1Kuin kastelupuro on Herran kädessä kuninkaan sydän, hän ohjaa sen minne tahtoo.
1Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
2Ihminen pitää oikeina kaikkia teitään, mutta Herra punnitsee sydämet.
2Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
3Noudata oikeutta ja vanhurskautta, se on Herralle enemmän kuin teurasuhri.
3Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
4Ylpeät silmät, pöyhkeä sydän -- jumalattoman lyhdyt synnin tiellä.
4Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
5Uutteruus ja harkinta tuo menestyksen, turha kiire vie köyhyyteen.
5Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
6Joka kokoaa omaisuutta valheen keinoin, se tuulta tavoittaa ja tuhonsa löytää.
6Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
7Omaan pahuuteensa jumalaton kaatuu, kun hän hylkää sen, mikä on oikein.
7Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
8Syyllisen tie on mutkainen, kunnon ihminen on teoissaan suora.
8Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
9Parempi katolla taivasalla kuin talossa toraisan vaimon kanssa.
9Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
10Jumalaton himoitsee pahaa, lähimpiäänkään hän ei säästä.
10Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
11Rankaise rehentelijää, se on kokemattomille opiksi, opeta viisasta, ja hänen tietonsa kasvaa.
11Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
12Oikein tekee oikeamielinen jumalattomille, hän syöksee tuhoon koko joukkion.
12Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
13Joka sulkee korvansa köyhän pyynnöltä, joutuu itse pyytämään saamatta vastausta.
13Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
14Salaa annettu lahja lepyttää vihan, poveen kätketty lahjus kiivaankin kiukun.
14Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
15Oikea teko on oikeamielisen ilo mutta väärämielisen kauhistus.
15Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
16Joka eksyy ymmärryksen tieltä, päätyy lopulta varjojen maahan.
16Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
17Ilonpitäjää odottavat ankeat ajat, juomari ja syömäri ei rikastu.
17Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
18Jumalattoman ja hurskaan osat vaihtuvat: petollinen joutuu uskollisen lunnaaksi.
18Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
19Parempi asua autiomaassa kuin pahansisuisen vaimon kanssa.
19Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
20Viisaalla on varastossa kalleuksia ja herkkuja, tyhmä panee kaiken menemään.
20May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
21Joka pyrkii oikeuteen ja laupeuteen, saa elämän, kunnian ja vanhurskauden.
21Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
22Viisas mies valtaa vahvankin kaupungin ja repii sen muurit ja varustukset.
22Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
23Joka suutaan ja kieltään varoo, varjelee itsensä ahdingoilta.
23Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
24Rehentelijä saa herjaajan nimen, hänen röyhkeydellään ei ole mittaa eikä määrää.
24Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
25Omiin mielitekoihinsa laiska kuolee, kun kädet kieltäytyvät työnteosta.
25Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
26Ahne on aina ottamassa, vanhurskas antaa, ei kitsastele.
26May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
27Jumalattoman uhrilahja on iljettävä, vielä iljettävämpi, jos hän hautoo pahaa.
27Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
28Väärän todistajan käy huonosti, tarkkaa todistajaa kuunnellaan aina.
28Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
29Jumalaton katsoo uhmakkaasti, vilpitön kulkee vakaasti tietään.
29Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
30Ei auta viisaus Herran edessä, ei ymmärrys, ei ihmisen harkinta.
30Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
31Itse valjastat hevosesi taisteluun, mutta voitto on Herran kädessä.
31Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.