1Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
1 Pan eisteddi i fwyta gyda llywodraethwr, rho sylw manwl i'r hyn sydd o'th flaen,
2Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d'avidité.
2 a gosod gyllell at dy wddf os wyt yn un blysig.
3Ne convoite pas ses friandises: C'est un aliment trompeur.
3 Paid � chwennych ei ddanteithion, oherwydd bwyd sy'n twyllo ydyw.
4Ne te tourmente pas pour t'enrichir, N'y applique pas ton intelligence.
4 Paid �'th flino dy hun i ennill cyfoeth; bydd yn ddigon synhwyrol i ymatal.
5Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l'aigle, elle prend son vol vers les cieux.
5 Os tynni dy lygaid oddi arno, y mae'n diflannu, oherwydd y mae'n magu adenydd, fel eryr yn hedfan i'r awyr.
6Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
6 Paid � bwyta gyda neb cybyddlyd, na chwennych ei ddanteithion,
7Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son coeur n'est point avec toi.
7 oherwydd bydd hynny fel blewyn yn ei lwnc; bydd yn dweud wrthyt, "Bwyta ac yf", ond ni fydd yn meddwl hynny.
8Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
8 Byddi'n chwydu'r tameidiau a fwyteaist, ac yn gwastraffu dy ganmoliaeth.
9Ne parle pas aux oreilles de l'insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
9 Paid � llefaru yng nghlyw'r ffu373?l, oherwydd bydd yn dirmygu synnwyr dy eiriau.
10Ne déplace pas la borne ancienne, Et n'entre pas dans le champ des orphelins;
10 Paid � symud yr hen derfynau, na chymryd meddiant o diroedd yr amddifaid;
11Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
11 oherwydd y mae eu Gwaredwr yn gryf, a bydd yn amddiffyn eu hachos yn dy erbyn.
12Ouvre ton coeur à l'instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
12 Gosod dy feddwl ar gyfarwyddyd, a'th glust ar eiriau deall.
13N'épargne pas la correction à l'enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
13 Paid ag atal disgyblaeth oddi wrth blentyn; os byddi'n ei guro � gwialen, ni fydd yn marw.
14En le frappant de la verge, Tu délivres son âme du séjour des morts.
14 Os byddi'n ei guro � gwialen, byddi'n achub ei fywyd o Sheol.
15Mon fils, si ton coeur est sage, Mon coeur à moi sera dans la joie;
15 Fy mab, os bydd dy galon yn ddoeth, bydd fy nghalon innau yn llawen.
16Mes entrailles seront émues d'allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
16 Byddaf yn llawenhau drwof i gyd pan fydd dy enau yn llefaru'n uniawn.
17Que ton coeur n'envie point les pécheurs, Mais qu'il ait toujours la crainte de l'Eternel;
17 Paid � chenfigennu wrth bechaduriaid, ond wrth y rhai sy'n ofni'r ARGLWYDD bob amser;
18Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
18 os felly, bydd dyfodol iti, ac ni thorrir ymaith dy obaith.
19Ecoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton coeur dans la voie droite.
19 Fy mab, gwrando a bydd ddoeth, a gosod dy feddwl ar y ffordd iawn.
20Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
20 Paid � chyfathrachu �'r rhai sy'n yfed gwin, nac ychwaith �'r rhai glwth;
21Car l'ivrogne et celui qui se livre à des excès s'appauvrissent, Et l'assoupissement fait porter des haillons.
21 oherwydd bydd y diotwr a'r glwth yn mynd yn dlawd, a bydd syrthni'n eu gwisgo mewn carpiau.
22Ecoute ton père, lui qui t'a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
22 Gwrando ar dy dad, a'th genhedlodd, a phaid � dirmygu dy fam pan fydd yn hen.
23Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l'instruction et l'intelligence.
23 Pryn wirionedd, a phaid �'i werthu; pryn ddoethineb, cyfarwyddyd a deall.
24Le père du juste est dans l'allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
24 Bydd rhieni'r cyfiawn yn llawen iawn, a'r rhai a genhedlodd y doeth yn ymhyfrydu ynddo.
25Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t'a enfanté soit dans l'allégresse!
25 Bydded i'th dad a'th fam gael llawenydd, ac i'r un a esgorodd arnat gael hyfrydwch.
26Mon fils, donne-moi ton coeur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
26 Fy mab, dal sylw arnaf, a bydded i'th lygaid ymhyfrydu yn fy ffyrdd.
27Car la prostituée est une fosse profonde, Et l'étrangère un puits étroit.
27 Y mae'r butain fel pwll dwfn, a'r ddynes estron fel pydew cul;
28Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
28 y mae'n llercian fel lleidr, ac yn amlhau'r godinebwyr ymysg dynion.
29Pour qui les ah? pour qui les hélas? Pour qui les disputes? pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? pour qui les yeux rouges?
29 Pwy sy'n cael gwae? Pwy sy'n cael gofid? Pwy sy'n cael ymryson a chu373?yn? Pwy sy'n cael poen yn ddiachos, a chochni llygaid?
30Pour ceux qui s'attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
30 Y rhai sy'n oedi uwchben gwin, ac yn dod i brofi gwin wedi ei gymysgu.
31Ne regarde pas le vin qui paraît d'un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
31 Paid ag edrych ar win pan yw'n goch, pan yw'n pefrio yn y cwpan, ac yn mynd i lawr yn esmwyth.
32Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
32 Yn y diwedd bydd yn brathu fel sarff, ac yn pigo fel gwiber.
33Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton coeur parlera d'une manière perverse.
33 Bydd dy lygaid yn gweld pethau rhyfedd, a'th feddwl yn mynegi pethau cymysg.
34Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d'un mât:
34 Byddi fel un yn mynd i'w wely yng nghanol y m�r, fel un yn gorwedd ar ben yr hwylbren.
35On m'a frappé,... je n'ai point de mal!... On m'a battu,... je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... J'en veux encore!
35 Byddi'n dweud, "Y maent yn fy nharo, ond nid wyf yn teimlo briw; y maent yn fy nghernodio, ond ni wn hynny. Pa bryd y deffroaf, imi geisio cael diod eto?"