1Ihminen suunnittelee mielessään, mutta sanat antaa Herra.
1Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.
2Ihminen pitää oikeina kaikkia teitään, mutta Herra punnitsee ajatukset.
2Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.
3Tuo kaikki hankkeesi Herran eteen, niin suunnitelmasi menestyvät.
3Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.
4Kaiken on Herra tehnyt tarkoituksiaan varten, jumalattomankin -- kohtaamaan kovan päivän.
4Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.
5Herra vihaa kaikkia kerskailijoita -- totisesti, he eivät rangaistusta vältä!
5Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.
6Laupeus ja uskollisuus sovittavat synnin, Herran pelko pitää loitolla pahasta.
6Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.
7Joka elää Herran mielen mukaisesti, pääsee sovintoon vihamiestensäkin kanssa.
7Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.
8Parempi vähän ja rehellisesti kuin isot voitot vilpillisesti.
8Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.
9Ihminen suunnittelee tiensä, mutta Herra ohjaa hänen askelensa.
9Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.
10Kuninkaan huulilla on Jumalan päätös, ei hän erehdy tuomiossaan.
10Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.
11Puntari on Herran, vaaka on Herran, hänen ovat kaikki punnukset.
11Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.
12Vääryyttä kuninkaat eivät siedä, ilman oikeutta ei valtaistuin kestä.
12Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.
13Rehellinen puhe on kuninkaalle mieleen, todenpuhujaa hän rakastaa.
13Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.
14Kuninkaan viha on kuoleman airut, mutta viisas voi hänet lepyttää.
14Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.
15Kuninkaan hymy on elämän vakuus, hänen suosionsa kuin keväinen sade.
15Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.
16Hanki viisautta, se on parempaa kuin kulta, hanki ymmärrystä, se on kalliimpaa kuin hopea.
16Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.
17Oikeamielisten tie kiertää pahan kaukaa, henkensä turvaa, joka tietään tarkkaa.
17Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.
18Pöyhkeys vie perikatoon, ylpeys käy lankeemuksen edellä.
18Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.
19Parempi elää hiljaa köyhien parissa kuin jakaa saalista röyhkeiden kanssa.
19Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.
20Joka harkiten toimii, saa kaikkea hyvää, onni on sen, joka turvaa Herraan.
20Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.
21Harkitseva ihminen saa viisaan maineen, taitava puhe taivuttaa mielet.
21Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.
22Viisaus on viisaalle elämän lähde, tyhmyys tyhmälle rangaistus.
22Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.
23Viisas sydän antaa suuhun sanat, jotka vievät perille opetuksen.
23Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.
24Ystävän sanat ovat nuorta hunajaa: makeat mielelle, virvoittavat ruumiille.
24Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.
25Moni luulee omaa tietään oikeaksi, vaikka se on kuoleman tie.
25May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.
26Nälkä miehen työhön ajaa, oma suu on häntä hoputtamassa.
26Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.
27Heittiö penkoo esiin pahaa, hänen huulillaan on kuin polttava tuli.
27Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.
28Juonittelija rakentaa riitaa, panettelija erottaa ystävykset.
28Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
29Kelvoton mies vetää ystävänsä mukaan, johdattaa hänetkin turmion tielle.
29Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.
30Joka kyräten katsoo, hankkii pahaa, joka huulensa tiukkaa, on jo päätöksen tehnyt.
30Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.
31Harmaat hapset ovat kunniaseppele, palkinto sille, joka oikein elää.
31Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.
32Sävyisyys on sankaruutta arvokkaampi, maltti enemmän kuin kaupungin valtaus.
32Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.
33Helmassa arpaa ravistellaan, tuloksen ratkaisee Herra.
33Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.