1Huomispäivästä älä kersku, ethän tiedä, mitä se tuo tullessaan.
1Huwag mong ipaghambog ang kinabukasan; Sapagka't hindi mo nalalaman kung ano ang ilalabas ng ibang araw.
2Kiittäköön sinua toinen, ei oma suusi, vieras, ei oma kielesi.
2Purihin ka ng ibang tao at huwag ng iyong sariling bibig; ng iba, at huwag ng iyong sariling mga labi.
3Raskas on hiekka ja painava kivi, raskainta typeryksen tuottama harmi.
3Ang bato ay mabigat, at ang buhangin ay matimbang; nguni't ang galit ng mangmang ay lalong mabigat kay sa mga yaon.
4Raivo on raakaa, viha kuin tulva, mutta kuka mustasukkaisuuden torjuu?
4Poot ay mabagsik, at ang galit ay mamumugnaw, nguni't sinong makatatayo sa harap ng paninibugho?
5Parempi nuhdella avoimesti kuin vaieta rakkauden nimissä.
5Maigi ang saway na hayag kay sa pagibig na nakukubli.
6Rakastavan lyöntikin on rakkautta, vihamiehen suudelmakin pelkkää vihaa.
6Tapat ang mga sugat ng kaibigan: nguni't ang mga halik ng kaaway ay malabis.
7Kylläinen halveksii hunajaakin, nälkäiselle karvaskin on makeaa.
7Ang busog na tao ay umaayaw sa pulot-pukyutan: nguni't sa gutom na tao ay matamis ang bawa't mapait na bagay.
8Kuin lintu, joka jättää pesänsä, on ihminen, joka lähtee omilta mailtaan.
8Kung paano ang ibon na gumagala mula sa kaniyang pugad, gayon ang tao na gumagala mula sa kaniyang dako.
9Öljy ja suitsuke ilahduttavat mielen, ystävän rakkaus on kuin tuoksuva puu.
9Ang unguento at pabango ay nagpapagalak ng puso: gayon ang katamisan ng kaibigan ng tao na nagbubuhat sa maiging payo.
10Älä hylkää ystävääsi, älä isäsi ystävää. Kun joudut pulaan, älä oitis mene veljesi luo. Parempi läheinen naapuri kuin kaukainen veli.
10Ang iyong sariling kaibigan at ang kaibigan ng iyong ama, ay huwag mong pabayaan; at huwag kang pumaroon sa bahay ng iyong kapatid sa kaarawan ng iyong kasakunaan: maigi ang kapuwa na malapit kay sa kapatid na malayo.
11Toimi viisaasti, poikani, isäsi iloksi: sinä olet paras vastaus solvaajilleni.
11Anak ko, ikaw ay magpakadunong, at iyong pasayahin ang aking puso, upang aking masagot siya na tumutuya sa akin.
12Kun onnettomuus uhkaa, viisas väistää, tyhmä kulkee kohti ja saa kolhut.
12Ang taong mabait ay nakakakita ng kasamaan, at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos, at naghihirap.
13Jos joku vierasta takaa, ota häneltä viitta ja pidä se panttina vierasta varten.
13Kunin mo ang kaniyang kasuutan na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo siya ng sanla na nananagot sa babaing di kilala.
14Jos joku heti aamulla vuolaasti sinua siunaa, sen siunauksen takana voi olla kirous.
14Siyang nagpapala sa kaniyang kaibigan ng malakas na tinig, na bumabangong maaga sa kinaumagahan, mabibilang na sumpa sa kaniya.
15Kuin katonraosta sateella tippuva vesi, sellainen on nalkuttava vaimo.
15Ang laging tulo sa araw na maulan at ang babaing palatalo ay magkahalintulad:
16Helpompi pidätellä tuulta kuin häntä, kuin öljy hän lipeää otteestasi.
16Ang magibig pumigil sa kaniya, ay pumipigil sa hangin, at ang kaniyang kanan ay nakakasumpong ng langis.
17Rauta rautaa hioo, ihminen hioo ihmistä.
17Ang bakal ay nagpapatalas sa bakal; gayon ang tao ay nagpapatalas sa mukha ng kaniyang kaibigan.
18Joka viikunapuutaan hoitaa, se viikunoita syö, joka herraansa hyvin palvelee, saa siitä kunniaa.
18Ang nagiingat ng puno ng higos ay kakain ng bunga niyaon; at ang naghihintay sa kaniyang panginoon ay pararangalin.
19Veden kalvossa näet kasvosi, lähimmäisessä näet sydämesi.
19Kung paanong sa tubig ang mukha ay sumasagot sa mukha, gayon ang puso ng tao sa tao.
20Nälkäisenä ammottaa tuonelan kita, kyltymättä himoitsevat ihmisen silmät.
20Ang Sheol at ang kapahamakan ay hindi nasisiyahan kailan man; at ang mga mata ng tao ay hindi nasisiyahan kailan man.
21Hopealle sulatin, kullalle uuni, ihmisen mittana kiitos ja moite.
21Ang sangagan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto, at ang tao ay nasusubok sa pamamagitan ng kaniyang pagpuri.
22Survo hullua huhmaressa, survimella kivien seassa: ei erkane hänestä hänen hulluutensa.
22Bagaman iyong piitin ang mangmang sa isang piitan na kasama ng pangbayo sa mga bayong trigo, gayon ma'y hindi hihiwalay ang kaniyang kamangmangan sa kaniya.
23Pidä hyvää huolta lampaistasi, valvo, miten vuohikarjasi voi,
23Magmasipag ka na alamin mo ang kalagayan ng iyong mga kawan, at tingnan mong mabuti ang iyong mga bakahan:
24sillä rikkaus ei kestä ikuisesti eikä valta säily polvesta polveen.
24Sapagka't ang mga kayamanan ay hindi magpakailan man: at namamalagi ba ang putong sa lahat ng sali't saling lahi?
25Kun heinä on korjattu ja odelma nousee, kun vuorilta on koottu vihanta ruoho,
25Ang tuyong damo ay pinupulot, at ang sariwang damo ay lumilitaw, at ang mga gugulayin sa mga bundok ay pinipisan.
26silloin ostat karitsoilla itsellesi vaatteet, myyt pukit ja hankit uuden pellon,
26Ang mga kordero ay ukol sa iyong kasuutan, at ang mga kambing ay siyang halaga ng bukid:
27silloin saat kyllälti vuohenmaitoa, sillä ravitset koko perheesi, siitä saavat ravintonsa orjattaresi.
27At magkakaroon ng kasiyahang gatas ng kambing sa iyong pagkain, sa pagkain ng iyong sangbahayan; at pagkain sa iyong mga alilang babae.