1Vertu ekki hróðugur af morgundeginum, því að þú veist ekki, hvað dagurinn ber í skauti sínu.
1Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzieó dzisiejszy.
2Lát aðra hrósa þér og ekki þinn eigin munn, óviðkomandi menn, en ekki þínar eigin varir.
2Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.
3Steinar eru þungir, og sandurinn sígur í, en gremja afglapans er þyngri en hvort tveggja.
3Ciężkić jest kamieó, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.
4Heiftin er grimm, og reiðin er svæsin, en hver fær staðist öfundina?
4Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?
5Betri er opinber ofanígjöf en elska sem leynt er.
5Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.
6Vel meint eru vinar sárin, en viðbjóðslegir kossar hatursmannsins.
6Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.
7Saddur maður treður hunangsseim undir fótum, en hungruðum manni þykir allt beiskt sætt.
7Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.
8Eins og fugl, sem floginn er burt úr hreiðri sínu, svo er maður, sem flúinn er burt af heimili sínu.
8Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.
9Ilmolía og reykelsi gleðja hjartað, en indælli er vinur en ilmandi viður.
9Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.
10Yfirgef eigi vin þinn né vin föður þíns og gakk eigi í hús bróður þíns á óheilladegi þínum. Betri er nábúi í nánd en bróðir í fjarlægð.
10Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzieó utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.
11Vertu vitur, sonur minn, og gleð hjarta mitt, svo að ég geti svarað þeim orði, sem smána mig.
11Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.
12Vitur maður sér ógæfuna og felur sig, en einfeldningarnir halda áfram og fá að kenna á því.
12Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.
13Tak þú skikkjuna af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir ókunnugan, tak veð af þeim manni, sem hefir gengið í ábyrgð fyrir útlending.
13Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
14Hver sem blessar náunga sinn snemma morguns með hárri raustu, það skal metið við hann sem formæling.
14Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.
15Sífelldur þakleki í rigningatíð og þrasgjörn kona _ er hvað öðru líkt.
15Kapanie ustawiczne w dzieó gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;
16Sá er hana stöðvaði, gæti stöðvað vindinn og haldið olíu í hægri hendi sinni.
16Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.
17Járn brýnir járn, og maður brýnir mann.
17Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.
18Sá sem gætir fíkjutrés, mun eta ávöxt þess, og sá sem þjónar húsbónda sínum með virktum, mun heiður hljóta.
18Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.
19Eins og andlit horfir við andliti í vatni, svo er hjarta eins manns gagnvart öðrum.
19Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.
20Dánarheimar og undirdjúpin eru óseðjandi, svo eru og augu mannsins óseðjandi.
20Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą.
21Deiglan er fyrir silfrið og bræðsluofninn fyrir gullið, og maðurinn er dæmdur eftir orðstír hans.
21Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.
22Þótt þú steyttir afglapann í mortéli með stauti innan um grjón, þá mundi fíflska hans ekki við hann skilja.
22Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.
23Haf nákvæmar gætur á útliti sauða þinna og veit hjörðunum athygli þína.
23Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.
24Því að auður varir ekki eilíflega, né heldur kóróna frá kyni til kyns.
24Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.
25Sé heyið komið undan og grængresi komið í ljós, og hafi jurtir fjallanna verið hirtar,
25Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.
26þá átt þú lömb þér til klæðnaðar og geithafra til þess að kaupa fyrir akurog nóga geitamjólk þér til fæðslu, til fæðslu heimili þínu, og til viðurlífis þernum þínum.
26Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.
27og nóga geitamjólk þér til fæðslu, til fæðslu heimili þínu, og til viðurlífis þernum þínum.
27Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.