¹Sex dögum fyrir páska kom Jesús til Betaníu, þar sem Lasarus var, sá er hann vakti frá dauðum.

¹Then six days before the Passover, Jesus came to Bethany, where Lazarus was, who had been dead, whom he raised from the dead.

²Þar var honum búinn kvöldverður, og Marta gekk um beina, en Lasarus var einn þeirra, sem að borði sátu með honum.

²So they made him a supper there. Martha served, but Lazarus was one of those who sat at the table with him.

³Þá tók María pund af ómenguðum, dýrum nardussmyrslum og smurði fætur Jesú og þerraði með hári sínu fætur hans. En húsið fylltist ilmi smyrslanna.

³Mary, therefore, took a pound a Roman pound of 12 ounces, or about 340 grams of ointment of pure nard, very precious, and anointed the feet of Jesus, and wiped his feet with her hair. The house was filled with the fragrance of the ointment.

⁴Segir þá Júdas Ískaríot, einn lærisveina hans, sá er mundi svíkja hann:

⁴Then Judas Iscariot, Simon’s son, one of his disciples, who would betray him, said,

⁵,,Hví voru þessi smyrsl ekki seld fyrir þrjú hundruð denara og gefin fátækum?``

⁵“Why wasn’t this ointment sold for three hundred denarii, 300 denarii was about a year’s wages for an agricultural laborer. and given to the poor?”

⁶Ekki sagði hann þetta af því, að hann léti sér annt um fátæka, heldur af því, að hann var þjófur. Hann hafði pyngjuna og tók það, sem í hana var látið.

⁶Now he said this, not because he cared for the poor, but because he was a thief, and having the money box, used to steal what was put into it.

⁷Þá sagði Jesús: ,,Lát hana í friði. Hún hefur geymt þetta til greftrunardags míns.

⁷But Jesus said, “Leave her alone. She has kept this for the day of my burial.

⁸Fátæka hafið þér ætíð hjá yður, en mig hafið þér ekki ávallt.``

⁸ For you always have the poor with you, but you don’t always have me.”

⁹Nú komst allur fjöldi Gyðinga að því, að Jesús væri þarna, og þeir komu þangað, ekki aðeins hans vegna, heldur og til að sjá Lasarus, sem hann hafði vakið frá dauðum.

⁹A large crowd therefore of the Jews learned that he was there, and they came, not for Jesus’ sake only, but that they might see Lazarus also, whom he had raised from the dead.

¹⁰Þá réðu æðstu prestarnir af að taka einnig Lasarus af lífi,

¹⁰But the chief priests conspired to put Lazarus to death also,

¹¹því vegna hans sneru margir Gyðingar baki við þeim og fóru að trúa á Jesú.

¹¹because on account of him many of the Jews went away and believed in Jesus.

¹²Sá mikli mannfjöldi, sem kominn var til hátíðarinnar, frétti degi síðar, að Jesús væri að koma til Jerúsalem.

¹²On the next day a great multitude had come to the feast. When they heard that Jesus was coming to Jerusalem,

¹³Þeir tóku þá pálmagreinar, fóru út á móti honum og hrópuðu: ,,Hósanna! Blessaður sé sá, sem kemur, í nafni Drottins, konungur Ísraels!``

¹³they took the branches of the palm trees, and went out to meet him, and cried out, “Hosanna “Hosanna” means “save us” or “help us, we pray.” ! Blessed is he who comes in the name of the Lord, Psalm 118:25-26 the King of Israel!”

¹⁴Jesús fann ungan asna og settist á bak honum, eins og skrifað er:

¹⁴Jesus, having found a young donkey, sat on it. As it is written,

¹⁵Óttast ekki, dóttir Síon. Sjá, konungur þinn kemur, ríðandi á ösnufola.

¹⁵“Don’t be afraid, daughter of Zion. Behold, your King comes, sitting on a donkey’s colt.” Zechariah 9:9

¹⁶Lærisveinar hans skildu þetta ekki í fyrstu, en þegar Jesús var dýrlegur orðinn, minntust þeir þess, að þetta var ritað um hann og að þeir höfðu gjört þetta fyrir hann.

¹⁶His disciples didn’t understand these things at first, but when Jesus was glorified, then they remembered that these things were written about him, and that they had done these things to him.

¹⁷Nú vitnaði fólkið, sem með honum var, þegar hann kallaði Lasarus út úr gröfinni og vakti hann frá dauðum.

