1אל תתהלל ביום מחר כי לא תדע מה ילד יום׃
1
دربارهٔ فردا، با غرور صحبت نکن، زیرا نمیدانی که فردا چه پیش خواهد آمد.
2יהללך זר ולא פיך נכרי ואל שפתיך׃
2
هرگز از خودت تعریف نکن، بگذار دیگران از تو تعریف کنند.
3כבד אבן ונטל החול וכעס אויל כבד משניהם׃
3
حمل بار سنگ و ریگ سخت است، امّا تحمّل سختیهایی که یک شخص احمق ایجاد میکند، از آن هم سختتر است.
4אכזריות חמה ושטף אף ומי יעמד לפני קנאה׃
4
حسادت، خطرناکتر و بیرحمتر از خشم و غضب است.
5טובה תוכחת מגלה מאהבה מסתרת׃
5
سرزنش آشکار از محبّت پنهان بهتر است.
6נאמנים פצעי אוהב ונעתרות נשיקות שונא׃
6
زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.
7נפש שבעה תבוס נפת ונפש רעבה כל מר מתוק׃
7
شکم سیر حتّی از عسل کراهت دارد، امّا برای شکم گرسنه هر چیزِ تلخ، شیرین است.
8כצפור נודדת מן קנה כן איש נודד ממקומו׃
8
کسیکه از خانهٔ خود دور میشود، همچون پرندهای است که از آشیانهٔ خود، آواره شده باشد.
9שמן וקטרת ישמח לב ומתק רעהו מעצת נפש׃
9
مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.
10רעך ורעה אביך אל תעזב ובית אחיך אל תבוא ביום אידך טוב שכן קרוב מאח רחוק׃
10
دوست خود و دوست والدینت را هرگز ترک نکن، و وقتیکه در سختی هستی، به سراغ خویشاوندت نرو. همسایهٔ نزدیک بهتر از خویشاوندی که از تو دور است، میتواند به تو کمک کند.
11חכם בני ושמח לבי ואשיבה חרפי דבר׃
11
فرزندم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که سرزنشم میکنند، بدهم.
12ערום ראה רעה נסתר פתאים עברו נענשו׃
12
شخص زیرک، خطر را میبیند و از آن دوری میکند، امّا آدم جاهل به سوی آن میرود و خود را گرفتار میسازد.
13קח בגדו כי ערב זר ובעד נכריה חבלהו׃
13
از شخص احمقی که برای قرض بیگانهای ضامن میشود، از اموالش چیزی را به گرو بگیر.
14מברך רעהו בקול גדול בבקר השכים קללה תחשב לו׃
14
اگر صبح زود با دعای خیر دوستت را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.
15דלף טורד ביום סגריר ואשת מדונים נשתוה׃
15
غرغرهای زن بهانهگیر مثل چکچک آب در روز بارانی است.
16צפניה צפן רוח ושמן ימינו יקרא׃
16
همانطور که نمیتوان از وزیدن باد جلوگیری کرد و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، جلوگیری از غرغر چنین زنی هم محال است.
17ברזל בברזל יחד ואיש יחד פני רעהו׃
17
همانطور که آهن، آهن را تیز میکند، دوست نیز شخصیّت دوست خود را اصلاح میکند.
18נצר תאנה יאכל פריה ושמר אדניו יכבד׃
18
هر که از درخت انجیر نگهداری کند، از میوهاش هم خواهد خورد، و هرکسی که به آقای خود خدمت کند، پاداش خدمت خود را خواهد گرفت.
19כמים הפנים לפנים כן לב האדם לאדם׃
19
همانطور که انسان در آب، روی خود را میبیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده میکند.
20שאול ואבדה לא תשבענה ועיני האדם לא תשבענה׃
20
همانطور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمیشود، خواستههای انسان هم هرگز تمام شدنی نیست.
21מצרף לכסף וכור לזהב ואיש לפי מהללו׃
21
طلا و نقره را به وسیلهٔ آتش میآزمایند، امّا انسان را از عکسالعملش در برابر تعریف و تمجید دیگران میتوان شناخت.
22אם תכתוש את האויל במכתש בתוך הריפות בעלי לא תסור מעליו אולתו׃
22
اگر شخص احمق را در هاون هم بکوبی، حماقتش از او جدا نمیشود.
23ידע תדע פני צאנך שית לבך לעדרים׃
23
مال و دارایی زود از بین میرود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای فرزندان او باقی نمیماند. پس تو با دقّت از گلّه و رمهات مواظبت کن.
24כי לא לעולם חסן ואם נזר לדור דור׃
24
علف را درو کن و سپس علوفهٔ کوهستان را جمعآوری نما تا زمانی که محصول تازه به بار میآید
25גלה חציר ונראה דשא ונאספו עשבות הרים׃
25
آنگاه میتوانی از پشم گوسفندانت لباس تهیّه کنی، از فروش بُزهایت زمین بخری
و از شیر بقیّهٔ بُزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.
26כבשים ללבושך ומחיר שדה עתודים׃
26
و از شیر بقیّهٔ بُزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.
27ודי חלב עזים ללחמך ללחם ביתך וחיים לנערותיך׃