¹Maður hét Nikódemus, af flokki farísea, ráðsherra meðal Gyðinga.

¹Now there was a man of the Pharisees named Nicodemus, a ruler of the Jews.

²Hann kom til Jesú um nótt og sagði við hann: ,,Rabbí, vér vitum, að þú ert lærifaðir kominn frá Guði. Enginn getur gjört þessi tákn, sem þú gjörir, nema Guð sé með honum.``

²The same came to him by night, and said to him, “Rabbi, we know that you are a teacher come from God, for no one can do these signs that you do, unless God is with him.”

³Jesús svaraði honum: ,,Sannlega, sannlega segi ég þér: Enginn getur séð Guðs ríki, nema hann fæðist að nýju.``

³Jesus answered him, “Most certainly, I tell you, unless one is born anew, The word translated “anew” here and in John 3:7 (anothen) also means “again” and “from above”. he can’t see the Kingdom of God.”

⁴Nikódemus segir við hann: ,,Hvernig getur maður fæðst, þegar hann er orðinn gamall? Skyldi hann geta komist aftur í líf móður sinnar og fæðst?``

⁴Nicodemus said to him, “How can a man be born when he is old? Can he enter a second time into his mother’s womb, and be born?”

⁵Jesús svaraði: ,,Sannlega, sannlega segi ég þér: Enginn getur komist inn í Guðs ríki, nema hann fæðist af vatni og anda.

⁵Jesus answered, “Most certainly I tell you, unless one is born of water and spirit, he can’t enter into the Kingdom of God!

⁶Það sem af holdinu fæðist, er hold, en það sem af andanum fæðist, er andi.

⁶ That which is born of the flesh is flesh. That which is born of the Spirit is spirit.

⁷Undrast eigi, að ég segi við þig: Yður ber að fæðast að nýju.

⁷ Don’t marvel that I said to you, ‘You must be born anew.’

⁸Vindurinn blæs þar sem hann vill, og þú heyrir þyt hans. Samt veistu ekki, hvaðan hann kemur né hvert hann fer. Svo er um þann, sem af andanum er fæddur.``

⁸ The wind The same Greek word (pneuma) means wind, breath, and spirit. blows where it wants to, and you hear its sound, but don’t know where it comes from and where it is going. So is everyone who is born of the Spirit.”

⁹Þá spurði Nikódemus: ,,Hvernig má þetta verða?``

⁹Nicodemus answered him, “How can these things be?”

¹⁰Jesús svaraði honum: ,,Þú ert lærifaðir í Ísrael og veist ekki þetta?

¹⁰Jesus answered him, “Are you the teacher of Israel, and don’t understand these things?

¹¹Sannlega, sannlega segi ég þér: Vér tölum um það, sem vér þekkjum, og vitnum um það, sem vér höfum séð, en þér takið ekki á móti vitnisburði vorum.

¹¹ Most certainly I tell you, we speak that which we know, and testify of that which we have seen, and you don’t receive our witness.

¹²Ef þér trúið eigi, þegar ég ræði við yður jarðnesk efni, hvernig skylduð þér þá trúa, er ég ræði við yður um hin himnesku?

¹² If I told you earthly things and you don’t believe, how will you believe if I tell you heavenly things?

¹³Enginn hefur stigið upp til himins, nema sá er steig niður frá himni, Mannssonurinn.

¹³ No one has ascended into heaven, but he who descended out of heaven, the Son of Man, who is in heaven.

¹⁴Og eins og Móse hóf upp höggorminn í eyðimörkinni, þannig á Mannssonurinn að verða upp hafinn,

¹⁴ As Moses lifted up the serpent in the wilderness, even so must the Son of Man be lifted up,

¹⁵svo að hver sem trúir hafi eilíft líf í honum.

¹⁵ that whoever believes in him should not perish, but have eternal life.

¹⁶Því svo elskaði Guð heiminn, að hann gaf son sinn eingetinn, til þess að hver sem á hann trúir glatist ekki, heldur hafi eilíft líf.

¹⁶ For God so loved the world, that he gave his one and only Son, that whoever believes in him should not perish, but have eternal life.

¹⁷Guð sendi ekki soninn í heiminn til að dæma heiminn, heldur að heimurinn skyldi frelsast fyrir hann.

¹⁷ For God didn’t send his Son into the world to judge the world, but that the world should be saved through him.

¹⁸Sá sem trúir á hann, dæmist ekki. Sá sem trúir ekki, er þegar dæmdur, því að hann hefur ekki trúað á nafn Guðs sonarins eina.

