1אל תתהלל ביום מחר כי לא תדע מה ילד יום׃
1دربارۀ فردایت با غرور صحبت نکن، زیرا نمی دانی که فردا چه پیش خواهد آمد.
2יהללך זר ולא פיך נכרי ואל שפתיך׃
2هرگز از خودت تعریف نکن، بگذار دیگران از تو تعریف کنند.
3כבד אבן ונטל החול וכעס אויל כבד משניהם׃
3حمل بار سنگ و ریگ سخت است، اما تحمل سختی هائی که یک شخص احمق ایجاد می کند، از آن هم سخت تر است.
4אכזריות חמה ושטף אף ומי יעמד לפני קנאה׃
4حسادت خطرناکتر و بی رحمتر از خشم و غضب است.
5טובה תוכחת מגלה מאהבה מסתרת׃
5سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.
6נאמנים פצעי אוהב ונעתרות נשיקות שונא׃
6زخم دوست بهتر از بوسۀ دشمن است.
7נפש שבעה תבוס נפת ונפש רעבה כל מר מתוק׃
7شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیزِ تلخ، شیرین است.
8כצפור נודדת מן קנה כן איש נודד ממקומו׃
8کسی که خانۀ خود را ترک می کند، همچون پرنده ای است که از آشیانۀ خود آواره شده باشد.
9שמן וקטרת ישמח לב ומתק רעהו מעצת נפש׃
9مشورۀ صمیمانۀ یک دوست همچون عطری خوشبو دلپذیر است.
10רעך ורעה אביך אל תעזב ובית אחיך אל תבוא ביום אידך טוב שכן קרוב מאח רחוק׃
10دوست خود و دوست والدینت را هرگز ترک نکن، و وقتی که در سختی هستی، بسراغ خویشاوندانت نرو. همسایۀ نزدیک از خویشاوندان دور بهتر است.
11חכם בני ושמח לבי ואשיבה חרפי דבר׃
11فرزندم، حکمت بیآموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که سرزنشم می کنند، بدهم.
12ערום ראה רעה נסתר פתאים עברו נענשו׃
12شخص زیرک خطر را می بیند و از آن اجتناب می کند، اما آدم جاهل بسوی آن می رود و خود را گرفتار می سازد.
13קח בגדו כי ערב זר ובעד נכריה חבלהו׃
13از کسی که پیش تو ضامن شخص بیگانه ای می شود، گرو بگیر.
14מברך רעהו בקול גדול בבקר השכים קללה תחשב לו׃
14اگر صبح وقت با دعای خیر دوستت را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.
15דלף טורד ביום סגריר ואשת מדונים נשתוה׃
15چکیدن دائمی آب در روز بارانی و زن ستیزه جو مثل هم هستند.
16צפניה צפן רוח ושמן ימינו יקרא׃
16هر که بخواهد با او مقابله کند، مثل کسی است که بخواهد مانع وزیدن باد گردد و یا اینکه روغن را در دست خود نگهدارد.
17ברזל בברזל יחד ואיש יחד פני רעהו׃
17همانطوری که آهن، آهن را تیز می کند، دوست نیز شخصیت دوست خود را اصلاح می کند.
18נצר תאנה יאכל פריה ושמר אדניו יכבד׃
18هر که از درخت انجیر نگهداری کند، از میوه اش هم خواهد خورد، و هر کسی که به آقای خود خدمت کند، عزت می یابد.
19כמים הפנים לפנים כן לב האדם לאדם׃
19همانطوری که انسان در آب، انعکاس روی خود را می بیند، در قلب دیگران نیز انعکاس شخصیت خود را مشاهده می کند.
20שאול ואבדה לא תשבענה ועיני האדם לא תשבענה׃
20همانطوری که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی شود، خواهشهای انسان هم هرگز ارضا نمی گردند.
21מצרף לכסף וכור לזהב ואיש לפי מהללו׃
21طلا و نقره را بوسیلۀ آتش می آزمایند، اما انسان را از عکس العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می توان شناخت.
22אם תכתוש את האויל במכתש בתוך הריפות בעלי לא תסור מעליו אולתו׃
22اگر شخص احمق را در هاوَن هم بکوبی، حماقتش از او جدا نمی شود.
23ידע תדע פני צאנך שית לבך לעדרים׃
23مال و دارائی زود از بین می رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای اولادۀ او باقی نمی ماند. پس تو با دقت از گله و رمه ات مواظبت کن،
24כי לא לעולם חסן ואם נזר לדור דור׃
24زیرا وقتی بیده چیده می شود و محصول تازه ببار می آید و علف کوهستان جمع آوری می شود،
25גלה חציר ונראה דשא ונאספו עשבות הרים׃
25آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خریدو از شیر بقیۀ بزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.
26כבשים ללבושך ומחיר שדה עתודים׃
26و از شیر بقیۀ بزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.
27ודי חלב עזים ללחמך ללחם ביתך וחיים לנערותיך׃