo.
8La pecon, kiun vi mangxis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
8 Looma kaŋ ni ŋwa, ni g'a yeeri, Ni sanni kaana mo ma daray ni se.
9En la orelojn de malsagxulo ne parolu; CXar li malsxatos la sagxecon de viaj vortoj.
9 Ma si salaŋ saamo hanga ra, Zama a ga donda ni sanney laakalo.
10Ne forsxovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
10 Ma si fari hirri seeda zeeno ganandi, Ma si furo alatuumey farey ra mo.
11CXar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraux vi.
11 Zama i Fansakwa ya gaabikooni no, A ga faasa i se ni gaa.
12Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
12 Ma ni bina ye dondonandiyaŋ ceeciyaŋ gaa, Ma ni hangey mo ye bayray sanni maayaŋ gaa.
13Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
13 Ma si ni kambe candi ka fay da zanka goojiyaŋ, Zama baa ni n'a kar da goobu, a si bu bo.
14Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de SXeol.
14 M'a kar da goobu, k'a fundo faaba Alaahara gaa.
15Mia filo, se via koro estos sagxa, Tiam gxojos ankaux mia koro.
15 Ay izo, da ni bina te laakal, Kulu ay bumbo bina mo ga maa kaani.
16Kaj mia internajxo gxojos, Kiam viaj lipoj parolos gxustajxon.
16 Oho, ay bina ga to da farhã, Saaya kaŋ ni meyo ga hayey kaŋ ga saba ci.
17Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaux la Eternulo cxiutage.
17 Ni bina ma si canse zunubikooney gaa, Amma ni ma goro Rabbi humburkumay ra zaari me-a-me.
18CXar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdigxos.
18 Zama haciika a gonda alhakku, Ni beeja si fun mo.
19Auxskultu vi, mia filo, kaj estu sagxa, Kaj direktu vian koron al la gxusta vojo.
19 Ya ay izo, ma maa, ma te laakal mo, Ma ni bina daŋ fonda gaa.
20Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj mangxas tro da viando;
20 Ma si goro baji hankoy game ra, Wala borey kaŋ laakal ga zaaru ham ŋwaari gaa,
21CXar drinkemulo kaj mangxegemulo malricxigxos, Kaj dormemulo havos sur si cxifonajxojn.
21 Zama borey kaŋ ga bugu nda ngey kaŋ laakal ga zaaru ŋwaari gaa wo, I ga aniya ka talka, Dusungu mo ga boro daabu nda zaara-zaara.
22Auxskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malsxatu vian patrinon, kiam sxi maljunigxos.
22 Ma hanga jeeri ni baaba kaŋ na ni hay se, Ma si donda ni nya waati kaŋ a zeen.
23Veron acxetu, kaj ne vendu sagxon Kaj instruon kaj prudenton.
23 Ma cimi day, ma s'a neera, Oho, nga nda laakal, da dondonandiyaŋ, da fahamay.
24Grandan gxojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de sagxulo gxojos pro li.
24 Adilante baaba ga farhã gumo, Bora mo kaŋ na zanka laakalkooni hay ga du farhã a do.
25Via patro kaj via patrino gxojos, Kaj via naskintino triumfos.
25 Naŋ ni nya da ni baaba ma maa kaani, Waybora kaŋ na ni hay, ma naŋ a ma farhã.
26Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj placxu miaj vojoj.
26 Ay izo, m'ay no ni bina, Naŋ mo ni bina ma maa ay fondey kaani.
27CXar malcxastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
27 Zama waykuuru ya goota no kaŋ ga guusu, Kaaruwa mo day kankamante no.
28SXi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas cxirkaux si perfidulojn.
28 Oho, a ga lamba danga kosarayko, A ga amaana ŋwaakoy baabandi Adam-izey game ra.
29CXe kiu estas ploro? cxe kiu estas gxemoj? cxe kiu estas malpaco? CXe kiu estas plendoj? cxe kiu estas senkauxzaj batoj? CXe kiu estas malklaraj okuloj?
29 May no goono ga te: «Way! Way!» May no ga ne: «Kaari!» May no ka gonda yanje? May no goono ga guutu? May no bora kaŋ gonda maray-marayyaŋ kaŋ sinda sabaabu? May no ka bara nda mo ciray-ciray yaŋ?
30CXe tiuj, kiuj sidas malfrue cxe vino, CXe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkajxon.
30 Kala ngey, borey kaŋ ga gay duvan* haŋyaŋ do, Ngey kaŋ ga duvan margante ceeci.
31Ne rigardu la vinon, kiel rugxa gxi estas, Kiel gxi brilas en la pokalo, kiel glate gxi eniras:
31 Ma si duvaŋo guna saaya kaŋ a te iciray, Saaya kaŋ a ga boosu gaasiya ra, Saaya kaŋ a ga zulli nda kaani.
32En la fino gxi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
32 A bananta a ga nama danga gondi, A ga hay danga gazama.
33Viaj okuloj vidos fremdajxojn, Kaj via koro parolos malgxustajxojn.
33 Ni moy ga hari yawyaŋ guna, Ni bina mo ga hari siiroyaŋ ci.
34Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
34 Oho, ni ga ciya danga boro kaŋ goono ga kani teeku bindi ra, Wala boro kaŋ kani hi daabuley yollo boŋ beene.
35Ili batis min, sed gxi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekigxos, mi denove tion sercxos.
35 Ni ga ne, «I n'ay kar, amma ay mana maa doori. I n'ay soote-soota, ay mana maray mo. Waati fo no ay mo ga hay? Ay ma ye k'a ceeci koyne hala hõ.»