1Eine sanfte Antwort dämpft den Grimm; ein verletzendes Wort aber reizt zum Zorn.
1جواب نرم خشم را فرو می نشاند، اما جواب سخت، خشم را بر می انگیزاند.
2Die Zunge der Weisen gibt gute Lehren; aber der Toren Mund schwatzt viel dummes Zeug.
2از زبان مرد دانا حکمت می چکد، ولی از دهان شخص نادان حماقت بیرون می آید.
3Die Augen des HERRN sind überall; sie erspähen die Bösen und die Guten.
3خداوند همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال مردمان نیک و بد است.
4Eine heilsame Zunge ist ein Baum des Lebens; aber Verkehrtheit in ihr verwundet den Geist.
4سخنان خوب حیات می بخشند، اما حرف های بد باعث دلشکستگی می شود.
5Ein dummer Junge verschmäht die väterliche Zucht; wer aber auf die Zurechtweisung achtet, der wird klug.
5شخص نادان نصیحت پدر خود را بی اهمیت می شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می پذیرد.
6Im Hause des Gerechten ist viel Vermögen; im Einkommen des Gottlosen aber ist Zerrüttung.
6خانۀ شخص صادق از ثروت پُر است، اما دسترنج مردم بدکار برای آن ها تلخکامی ببار می آورد.
7Die Lippen der Weisen säen Erkenntnis; das Herz der Narren aber ist unaufrichtig.
7معرفت توسط اشخاص دانا منتشر می شود نه بوسیلۀ مردم احمق که در آن ها راستی نیست.
8Der Gottlosen Opfer ist dem HERRN ein Greuel; das Gebet der Aufrichtigen aber ist ihm angenehm.
8خداوند از قربانی های مردم بدکار متنفر است، اما از دعای راستکاران خوشنود می شود.
9Der Gottlosen Weg ist dem HERRN ein Greuel; wer aber der Gerechtigkeit nachjagt, den hat er lieb.
9خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می دارد.
10Wer den Pfad verläßt, wird schwer bestraft; wer die Zucht haßt, der muß sterben.
10کسانی که راه راست را ترک گفته اند، مجازات سختی در انتظار آن ها است، و اگر نخواهند که تأدیب و اصلاح شوند، خواهند مُرد.
11Totenreich und Abgrund sind dem HERRN bekannt; wie viel mehr die Herzen der Menschen!
11حتی دنیای مردگان از نظر خدا پنهان نیست، پس آیا انسان می تواند افکار خود را از او پنهان کند؟
12Der Spötter liebt die Zurechtweisung nicht; darum geht er nicht zu den Weisen.
12کسی که کارش مسخره کردن است، از نزدیک شدن به اشخاص دانا خودداری می کند، زیرا دوست ندارد که سرزنش آن ها را بشنود.
13Ein fröhliches Herz macht das Angesicht heiter; aber durch Betrübnis wird der Geist niedergeschlagen.
13دلِ شاد، چهره را شاداب می سازد، اما دلِ غمگین، روح را افسرده می کند.
14Das Herz der Verständigen trachtet nach Erkenntnis; aber der Mund der Narren weidet sich an der Dummheit.
14شخص عاقل تشنۀ معرفت است، اما مرد نادان خود را با حماقت سیر می کند.
15Ein Unglücklicher hat lauter böse Tage, aber ein frohmütiger hat immerdar Festmahl.
15زندگی برای شخص فقیر سراسر زحمت است، همه چیز به نظرش بد می آید، اما اگر دلش شاد باشد، از زندگی لذت می برد.
16Besser wenig mit der Furcht des HERRN, als großer Reichtum und ein unruhiges Gewissen dabei!
16دارائی کم همراه با خدا ترسی بهتر است از ثروت هنگفتِ با اضطراب و تشویش.
17Besser ein Gericht Kraut mit Liebe, als ein gemästeter Ochse mit Haß!