¹⁷The multitude therefore that was with him when he called Lazarus out of the tomb, and raised him from the dead, was testifying about it.

¹⁸Vegna þess fór einnig mannfjöldinn á móti honum, því menn höfðu heyrt, að hann hefði gjört þetta tákn.

¹⁸For this cause also the multitude went and met him, because they heard that he had done this sign.

¹⁹Því sögðu farísear sín á milli: ,,Þér sjáið, að þér ráðið ekki við neitt. Allur heimurinn eltir hann.``

¹⁹The Pharisees therefore said among themselves, “See how you accomplish nothing. Behold, the world has gone after him.”

²⁰Grikkir nokkrir voru meðal þeirra, sem fóru upp eftir til að biðjast fyrir á hátíðinni.

²⁰Now there were certain Greeks among those that went up to worship at the feast.

²¹Þeir komu til Filippusar frá Betsaídu í Galíleu, báðu hann og sögðu: ,,Herra, oss langar að sjá Jesú.``

²¹These, therefore, came to Philip, who was from Bethsaida of Galilee, and asked him, saying, “Sir, we want to see Jesus.”

²²Filippus kemur og segir það Andrési. Andrés og Filippus fara og segja Jesú.

²²Philip came and told Andrew, and in turn, Andrew came with Philip, and they told Jesus.

²³Jesús svaraði þeim: ,,Stundin er komin, að Mannssonurinn verði gjörður dýrlegur.

²³Jesus answered them, “The time has come for the Son of Man to be glorified.

²⁴Sannlega, sannlega segi ég yður: Ef hveitikornið fellur ekki í jörðina og deyr, verður það áfram eitt. En ef það deyr, ber það mikinn ávöxt.

²⁴ Most certainly I tell you, unless a grain of wheat falls into the earth and dies, it remains by itself alone. But if it dies, it bears much fruit.

²⁵Sá sem elskar líf sitt, glatar því, en sá sem hatar líf sitt í þessum heimi, mun varðveita það til eilífs lífs.

²⁵ He who loves his life will lose it. He who hates his life in this world will keep it to eternal life.

²⁶Sá sem þjónar mér, fylgi mér eftir, og hvar sem ég er, þar mun og þjónn minn vera. Þann sem þjónar mér, mun faðirinn heiðra.

²⁶ If anyone serves me, let him follow me. Where I am, there will my servant also be. If anyone serves me, the Father will honor him.

²⁷Nú er sál mín skelfd, og hvað á ég að segja? Faðir, frelsa mig frá þessari stundu? Nei, til þessa er ég kominn að þessari stundu:

²⁷ “Now my soul is troubled. What shall I say? ‘Father, save me from this time?’ But for this cause I came to this time.

²⁸Faðir, gjör nafn þitt dýrlegt!`` Þá kom rödd af himni: ,,Ég hef gjört það dýrlegt og mun enn gjöra það dýrlegt.``

²⁸ Father, glorify your name!” Then there came a voice out of the sky, saying, “I have both glorified it, and will glorify it again.”

²⁹Mannfjöldinn, sem hjá stóð og hlýddi á, sagði, að þruma hefði riðið yfir. En aðrir sögðu: ,,Engill var að tala við hann.``

²⁹The multitude therefore, who stood by and heard it, said that it had thundered. Others said, “An angel has spoken to him.”

³⁰Jesús svaraði þeim: ,,Þessi rödd kom ekki mín vegna, heldur yðar vegna.

³⁰Jesus answered, “This voice hasn’t come for my sake, but for your sakes.

³¹Nú gengur dómur yfir þennan heim. Nú skal höfðingja þessa heims út kastað.

³¹ Now is the judgment of this world. Now the prince of this world will be cast out.

³²Og þegar ég verð hafinn upp frá jörðu, mun ég draga alla til mín.``

³² And I, if I am lifted up from the earth, will draw all people to myself.”

³³Þetta sagði hann til að gefa til kynna, með hvaða hætti hann átti að deyja.

³³But he said this, signifying by what kind of death he should die.

³⁴Mannfjöldinn svaraði honum: ,,Lögmálið segir oss, að Kristur muni verða til eilífðar. Hvernig getur þú sagt, að Mannssonurinn eigi að verða upp hafinn? Hver er þessi Mannssonur?``

³⁴The multitude answered him, “We have heard out of the law that the Christ remains forever. Isaiah 9:7; Daniel 2:44 (but see also Isaiah 53:8) How do you say, ‘The Son of Man must be lifted up?’ Who is this Son of Man?”

