1Þessu næst var hátíð Gyðinga. Þá fór Jesús upp til Jerúsalem.
1After these things, there was a feast of the Jews, and Jesus went up to Jerusalem.
2Við Sauðahliðið í Jerúsalem er laug, sem kallast á hebresku Betesda. Þar eru fimm súlnagöng.
2Now in Jerusalem by the sheep gate, there is a pool, which is called in Hebrew, “Bethesda,” having five porches.
3Í þeim lá fjöldi sjúkra manna, blindra, haltra og lamaðra [sem biðu hræringar vatnsins.
3In these lay a great multitude of those who were sick, blind, lame, or paralyzed, waiting for the moving of the water;
4En engill Drottins fór öðru hverju niður í laugina og hrærði vatnið. Sá sem fyrstur fór ofan í eftir hræring vatnsins, varð heill, hvaða sjúkdómur sem þjáði hann.]
4for an angel went down at certain times into the pool, and stirred up the water. Whoever stepped in first after the stirring of the water was made whole of whatever disease he had.
5Þarna var maður nokkur, sem hafði verið sjúkur í þrjátíu og átta ár.
5A certain man was there, who had been sick for thirty-eight years.
6Jesús sá hann, þar sem hann lá, og vissi, að hann hafði lengi verið sjúkur. Hann segir við manninn: ,,Viltu verða heill?``
6When Jesus saw him lying there, and knew that he had been sick for a long time, he asked him, “Do you want to be made well?”
7Hinn sjúki svaraði honum: ,,Herra, ég hef engan til að láta mig í laugina, þegar vatnið hrærist, og meðan ég er að komast, fer annar ofan í á undan mér.``
7The sick man answered him, “Sir, I have no one to put me into the pool when the water is stirred up, but while I’m coming, another steps down before me.”
8Jesús segir við hann: ,,Statt upp, tak rekkju þína og gakk!``
8Jesus said to him, “Arise, take up your mat, and walk.”
9Jafnskjótt varð maðurinn heill, tók rekkju sína og gekk. En þessi dagur var hvíldardagur,
9Immediately, the man was made well, and took up his mat and walked. Now it was the Sabbath on that day.
10og Gyðingarnir sögðu við hinn læknaða: ,,Í dag er hvíldardagur. Þú mátt ekki bera rekkjuna.``
10So the Jews said to him who was cured, “It is the Sabbath. It is not lawful for you to carry the mat.”
11Hann svaraði þeim: ,,Sá sem læknaði mig, sagði við mig: ,Tak rekkju þína og gakk!```
11He answered them, “He who made me well, the same said to me, ‘Take up your mat, and walk.’ ”
12Þeir spurðu hann: ,,Hver er sá maður, sem sagði þér: ,Tak hana og gakk`?``
12Then they asked him, “Who is the man who said to you, ‘Take up your mat, and walk’ ?”
13En læknaði maðurinn vissi ekki, hver hann var, því að Jesús hafði leynst brott, enda var þröng á staðnum.
13But he who was healed didn’t know who it was, for Jesus had withdrawn, a crowd being in the place.
14Nokkru síðar hitti Jesús hann í helgidóminum og sagði við hann: ,,Nú ert þú orðinn heill. Syndga ekki framar, svo að eigi hendi þig annað verra.``
14Afterward Jesus found him in the temple, and said to him, “Behold, you are made well. Sin no more, so that nothing worse happens to you.”
15Maðurinn fór og sagði Gyðingum, að Jesús væri sá sem læknaði hann.
15The man went away, and told the Jews that it was Jesus who had made him well.
16Nú tóku Gyðingar að ofsækja Jesú fyrir það, að hann gjörði þetta á hvíldardegi.
16For this cause the Jews persecuted Jesus, and sought to kill him, because he did these things on the Sabbath.
17En hann svaraði þeim: ,,Faðir minn starfar til þessarar stundar, og ég starfa einnig.``
17But Jesus answered them, “My Father is still working, so I am working, too.”
18Nú sóttu Gyðingar enn fastar að taka hann af lífi, þar sem hann braut ekki aðeins hvíldardagshelgina, heldur kallaði líka Guð sinn eigin föður og gjörði sjálfan sig þannig Guði jafnan.
18For this cause therefore the Jews sought all the more to kill him, because he not only broke the Sabbath, but also called God his own Father, making himself equal with God.
19Þessu svaraði Jesús og sagði við þá: ,,Sannlega, sannlega segi ég yður: Ekkert getur sonurinn gjört af sjálfum sér, nema það sem hann sér föðurinn gjöra. Því hvað sem hann gjörir, það gjörir sonurinn einnig.
19Jesus therefore answered them, “Most certainly, I tell you, the Son can do nothing of himself, but what he sees the Father doing. For whatever things he does, these the Son also does likewise.
20Faðirinn elskar soninn og sýnir honum allt, sem hann gjörir sjálfur. Hann mun sýna honum meiri verk en þessi, svo að þér verðið furðu lostnir.
20 For the Father has affection for the Son, and shows him all things that he himself does. He will show him greater works than these, that you may marvel.
21Eins og faðirinn vekur upp dauða og lífgar, þannig lífgar og sonurinn þá, sem hann vill.
21 For as the Father raises the dead and gives them life, even so the Son also gives life to whom he desires.
22Enda dæmir faðirinn engan, heldur hefur hann falið syninum allan dóm,
22 For the Father judges no one, but he has given all judgment to the Son,
23svo að allir heiðri soninn eins og þeir heiðra föðurinn. Sá sem heiðrar ekki soninn, heiðrar ekki föðurinn, sem sendi hann.
