Kekchi

Maori

Proverbs

13

1Li alalbej li cuan xnaßleb naxqßue saß xchßôl lix kßusbal naqßueheß xban lix yucuaß. Abanan li alalbej li incßaß naraj kßusecß incßaß naxqßue saß xchßôl lix kßusbal.
1¶ Ko te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.
2Eb li châbileb xnaßleb usilal teßxcßul xban li us nequeßxye. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb teßraj ru xbânunquil li mâusilal.
2¶ E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.
3Li ani naxbânu cuênt riqßuin li âtinac yô chixcolbal rix lix yußam. Ut li ani nacuulac chiru âtinac xjunes naxsach rib.
3¶ Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.
4Li incßaß nacuulac chiru trabajic yal naxrahi ru li cßaßak re ru ut incßaß naxtau. Abanan li ani natrabajic nacuan cßaßru re.
4¶ E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.
5Li ani tîc xchßôl xicß naril li ticßtiß. Ut eb li incßaß useb xnaßleb xicß chic nequeßileß ut xutânal nequeßel.
5¶ E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.
6Li châbileb xnaßleb nequeßcoleß xban nak tîqueb xchßôl. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb, aß ajcuiß li mâc li nequeßxbânu, aßan tâsachok reheb.
6¶ Ko te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.
7Cuanqueb li cristian nacßutun nak biomeb, usta mâcßaß cuan reheb. Ut cuanqueb ajcuiß li cristian nacßutun nak nebaßeb usta biomeb.
7¶ Tera tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.
8Cuanqueb li cristian naru nequeßxcol rix lix yußameb riqßuin lix biomal. Abanan eb li nebaß mâcßaß nachßißchßißin reheb.
8¶ Ko nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.
9Li tîqueb xchßôl cuanqueb xyußam chi junelic. Chanchan li saken. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb incßaß teßcuânk xyußam. Teßsachekß ban. Chanchan nak nachup lix xameb.
9¶ E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.
10Eb li nequeßxnimobresi rib junes chßaßajquilal nachal saß xbêneb. Abanan eb li cuanqueb xnaßleb nequeßrabi li naßleb li naqßueheß reheb.
10¶ He totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.
11Li ani cuan xbiomal chi incßaß xcßanjelac saß junpât tâosokß chiru. Abanan li ani cau nacßanjelac naxchßutub chi caßchßinkil lix tumin toj retal nabiomoß.
11¶ Ko nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.
12Li ani incßaß naxcßul li cßaßru naroybeni narahoß xchßôl. Abanan eb li nequeßxcßul li cßaßru nequeßroybeni nasahoß saß xchßôleb.
12¶ He manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.
13Li ani naxtzßektâna li chakßrab tâsachk. Abanan li ani naxqßue xcuanquil li chakßrab, aßan tixcßul xkßajcâmunquil.
13¶ Ko te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.
14Li ani cuan xnaßleb naxqßue châbil naßleb ut li âtin li naxye naxqßue xyußam li ani naqßueheß xnaßleb. Ut li ani naqßueheß xnaßleb nacoleß chiru lix cuanquil li câmc.
14¶ Ko te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.
15Li ani naxnau cßoxlac tâqßuehekß xlokßal. Ut eb li nequeßxbânu li mâusilal incßaß us nequeßel.
15¶ Ko to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.
16Li ani cuan xnaßleb toj naxcßoxla chi us li cßaßru naxbânu. Abanan li mâcßaß xnaßleb naxbânu li cßaßru naraj xjunes ut naxcßut nak incßaß naxnau cßoxlac.
16¶ He mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.
17Junak aj yehol esil incßaß us xnaßleb naxqßue chßaßajquilal. Abanan junak aj yehol esil châbil xnaßleb naxqßue usilal.
17¶ Ka hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.
18Li ani incßaß naxqßue saß xchßôl lix kßusbal tixcßut xxutân ut tâcanâk saß nebaßil. Abanan li ani tixqßue saß xchßôl lix kßusbal, tâqßuehekß xlokßal.
18¶ Ko te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.
19Eb li us nequeßel riqßuin li cßaßru nequeßxcßoxla xbânunquil nasahoß saß xchßôleb. Abanan eb li mâcßaßeb xnaßleb incßaß nequeßxcuy cuânc chi incßaß teßxbânu li mâusilal.
19¶ Ko te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.
20Li ani naxcßam rib riqßuineb li cuanqueb xnaßleb tâcuânk xnaßleb. Ut li ani tixcßam rib riqßuineb li mâcßaßeb xnaßleb tâsachk.
20¶ Haere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.
21Eb laj mâc tâchâlk raylal saß xbêneb. Abanan eb li tîqueb xchßôl teßkßajcâmûk riqßuin usilal.
21¶ Ka whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.
22Li ani châbil xnaßleb naxcanab li cßaßru re chokß reheb li ralal xcßajol. Abanan laj mâc, aßaneb chic li tîqueb xchßôl teßêchanînk re li cßaßru re.
22¶ He whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.
23Junak li nebaß naru nacuan nabal cßaßru re cui tixcßanjela lix chßochß. Abanan naru tâmakßekß chiru xbaneb li incßaß nequeßxbânu li tîquilal.
23¶ He nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.
24Li ani incßaß naxtij li ralal xcßajol incßaß naxraheb. Aßut li ani naxra li ralal xcßajol naxtijeb chalen saß xcaßchßinal.Eb li tîqueb xchßôl nequeßcuaßac toj nequeßcßojla xchßôleb. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb toj teßtzßocâk ajcuiß nequeßcana.
24¶ Ko te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.
25Eb li tîqueb xchßôl nequeßcuaßac toj nequeßcßojla xchßôleb. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb toj teßtzßocâk ajcuiß nequeßcana.
25¶ Kai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.