¹Þá sté Jesús í bát og hélt yfir um og kom til borgar sinnar.

¹He entered into a boat, and crossed over, and came into his own city.

²Þar færa menn honum lama mann, sem lá í rekkju. Þegar Jesús sá trú þeirra, sagði hann við lama manninn: ,,Vertu hughraustur, barnið mitt, syndir þínar eru fyrirgefnar.``

²Behold, they brought to him a man who was paralyzed, lying on a bed. Jesus, seeing their faith, said to the paralytic, “Son, cheer up! Your sins are forgiven you.”

³Nokkrir fræðimenn sögðu þá með sjálfum sér: ,,Hann guðlastar!``

³Behold, some of the scribes said to themselves, “This man blasphemes.”

⁴En Jesús þekkti hugsanir þeirra og sagði: ,,Hví hugsið þér illt í hjörtum yðar?

⁴Jesus, knowing their thoughts, said, “Why do you think evil in your hearts?

⁵Hvort er auðveldara að segja: ,Syndir þínar eru fyrirgefnar` eða: ,Statt upp og gakk`?

⁵ For which is easier, to say, ‘Your sins are forgiven;’ or to say, ‘Get up, and walk?’

⁶En til þess að þér vitið, að Mannssonurinn hefur vald á jörðu að fyrirgefa syndir, þá segi ég þér`` _ og nú talar hann við lama manninn: ,,Statt upp, tak rekkju þína, og far heim til þín!``

⁶ But that you may know that the Son of Man has authority on earth to forgive sins...” (then he said to the paralytic), “Get up, and take up your mat, and go up to your house.”

⁷Og hann stóð upp og fór heim til sín.

⁷He arose and departed to his house.

⁸En fólkið, sem horfði á þetta, varð ótta slegið og lofaði Guð, sem gefið hafði mönnum slíkt vald.

⁸But when the multitudes saw it, they marveled and glorified God, who had given such authority to men.

⁹Þá er hann gekk þaðan, sá hann mann sitja hjá tollbúðinni, Matteus að nafni, og hann segir við hann: ,,Fylg þú mér!`` Og hann stóð upp og fylgdi honum.

⁹As Jesus passed by from there, he saw a man called Matthew sitting at the tax collection office. He said to him, “Follow me.” He got up and followed him.

¹⁰Nú bar svo við, er Jesús sat að borði í húsi hans, að margir tollheimtumenn og bersyndugir komu og settust þar með honum og lærisveinum hans.

¹⁰It happened as he sat in the house, behold, many tax collectors and sinners came and sat down with Jesus and his disciples.

¹¹Þegar farísear sáu það, sögðu þeir við lærisveina hans: ,,Hvers vegna etur meistari yðar með tollheimtumönnum og bersyndugum?``

¹¹When the Pharisees saw it, they said to his disciples, “Why does your teacher eat with tax collectors and sinners?”

¹²Jesús heyrði þetta og sagði: ,,Ekki þurfa heilbrigðir læknis við, heldur þeir sem sjúkir eru.

¹²When Jesus heard it, he said to them, “Those who are healthy have no need for a physician, but those who are sick do.

¹³Farið og nemið, hvað þetta merkir: ,Miskunnsemi vil ég, ekki fórnir.` Ég er ekki kominn til að kalla réttláta, heldur syndara.``

¹³ But you go and learn what this means: ‘I desire mercy, and not sacrifice,’ Hosea 6:6 for I came not to call the righteous, but sinners to repentance. NU omits “to repentance”. ”

¹⁴Þá koma til hans lærisveinar Jóhannesar og segja: ,,Hví föstum vér og farísear, en þínir lærisveinar fasta ekki?``

¹⁴Then John’s disciples came to him, saying, “Why do we and the Pharisees fast often, but your disciples don’t fast?”

¹⁵Jesús svaraði þeim: ,,Hvort geta brúðkaupsgestir verið hryggir, meðan brúðguminn er hjá þeim? En koma munu þeir dagar, er brúðguminn verður frá þeim tekinn. Þá munu þeir fasta.

¹⁵Jesus said to them, “Can the friends of the bridegroom mourn, as long as the bridegroom is with them? But the days will come when the bridegroom will be taken away from them, and then they will fast.

¹⁶Enginn lætur bót af óþæfðum dúk á gamalt fat, því þá rífur bótin út frá sér og verður af verri rifa.

¹⁶ No one puts a piece of unshrunk cloth on an old garment; for the patch would tear away from the garment, and a worse hole is made.

¹⁷Ekki láta menn heldur nýtt vín á gamla belgi, því þá springa belgirnir, og vínið fer niður, en belgirnir ónýtast. Menn láta nýtt vín á nýja belgi, og varðveitist þá hvort tveggja.``

¹⁷ Neither do people put new wine into old wineskins, or else the skins would burst, and the wine be spilled, and the skins ruined. No, they put new wine into fresh wineskins, and both are preserved.”