³⁵Þá sagði Jesús við þá: ,,Skamma stund er ljósið enn á meðal yðar. Gangið, meðan þér hafið ljósið, svo að myrkrið hremmi yður ekki. Sá sem gengur í myrkri, veit ekki, hvert hann fer.

³⁵Jesus therefore said to them, “Yet a little while the light is with you. Walk while you have the light, that darkness doesn’t overtake you. He who walks in the darkness doesn’t know where he is going.

³⁶Trúið á ljósið, meðan þér hafið ljósið, svo að þér verðið börn ljóssins.`` Þetta mælti Jesús og fór burt og duldist þeim.

³⁶ While you have the light, believe in the light, that you may become children of light.” Jesus said these things, and he departed and hid himself from them.

³⁷Þótt hann hefði gjört svo mörg tákn fyrir augum þeirra, trúðu þeir ekki á hann,

³⁷But though he had done so many signs before them, yet they didn’t believe in him,

³⁸svo að rættist orð Jesaja spámanns, er hann mælti: Drottinn, hver trúði boðun vorri, og hverjum varð armur Drottins opinber?

³⁸that the word of Isaiah the prophet might be fulfilled, which he spoke, “Lord, who has believed our report? To whom has the arm of the Lord been revealed?” Isaiah 53:1

³⁹Þess vegna gátu þeir ekki trúað, enda segir Jesaja á öðrum stað:

³⁹For this cause they couldn’t believe, for Isaiah said again,

⁴⁰Hann hefur blindað augu þeirra og forhert hjarta þeirra, að þeir sjái ekki með augunum né skilji með hjartanu og snúi sér og ég lækni þá.

⁴⁰“He has blinded their eyes and he hardened their heart, lest they should see with their eyes, and perceive with their heart, and would turn, and I would heal them.” Isaiah 6:10

⁴¹Jesaja sagði þetta af því að hann sá dýrð hans og talaði um hann.

⁴¹Isaiah said these things when he saw his glory, and spoke of him. Isaiah 6:1

⁴²Samt trúðu margir á hann, jafnvel höfðingjar, en gengust ekki við því vegna faríseanna, svo að þeir yrðu ekki samkundurækir.

⁴²Nevertheless even of the rulers many believed in him, but because of the Pharisees they didn’t confess it, so that they wouldn’t be put out of the synagogue,

⁴³Þeir kusu heldur heiður manna en heiður frá Guði.

⁴³for they loved men’s praise more than God’s praise.

⁴⁴En Jesús hrópaði: ,,Sá sem trúir á mig, trúir ekki á mig, heldur þann sem sendi mig,

⁴⁴Jesus cried out and said, “Whoever believes in me, believes not in me, but in him who sent me.

⁴⁵og sá sem sér mig, sér þann er sendi mig.

⁴⁵ He who sees me sees him who sent me.

⁴⁶Ég er ljós í heiminn komið, svo að enginn, sem á mig trúir, sé áfram í myrkri.

⁴⁶ I have come as a light into the world, that whoever believes in me may not remain in the darkness.

⁴⁷Ef nokkur heyrir orð mín og gætir þeirra ekki, þá dæmi ég hann ekki. Ég er ekki kominn til að dæma heiminn, heldur til að frelsa heiminn.

⁴⁷ If anyone listens to my sayings, and doesn’t believe, I don’t judge him. For I came not to judge the world, but to save the world.

⁴⁸Sá sem hafnar mér og tekur ekki við orðum mínum, hefur sinn dómara: Orðið, sem ég hef talað, verður dómari hans á efsta degi.

⁴⁸ He who rejects me, and doesn’t receive my sayings, has one who judges him. The word that I spoke, the same will judge him in the last day.

⁴⁹Því ég hef ekki talað af sjálfum mér, heldur hefur faðirinn, sem sendi mig, boðið mér, hvað ég skuli segja og hvað ég skuli tala.Og ég veit, að boðorð hans er eilíft líf. Það sem ég tala, það tala ég því eins og faðirinn hefur sagt mér.``

⁴⁹ For I spoke not from myself, but the Father who sent me, he gave me a commandment, what I should say, and what I should speak.

⁵⁰Og ég veit, að boðorð hans er eilíft líf. Það sem ég tala, það tala ég því eins og faðirinn hefur sagt mér.``

⁵⁰ I know that his commandment is eternal life. The things therefore which I speak, even as the Father has said to me, so I speak.”