17خوردن نان خشک با کسانی که ترا دوست دارند، بهتر است از خوردن غذای شاهانه با آنهائی که از تو نفرت دارند.
18Ein zorniger Mann erregt Hader; aber ein Langmütiger stillt den Zank.
18شخص تندخو نزاع برپا می کند، ولی مرد صبور دعوا را فرو می نشاند.
19Der Weg des Faulen ist wie mit Dornen verzäunt; aber der Pfad der Redlichen ist gebahnt.
19راه شخص تنبل با خار پوشیده است، اما راه آدم راستکار هموار است.
20Ein weiser Sohn macht seinem Vater Freude; ein dummer Mensch aber verachtet seine Mutter.
20فرزند دانا پدر خود را خوشحال می سازد، اما فرزند احمق مادر خود را تحقیر می کند.
21Torheit ist dem Unvernünftigen eine Wonne; ein verständiger Mann aber wandelt geradeaus.
21آدم احمق از کارهای احمقانه لذت می برد، اما شخص دانا از راه راست منحرف نمی شود.
22Durch Mangel an Besprechung werden Pläne vereitelt; wo aber viele Ratgeber sind, da kommen sie zustande.
22نقشه ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می گردد، اما مشورت زیاد باعث موفقیت می شود.
23Es freut einen Mann, wenn man ihm antwortet; und wie gut ist ein Wort, geredet zur rechten Zeit!
23انسان وقتی جواب درست می دهد، از آن لذت می برد. چقدر خوب است سخنی که بجا گفته شود!
24Der Weg des Lebens geht aufwärts für den Klugen, um den Scheol zu vermeiden, welcher drunten liegt.
24راه مردم دانا بسوی حیات بالا می رود و آن ها را از سقوط در جهنم باز می دارد.
25Der HERR reißt das Haus der Stolzen nieder; aber die Grenze der Witwe setzt er fest.
25خداوند خانۀ مردم متکبر را ویران می کند، اما از دارائی بیوه زنان حفاظت می نماید.
26Böse Anschläge sind dem HERRN ein Greuel, aber freundliche Reden sind ihm rein.
26خداوند از نقشه های پلید متنفر است، ولی افکار پاک را می پسندد.
27Wer unrecht Gut begehrt, verstört sein Haus; wer aber Geschenke haßt, der wird leben.
27کسی که دنبال سود نامشروع می رود، به خانوادۀ خود لطمه می زند، اما کسی که از رشوت نفرت دارد، زندگی خوبی خواهد داشت.
28Das Herz des Gerechten überlegt die Antwort; aber ein gottloses Maul stößt böse Worte aus.
28آدم خوب پیش از جواب دادن فکر می کند، اما شخص بد زود جواب می دهد و مشکلات ببار می آورد.
29Der HERR ist fern von den Gottlosen, aber das Gebet der Gerechten erhört er.
29خداوند از مردم بدکار دور است، ولی دعای اشخاص نیک را می شنود.
30Ein freundlicher Blick erfreut das Herz, eine gute Botschaft stärkt das Gebein.
30دیدن روی شاد و خندان و شنیدن خبر خوش به انسان خوشی و سلامتی می بخشد.
31Ein Ohr, das gern den Lebenserfahrungen lauscht, hält sich inmitten der Weisen auf.
31کسی که انتقاد های اصلاح کننده را قبول کند، در جملۀ مردم دانا بشمار می رود.
32Wer der Zucht entläuft, verachtet seine Seele; wer aber auf Zurechtweisung hört, erwirbt Verstand.
32کسی که تأدیب را نپذیرد، خود را حقیر می سازد، ولی هر که آن را بپذیرد، دانائی کسب می کند.خدا ترسی به انسان حکمت می آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام ببار می آورد.
33Die Furcht des HERRN ist die Schule der Weisheit, und der Ehre geht Demut voraus.
33خدا ترسی به انسان حکمت می آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام ببار می آورد.