¹⁸ He who believes in him is not judged. He who doesn’t believe has been judged already, because he has not believed in the name of the one and only Son of God.

¹⁹En þessi er dómurinn: Ljósið er komið í heiminn, en menn elskuðu myrkrið fremur en ljósið, því að verk þeirra voru vond.

¹⁹ This is the judgment, that the light has come into the world, and men loved the darkness rather than the light; for their works were evil.

²⁰Hver sem illt gjörir hatar ljósið og kemur ekki til ljóssins, svo að verk hans verði ekki uppvís.

²⁰ For everyone who does evil hates the light, and doesn’t come to the light, lest his works would be exposed.

²¹En sá sem iðkar sannleikann kemur til ljóssins, svo að augljóst verði, að verk hans eru í Guði gjörð.``

²¹ But he who does the truth comes to the light, that his works may be revealed, that they have been done in God.”

²²Eftir þetta fór Jesús og lærisveinar hans út í Júdeuhérað. Þar dvaldist hann með þeim og skírði.

²²After these things, Jesus came with his disciples into the land of Judea. He stayed there with them, and baptized.

²³Jóhannes var líka að skíra í Aínon nálægt Salím, en þar var mikið vatn. Menn komu þangað og létu skírast.

²³John also was baptizing in Enon near Salim, because there was much water there. They came, and were baptized.

²⁴Þá var ekki enn búið að varpa Jóhannesi í fangelsi.

²⁴For John was not yet thrown into prison.

²⁵Nú varð deila um hreinsun milli lærisveina Jóhannesar og Gyðings eins.

²⁵There arose therefore a questioning on the part of John’s disciples with some Jews about purification.

²⁶Þeir komu til Jóhannesar og sögðu við hann: ,,Rabbí, sá sem var hjá þér handan við Jórdan og þú barst vitni um, hann er að skíra, og allir koma til hans.``

²⁶They came to John, and said to him, “Rabbi, he who was with you beyond the Jordan, to whom you have testified, behold, the same baptizes, and everyone is coming to him.”

²⁷Jóhannes svaraði þeim: ,,Enginn getur tekið neitt, nema honum sé gefið það af himni.

²⁷John answered, “A man can receive nothing, unless it has been given him from heaven.

²⁸Þér getið sjálfir vitnað um, að ég sagði: ,Ég er ekki Kristur, heldur er ég sendur á undan honum.`

²⁸You yourselves testify that I said, ‘I am not the Christ,’ but, ‘I have been sent before him.’

²⁹Sá er brúðguminn, sem á brúðina, en vinur brúðgumans, sem stendur hjá og hlýðir á hann, gleðst mjög við rödd hans. Þessi gleði er nú mín að fullu.

²⁹He who has the bride is the bridegroom; but the friend of the bridegroom, who stands and hears him, rejoices greatly because of the bridegroom’s voice. This, my joy, therefore is made full.

³⁰Hann á að vaxa, en ég að minnka.

³⁰He must increase, but I must decrease.

³¹Sá sem kemur að ofan, er yfir öllum. Sá sem er af jörðu, hann er af jörðu og talar af jörðu. Sá sem kemur af himni, er yfir öllum

³¹He who comes from above is above all. He who is from the earth belongs to the earth, and speaks of the earth. He who comes from heaven is above all.

³²og vitnar um það, sem hann hefur séð og heyrt, og enginn tekur á móti vitnisburði hans.

³²What he has seen and heard, of that he testifies; and no one receives his witness.

³³En sá sem hefur tekið á móti vitnisburði hans, hefur staðfest, að Guð sé sannorður.

³³He who has received his witness has set his seal to this, that God is true.

³⁴Sá sem Guð sendi, talar Guðs orð, því ómælt gefur Guð andann.

³⁴For he whom God has sent speaks the words of God; for God gives the Spirit without measure.

³⁵Faðirinn elskar soninn og hefur lagt allt í hönd honum.Sá sem trúir á soninn, hefur eilíft líf, en sá sem óhlýðnast syninum, mun ekki sjá líf, heldur varir reiði Guðs yfir honum.``

³⁵The Father loves the Son, and has given all things into his hand.

³⁶Sá sem trúir á soninn, hefur eilíft líf, en sá sem óhlýðnast syninum, mun ekki sjá líf, heldur varir reiði Guðs yfir honum.``

³⁶One who believes in the Son has eternal life, but one who disobeys The same word can be translated “disobeys” or “disbelieves” in this context. the Son won’t see life, but the wrath of God remains on him.”