¹⁸Meðan hann var að segja þetta við þá, kom forstöðumaður einn, laut honum og sagði: ,,Dóttir mín var að skilja við, kom og legg hönd þína yfir hana, þá mun hún lifna.``

¹⁸While he told these things to them, behold, a ruler came and worshiped him, saying, “My daughter has just died, but come and lay your hand on her, and she will live.”

¹⁹Jesús stóð upp og fór með honum og lærisveinar hans.

¹⁹Jesus got up and followed him, as did his disciples.

²⁰Kona, sem hafði haft blóðlát í tólf ár, kom þá að baki honum og snart fald klæða hans.

²⁰Behold, a woman who had an issue of blood for twelve years came behind him, and touched the fringe or, tassel of his garment;

²¹Hún hugsaði með sér: ,,Ef ég fæ aðeins snert klæði hans, mun ég heil verða.``

²¹for she said within herself, “If I just touch his garment, I will be made well.”

²²Jesús sneri sér við, og er hann sá hana, sagði hann: ,,Vertu hughraust, dóttir, trú þín hefur bjargað þér.`` Og konan varð heil frá þeirri stundu.

²²But Jesus, turning around and seeing her, said, “Daughter, cheer up! Your faith has made you well.” And the woman was made well from that hour.

²³Þegar Jesús kom að húsi forstöðumannsins og sá pípuleikara og fólkið í uppnámi,

²³When Jesus came into the ruler’s house, and saw the flute players, and the crowd in noisy disorder,

²⁴sagði hann: ,,Farið burt! Stúlkan er ekki dáin, hún sefur.`` En þeir hlógu að honum.

²⁴he said to them, “Make room, because the girl isn’t dead, but sleeping.” They were ridiculing him.

²⁵Þegar fólkið hafði verið látið fara, gekk hann inn og tók hönd hennar, og reis þá stúlkan upp.

²⁵But when the crowd was put out, he entered in, took her by the hand, and the girl arose.

²⁶Og þessi tíðindi bárust um allt það hérað.

²⁶The report of this went out into all that land.

²⁷Þá er Jesús hélt þaðan, fóru tveir blindir menn eftir honum og kölluðu: ,,Miskunna þú okkur, sonur Davíðs.``

²⁷As Jesus passed by from there, two blind men followed him, calling out and saying, “Have mercy on us, son of David!”

²⁸Þegar hann kom heim, gengu blindu mennirnir til hans. Jesús spyr þá: ,,Trúið þið, að ég geti gjört þetta?`` Þeir sögðu: ,,Já, herra.``

²⁸When he had come into the house, the blind men came to him. Jesus said to them, “Do you believe that I am able to do this?” They told him, “Yes, Lord.”

²⁹Þá snart hann augu þeirra og mælti: ,,Verði ykkur að trú ykkar.``

²⁹Then he touched their eyes, saying, “According to your faith be it done to you.”

³⁰Og augu þeirra lukust upp. Jesús lagði ríkt á við þá og sagði: ,,Gætið þess, að enginn fái að vita þetta.``

³⁰Their eyes were opened. Jesus strictly commanded them, saying, “See that no one knows about this.”

³¹En þeir fóru og víðfrægðu hann í öllu því héraði.

³¹But they went out and spread abroad his fame in all that land.

³²Þegar þeir voru að fara, var komið til hans með mállausan mann, haldinn illum anda.

³²As they went out, behold, a mute man who was demon possessed was brought to him.

³³Og er illi andinn var út rekinn, tók málleysinginn að mæla. Mannfjöldinn undraðist og sagði: ,,Aldrei hefur þvílíkt sést í Ísrael.``

³³When the demon was cast out, the mute man spoke. The multitudes marveled, saying, “Nothing like this has ever been seen in Israel!”

³⁴En farísearnir sögðu: ,,Með fulltingi höfðingja illra anda rekur hann út illu andana.``

³⁴But the Pharisees said, “By the prince of the demons, he casts out demons.”

³⁵Jesús fór nú um allar borgir og þorp og kenndi í samkundum þeirra. Hann flutti fagnaðarerindið um ríkið og læknaði hvers kyns sjúkdóm og veikindi.

³⁵Jesus went about all the cities and the villages, teaching in their synagogues, and preaching the Good News of the Kingdom, and healing every disease and every sickness among the people.

³⁶En er hann sá mannfjöldann, kenndi hann í brjósti um þá, því þeir voru hrjáðir og umkomulausir eins og sauðir, er engan hirði hafa.

³⁶But when he saw the multitudes, he was moved with compassion for them, because they were harassed TR reads “weary” instead of “harassed” and scattered, like sheep without a shepherd.

³⁷Þá sagði hann við lærisveina sína: ,,Uppskeran er mikil, en verkamenn fáir.Biðjið því herra uppskerunnar að senda verkamenn til uppskeru sinnar.``

³⁷Then he said to his disciples, “The harvest indeed is plentiful, but the laborers are few.

³⁸Biðjið því herra uppskerunnar að senda verkamenn til uppskeru sinnar.``

³⁸ Pray therefore that the Lord of the harvest will send out laborers into his harvest.”