1Kun käyt aterialle mahtimiehen pöytään, älä unohda, kuka edessäsi on.
1Pagka ikaw ay nauupong kumain na kasalo ng isang pangulo, kilanlin mong maigi siya na nasa harap mo;
2Tuki vaikka veitsellä kurkkusi, nälällesi älä anna valtaa.
2At maglagay ka ng sundang sa iyong lalamunan, kung ikaw ay taong bigay sa pagkain.
3Älä ahnehdi hänen herkkujaan, sillä niissä voi piillä petos.
3Huwag kang mapagnais ng kaniyang mga masarap na pagkain; yamang mga marayang pagkain.
4Älä rehki rikastuaksesi, älä tuhlaa ajatuksiasi siihen.
4Huwag kang mainip sa pagyaman; tumigil ka sa iyong sariling karunungan.
5Kun kiinnität katseesi rikkauteen, se on jo poissa: se on saanut siivet ja lentänyt taivaalle kuin kotka.
5Iyo bang itititig ang iyong mga mata sa wala? Sapagka't ang mga kayamanan, ay tunay na nagsisipagpakpak, gaya ng aguila na lumilipad sa dakong langit.
6Älä aterioi pahansuovan seurassa, älä havittele hänen herkkujaan,
6Huwag mong kanin ang tinapay niya na may masamang mata, ni nasain mo man ang kaniyang mga masarap na pagkain:
7sillä hänen päätään sinä et käännä. Hän sanoo sinulle: "Syö ja juo", mutta ei tarkoita mitä sanoo.
7Sapagka't kung ano ang iniisip niya sa loob niya, ay gayon siya: kumain ka at uminom ka, sabi niya sa iyo; nguni't ang puso niya ay hindi sumasaiyo.
8Minkä syöt, sen olet oksentava, ja kauniit sanasikin menevät hukkaan.
8Ang subo na iyong kinain ay iyong isusuka, at iyong iwawala ang iyong mga matamis na salita.
9Turha on puhua tyhmälle, hän ei ymmärrä viisauttasi.
9Huwag kang magsalita sa pakinig ng mangmang; sapagka't kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
10Älä siirrä vanhaa rajapyykkiä äläkä tunkeudu orpojen pelloille,
10Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa; at huwag mong pasukin ang mga bukid ng ulila:
11sillä heillä on väkevä puolustaja, joka ajaa heidän asiaansa sinua vastaan.
11Sapagka't ang kanilang Manunubos ay malakas; ipaglalaban niya ang kanilang usap sa iyo.
12Taivuta mielesi kuulemaan neuvoja, avaa korvasi viisaudelle.
12Ihilig mo ang iyong puso sa turo, at ang iyong mga pakinig sa mga salita ng kaalaman.
13Älä jätä poikaa kurituksetta -- ei hän kuole, jos saa keppiä.
13Huwag mong ipagkait ang saway sa bata: sapagka't kung iyong hampasin siya ng pamalo, siya'y hindi mamamatay.
14Kun annat hänelle keppiä, pelastat hänet tuonelan tieltä.
14Iyong hahampasin siya ng pamalo, at ililigtas mo ang kaniyang kaluluwa sa Sheol.
15Poikani, jos sydämesi viisastuu, minun sydämeni iloitsee.
15Anak ko, kung ang iyong puso ay magpakapantas, ang puso ko'y matutuwa sa makatuwid baga'y ang akin:
16Riemu täyttää mieleni, kun puheesi on totta ja oikeaa.
16Oo, ang aking puso ay magagalak pagka ang iyong mga labi ay nangagsasalita ng matuwid na mga bagay.
17Älä kadehdi niitä, jotka elävät synnissä, elä Herran pelossa päivästä päivään.
17Huwag managhili ang iyong puso sa mga makasalanan: kundi lumagay ka sa Panginoon buong araw:
18Jos sen teet, sinulla on tulevaisuus eikä toivosi raukea tyhjiin.
