¹Figliuol mio, se ti sei reso garante per il tuo prossimo, se ti sei impegnato per un estraneo,

¹Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

²sei còlto nel laccio dalle parole della tua bocca, sei preso dalle parole della tua bocca.

²Tiam vi enretigxis per la vortoj de via busxo, Kaptigxis per la vortoj de via busxo.

³Fa’ questo, figliuol mio; disimpegnati, perché sei caduto in mano del tuo prossimo. Va’, gettati ai suoi piedi, insisti,

³Tiam, mia filo, agu tiel kaj savigxu, CXar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigligxu, kaj petegu vian proksimulon;

⁴non dar sonno ai tuoi occhi né sopore alle tue palpebre;

⁴Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

⁵disimpegnati come il cavriolo di man del cacciatore, come l’uccello di mano dell’uccellatore.

⁵Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

⁶Va’, pigro, alla formica; considera il suo fare, e diventa savio!

⁶Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu gxian agadon, kaj sagxigxu.

⁷Essa non ha né capo, né sorvegliante, né padrone;

⁷Kvankam gxi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

⁸prepara il suo cibo nell’estate, e raduna il suo mangiare durante la raccolta.

⁸GXi pretigas en la somero sian panon, GXi kolektas dum la rikolto sian mangxon.

⁹Fino a quando, o pigro, giacerai? quando ti desterai dal tuo sonno?

⁹GXis kiam, maldiligentulo, vi kusxos? Kiam vi levigxos de via dormo?

¹⁰Dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…

¹⁰Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kusxado;

¹¹e la tua povertà verrà come un ladro, e la tua indigenza, come un uomo armato.

¹¹Kaj venos via malricxeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

¹²L’uomo da nulla, l’uomo iniquo cammina colla falsità sulle labbra;

¹²Homo sentauxga, homo malbonfarema, Iras kun busxo malica,

¹³ammicca cogli occhi, parla coi piedi, fa segni con le dita;

¹³Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

¹⁴ha la perversità nel cuore, macchina del male in ogni tempo, semina discordie;

¹⁴Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En cxiu tempo li semas malpacon.

¹⁵perciò la sua ruina verrà ad un tratto, in un attimo sarà distrutto, senza rimedio.

¹⁵Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

¹⁶Sei cose odia l’Eterno, anzi sette gli sono in abominio:

¹⁶Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

¹⁷gli occhi alteri, la lingua bugiarda, le mani che spandono sangue innocente,

¹⁷Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj versxas senkulpan sangon,

¹⁸il cuore che medita disegni iniqui, i piedi che corron frettolosi al male,

¹⁸Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

¹⁹il falso testimonio che proferisce menzogne, e chi semina discordie tra fratelli.

¹⁹Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

²⁰Figliuol mio, osserva i precetti di tuo padre, e non trascurare gl’insegnamenti di tua madre;

²⁰Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forjxetu la instruon de via patrino.

²¹tienteli del continuo legati sul cuore e attaccati al collo.

²¹Ligu ilin por cxiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

²²Quando camminerai, ti guideranno; quando giacerai, veglieranno su te; quando ti risveglierai, ragioneranno teco.

²²Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kusxigxos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekigxos, ili parolos kun vi.

²³Poiché il precetto è una lampada e l’insegnamento una luce, e le correzioni della disciplina son la via della vita,

²³CXar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

²⁴per guardarti dalla donna malvagia dalle parole lusinghevoli della straniera.

²⁴Por gardi vin kontraux malbona virino, Kontraux glata lango de fremdulino.

²⁵Non bramare in cuor tuo la sua bellezza, e non ti lasciar prendere dalle sue palpebre;

²⁵Ne deziregu en via koro sxian belecon, Kaj ne kaptigxu per sxiaj palpebroj.

²⁶ché per una donna corrotta uno si riduce a un pezzo di pane, e la donna adultera sta in agguato contro un’anima preziosa.

²⁶CXar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

²⁷Uno si metterà forse del fuoco in seno senza che i suoi abiti si brucino?

²⁷CXu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

²⁸camminerà forse sui carboni accesi senza scottarsi i piedi?

²⁸CXu iu povas marsxi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

²⁹Così è di chi va dalla moglie del prossimo; chi la tocca non rimarrà impunito.

²⁹Tiel ankaux estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu sxin ektusxas, restas sen puno.

³⁰Non si disprezza il ladro che ruba per saziarsi quand’ha fame;

³⁰Oni ne faras grandan honton al sxtelanto, Se li sxtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

³¹se è còlto, restituirà anche il settuplo, darà tutti i beni della sua casa.

³¹Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

³²Ma chi commette un adulterio è privo di senno; chi fa questo vuol rovinar se stesso.

³²Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensagxa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

³³Troverà ferite ed ignominia, e l’obbrobrio suo non sarà mai cancellato;

³³Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elvisxigxas;

³⁴ché la gelosia rende furioso il marito, il quale sarà senza pietà nel dì della vendetta;

³⁴CXar furiozas la jxaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la vengxo.

³⁵non avrà riguardo a riscatto di sorta, e anche se tu moltiplichi i regali, non sarà soddisfatto.

³⁵Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas ecx multe donaci.