1Sävyisä vastaus taltuttaa kiukun, loukkaava sana nostaa vihan.
1¶ Ma te kupu ngawari e kaupare te riri; ma te kupu taimaha ia e whakaoho te riri.
2Viisaiden sanat ovat tiedon mauste, tyhmän suu syytää tyhmyyksiä.
2¶ Ko te arero o te tangata whakaaro nui e whakahua tika ana i te matauranga: e whakapuaki ana ia te mangai o nga kuware i te wairangi.
3Herran katse yltää kaikkialle, sen alla ovat sekä hyvät että pahat.
3¶ Kei nga wahi katoa nga kanohi o Ihowa, e titiro ana ki te hunga kino, ki te hunga pai.
4Lohduttava puhe antaa elämänrohkeutta, petollinen sana murtaa mielen.
4¶ Ko te arero reka he rakau no te ora; tena ki te wanoke a roto he wawahi wairua.
5Tyhmä väheksyy isänsä opetusta, viisas se, joka nuhteita kuulee.
5¶ E whakahawea ana te wairangi ki te papaki a tona papa; ko te tangata ia e mahara ana ki te ako ka mohio ki te tupato.
6Oikeamielisen talosta ei rikkaus lopu, jumalattomalta varat häviävät.
6¶ He nui te taonga kei te whare o te tangata tika; he raruraru ia kei roto i nga mea hua ki te tangata kino.
7Viisaan sanat levittävät tietoa, tyhmän ajatukset harhailevat.
7¶ E ruia ana te matauranga e nga ngutu o nga whakaaro nui: kahore ia he pena a te ngakau o nga kuware.
8Jumalattoman uhria Herra kammoksuu, vilpittömän rukous on hänelle otollinen.
8¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa te whakahere a te hunga kino: engari e manako ana ia ki te inoi a te hunga tika.
9Jumalattoman vaellusta Herra kammoksuu, vanhurskauteen pyrkivää hän rakastaa.
9¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa te huarahi o te tangata kino: ko te tangata ia e whai ana i te tika tana e aroha ai.
10Kovan kurituksen saa, joka poikkeaa tieltä, joka nuhteita väheksyy, päätyy tuhoon.
10¶ He kino te papaki ki te tangata e whakarere ana i te ara; a, ko te tangata e kino ana ki te ako, ka mate.
11Herra näkee tuonelan syvyyksiin asti, saati sitten ihmisten sydämiin!
11¶ Kei te aroaro o Ihowa te reinga me te whakangaromanga; engari rawa hoki nga ngakau o nga tama a te tangata.
12Itserakas ei moitetta siedä, omahyväinen ei mene viisaiden luo.
12¶ E kore te tangata whakahi e aroha ki te kaipapaki; e kore hoki e haere ki te hunga whakaaro nui.
13Iloinen sydän kaunistaa kasvot, ahdistus murtaa mielen.
13¶ Ma te koa o te ngakau ka pai ai te mata: ma te pouri ia o te ngakau ka maru ai te wairua.
14Järkevä ihminen tavoittelee tietoa, houkalle maistuu vain järjettömyys.
14¶ E rapu ana te ngakau mohio i te matauranga; ko te kuware ia ta te mangai o nga wairangi e kai ai.
15Köyhälle jokainen päivä on paha, mutta valoisa mieli tekee arjesta juhlan.
15¶ He kino nga ra katoa o te hunga pouri; he hakari tonu ta te tangata i te ngakau marama.
16Parempi köyhyys ja Herran pelko kuin suuret varat ja rauhattomuus.
16¶ He pai ke te iti i kinakitia ki te wehi ki a Ihowa, i te nui taonga i kinakitia ki te raruraru.
17Parempi vihannesvati ja ystävien seura kuin syöttöhärkä ja vihaiset katseet.
17He pai ake te tina puwha ko te aroha hei kinaki, i te kau whangai e kinakitia ana ki te mauahara.
18Kiivas mies panee alulle riidan, pitkämielinen riidan lopettaa.
18¶ He whakaoho tautohe ta te tangata pukuriri: he pehi pakanga ia ta te tangata manawanui.
19Laiskan tie on piikkipensaikko, kunnon mies kulkee raivattua tietä.
19¶ Ko te ara o te tangata mangere, ano he taiepa tataramoa; he ara nui ia to te tangata tika.
20Viisas poika on isänsä ilo, tomppeli halveksii äitiään.
20¶ He tama whakaaro nui, ka koa te papa: tena ko te tama kuware, he whakahawea ki tona whaea.
21Järjetön saa ilonsa hulluudesta, järkevä kulkee tietänsä suoraan.
21¶ Ki te tangata maharakore he mea whakahari te wairangi; he tika ia te haere a te tangata matau.
22Jos harkinta puuttuu, hanke kaatuu, jos on neuvonantajia, se onnistuu.
22¶ Ki te kahore he runanga, ka pororaru nga tikanga: ma te tokomaha ia o nga kaiwhakatakoto whakaaro ka mau ai.
23Mikä ilo, kun löytyy sattuva vastaus, oikea sana oikeaan aikaan!
23¶ Kei ta tona mangai i whakahoki ai he koa mo te tangata: ko te kupu i te wa i tika ai, ano te pai!
24Viisas kulkee ylöspäin elämän tietä, hän välttää tuonelaan viettävän tien.
24¶ Ki te tangata whakaaro nui e ahu whakarunga ana te ara ki te ora, he mea kia mahue ai i a ia te reinga o raro.
25Ylpeältä Herra hävittää talon, mutta lesken maat hän suojelee.
25¶ Ka hutia ake e Ihowa te whare o te tangata whakakake: engari ka whakapumautia e ia te rohe o te pouaru.
26Pahantekijän juonia Herra kammoksuu, lempeät sanat ovat hänelle mieleen.
26¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa nga whakaaro nanakia; he mea kohakore ia nga kupu ahuareka.
27Ahneus vie talon tuhoon. Joka lahjukset torjuu, se menestyy.
27¶ Ko te tangata apo taonga, raruraru ana i a ia tona whare; ka ora ia te tangata e kino ana ki nga mea homai noa.
28Oikeamielinen malttaa, ennen kuin vastaa, jumalattoman suu syytää pahuutta.
28¶ Ko te ngakau o te tangata tika e ata whakaaro ana ki te kupu hei whakahokinga; ko te mangai ia o te tangata kino e tahoro ana i nga mea kikino.
29Herra on kaukana jumalattomista, mutta vanhurskaiden rukouksen hän kuulee.
29¶ E matara ana a Ihowa i te hunga kino: otiia e rongo ana ia ki te inoi a te hunga tika.
30Ystävällinen katse ilahduttaa mielen, iloinen uutinen virkistää ruumiin.
30¶ Ma te marama o nga kanohi ka koa ai te ngakau: a ma te rongo pai ka momona ai nga wheua.
31Joka ottaa nuhteet opikseen, saa sijan viisaiden joukossa.
31¶ Ko te taringa e whakarongo ana ki te whakatupato e ora ai, ka noho i waenga i te hunga whakaaro nui.
32Joka torjuu moitteet, pilaa elämänsä, joka nuhteita kuulee, hankkii ymmärrystä.
32¶ Ko te tangata e whakakahore ana ki te papaki, e whakahawea ana ki tona wairua; engari ko te tangata e rongo ana ki te ako, ka whiwhi ki te ngakau mahara.
33Herran pelko on viisauden koulu, kunnian tie käy nöyryyden kautta.
33¶ Ko te wehi ki a Ihowa te ako o te whakaaro nui; ko te ngakau whakaiti hoki e haere ana i mua i te honore.