18Sapagka't tunay na may kagantihan; at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.
19Kuuntele, poikani, ja viisastu, ohjaa ajatuksesi oikealle tielle.
19Makinig ka, anak ko, at ikaw ay magpakapantas, at patnubayan mo ang iyong puso sa daan.
20Älä eksy juomarien seuraan, karta lihapadan ääressä mässäileviä,
20Huwag kang mapasama sa mga mapaglango; sa mga mayamong mangangain ng karne:
21sillä juomari ja syömäri köyhtyy, nuokkuu lopulta ryysyissä.
21Sapagka't ang manglalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan: at ang antok ay magbibihis sa tao ng pagkapulubi.
22Kuule isääsi, jolta olet saanut elämän, älä halveksi äitiäsi, kun hän on vanha.
22Dinggin mo ang iyong ama na naging anak ka, at huwag mong hamakin ang iyong ina kung siya'y tumanda.
23Osta totuutta, älä myy, osta viisautta, oppia ja ymmärrystä.
23Bumili ka ng katotohanan at huwag mong ipagbili: Oo karunungan, at turo, at pag-uunawa.
24Kunnon poika on isänsä ilo, onnellinen se, jolla on viisas poika.
24Ang ama ng matuwid ay magagalak na lubos: at siyang nagkaanak ng pantas na anak ay magagalak sa kaniya.
25Iloitkoot sinun isäsi ja äitisi, riemuitkoon sinun synnyttäjäsi.
25Mangatuwa ang iyong ama at ang iyong ina, at magalak siyang nanganak sa iyo.
26Poikani, luota minuun, seuraa samaa tietä kuin minä.
26Anak ko, ibigay mo sa akin ang iyong puso, at malugod ang iyong mga mata sa aking mga daan.
27Portto on kuin syvä hauta, vieras nainen kuin ahdas kaivo.
27Sapagka't ang isang patutot ay isang malalim na lubak; at ang babaing di kilala ay makipot na lungaw.
28Rosvon lailla hän on väijyksissä ja viettelee yhä uusia uskottomuuteen.
28Oo, siya'y bumabakay na parang tulisan, at nagdaragdag ng mga magdaraya sa gitna ng mga tao.
29Kuka voivottaa, kuka vaikertaa? Kuka rettelöi, kuka haastaa riitaa? Kuka hankkii kolhuja syyttä suotta? Kuka katsoo harottavin silmin?
29Sinong may ay? sinong may kapanglawan? sinong may pakikipagtalo? sinong may daing? sino ang may sugat na walang kadahilanan? sino ang may maningas na mata?
30Se, joka viipyy viinin ääressä, se, joka etsii maustejuomaa.
30Silang nangaghihintay sa alak; silang nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak.
31Älä katsele viinin hehkuvaa punaa, älä katso sen välkettä maljassa. Helposti se valahtaa kurkusta alas,
31Huwag kang tumingin sa alak pagka mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro,
32mutta perästäpäin se puree kuin käärme, iskee myrkkyhampaillaan kuin kyy.
32Sa huli ay kumakagat ito na parang ahas, at tumutukang parang ulupong.
33Silmäsi näkevät outoja, puheesi ovat hullun houreita.
33Ang iyong mga mata ay titingin ng mga katuwang bagay, at ang iyong puso ay nagbabadya ng mga magdarayang bagay.
34Olet kuin aalloilla keskellä merta, kuin maston nenässä mainingeilla.
34Oo, ikaw ay magiging parang nahihiga sa gitna ng dagat, o parang nahihiga sa dulo ng isang palo ng sasakyan.
35"Minut piestiin, mutta en tuntenut mitään, minut hakattiin, mutta en tiennyt mitään. Milloin pääni selviää? Pitäisi päästä hakemaan lisää."
35Kanilang pinalo ako, iyong sasalitain, at hindi ako nasaktan; kanilang hinampas ako, at hindi ko naramdaman: kailan gigising ako? aking hahanapin pa uli.