23 that all may honor the Son, even as they honor the Father. He who doesn’t honor the Son doesn’t honor the Father who sent him.
24Sannlega, sannlega segi ég yður: Sá sem heyrir orð mitt og trúir þeim, sem sendi mig, hefur eilíft líf og kemur ekki til dóms, heldur er hann stiginn yfir frá dauðanum til lífsins.
24 “Most certainly I tell you, he who hears my word, and believes him who sent me, has eternal life, and doesn’t come into judgment, but has passed out of death into life.
25Sannlega, sannlega segi ég yður: Sú stund kemur og er þegar komin, að hinir dauðu munu heyra raust Guðs sonarins, og þeir, sem heyra, munu lifa.
25 Most certainly, I tell you, the hour comes, and now is, when the dead will hear the Son of God’s voice; and those who hear will live.
26Eins og faðirinn hefur líf í sjálfum sér, þannig hefur hann og veitt syninum að hafa líf í sjálfum sér.
26 For as the Father has life in himself, even so he gave to the Son also to have life in himself.
27Og hann hefur veitt honum vald til að halda dóm, því að hann er Mannssonur.
27 He also gave him authority to execute judgment, because he is a son of man.
28Undrist þetta ekki. Sú stund kemur, þegar allir þeir, sem í gröfunum eru, munu heyra raust hans
28 Don’t marvel at this, for the hour comes, in which all that are in the tombs will hear his voice,
29og ganga fram, þeir, sem gjört hafa hið góða, munu rísa upp til lífsins, en þeir, sem drýgt hafa hið illa, til dómsins.
29 and will come out; those who have done good, to the resurrection of life; and those who have done evil, to the resurrection of judgment.
30Ég megna eigi að gjöra neitt af sjálfum mér. Ég dæmi samkvæmt því, sem ég heyri, og dómur minn er réttvís, því að ég leita ekki míns vilja, heldur vilja þess, sem sendi mig.
30 I can of myself do nothing. As I hear, I judge, and my judgment is righteous; because I don’t seek my own will, but the will of my Father who sent me.
31Ef ég vitna sjálfur um mig, er vitnisburður minn ekki gildur.
31 “If I testify about myself, my witness is not valid.
32Annar er sá sem vitnar um mig, og ég veit, að sá vitnisburður er sannur, sem hann ber mér.
32 It is another who testifies about me. I know that the testimony which he testifies about me is true.
33Þér hafið sent til Jóhannesar. Hann bar sannleikanum vitni.
33 You have sent to John, and he has testified to the truth.
34Ekki þarf ég vitnisburð manns, en ég segi þetta til þess, að þér megið frelsast.
34 But the testimony which I receive is not from man. However, I say these things that you may be saved.
35Hann var logandi og skínandi lampi. Þér vilduð um stund gleðjast við ljós hans.
35 He was the burning and shining lamp, and you were willing to rejoice for a while in his light.
36Ég hef þann vitnisburð, sem er meiri en Jóhannesar, því verkin, sem faðir minn fékk mér að fullna, verkin, sem ég vinn, bera mér það vitni, að faðirinn hefur sent mig.
36 But the testimony which I have is greater than that of John, for the works which the Father gave me to accomplish, the very works that I do, testify about me, that the Father has sent me.
37Faðirinn, sem sendi mig, hann hefur sjálfur vitnað um mig. Þér hafið aldrei heyrt rödd hans né séð ásýnd hans.
37 The Father himself, who sent me, has testified about me. You have neither heard his voice at any time, nor seen his form.
38Og orð hans býr ekki í yður, því að þér trúið ekki þeim, sem hann sendi.
38 You don’t have his word living in you; because you don’t believe him whom he sent.
39Þér rannsakið ritningarnar, því í þeim hyggist þér eiga eilíft líf. Og það eru þær, sem vitna um mig,
39 “You search the Scriptures, because you think that in them you have eternal life; and these are they which testify about me.
40en þér viljið ekki koma til mín og öðlast lífið.
40 Yet you will not come to me, that you may have life.
41Ég þigg ekki heiður af mönnum,
41 I don’t receive glory from men.
42en ég þekki yður að þér hafið ekki í yður kærleika Guðs.
42 But I know you, that you don’t have God’s love in yourselves.
43Ég er kominn í nafni föður míns, og þér takið ekki við mér. Ef annar kæmi í sínu eigin nafni, tækjuð þér við honum.
43 I have come in my Father’s name, and you don’t receive me. If another comes in his own name, you will receive him.
44Hvernig getið þér trúað, þegar þér þiggið heiður hver af öðrum, en leitið ekki þess heiðurs, sem er frá einum Guði?
44 How can you believe, who receive glory from one another, and you don’t seek the glory that comes from the only God?
45Ætlið eigi, að ég muni ákæra yður fyrir föðurnum. Sá sem ákærir yður, er Móse, og á hann vonið þér.
45 “Don’t think that I will accuse you to the Father. There is one who accuses you, even Moses, on whom you have set your hope.
46Ef þér tryðuð Móse, munduð þér líka trúa mér, því um mig hefur hann ritað.Fyrst þér trúið ekki því, sem hann skrifaði, hvernig getið þér þá trúað orðum mínum?``
46 For if you believed Moses, you would believe me; for he wrote about me.
47Fyrst þér trúið ekki því, sem hann skrifaði, hvernig getið þér þá trúað orðum mínum?``
47 But if you don’t believe his writings, how will you believe my words?”