1Li ani nasumen riqßuin kßunil âtin naxcubsi xjoskßil li ani yô chi âtinac saß joskßil. Aßut li ani nasumen saß joskßil, kßaxal cuißchic naxnimobresi ru li chßaßajquilal.
1¶ Ma te kupu ngawari e kaupare te riri; ma te kupu taimaha ia e whakaoho te riri.
2Li âtin li naxye li cuan xnaßleb naxqßue xnaßleb li ani na-abin re. Abanan li âtin li nequeßxye li mâcßaßeb xnaßleb, aßan yal tôntil âtin nequeßxye.
2¶ Ko te arero o te tangata whakaaro nui e whakahua tika ana i te matauranga: e whakapuaki ana ia te mangai o nga kuware i te wairangi.
3Li Kâcuaß cuan yalak bar ut yô chixqßuebal retal li cßaßru yôqueb li châbileb xnaßleb joß ajcuiß li incßaß useb xnaßleb.
3¶ Kei nga wahi katoa nga kanohi o Ihowa, e titiro ana ki te hunga kino, ki te hunga pai.
4Li ani naâtinac saß tûlanil chanchan li cheß re junelic yußam xban nak naxtenkßa saß lix yußam li ani na-abin re. Abanan li incßaß us naâtinac naxqßue chi rahocß xchßôl li na-abin re li cßaßru naxye.
4¶ Ko te arero reka he rakau no te ora; tena ki te wanoke a roto he wawahi wairua.
5Li ani mâcßaß xnaßleb naxtzßektâna lix kßusbal naqßueheß xban lix yucuaß. Abanan li sêb xchßôl naxqßue saß xchßôl lix kßusbal.
5¶ E whakahawea ana te wairangi ki te papaki a tona papa; ko te tangata ia e mahara ana ki te ako ka mohio ki te tupato.
6Li ani tîc xchßôl cuan nabal cßaßru re saß rochoch. Abanan eb li incßaß useb xnaßleb incßaß nequeßxyal xsahil li cßaßruheb re.
6¶ He nui te taonga kei te whare o te tangata tika; he raruraru ia kei roto i nga mea hua ki te tangata kino.
7Eb li cuanqueb xnaßleb nequeßxqßue xnaßlebeb nabal. Ut eb li mâcßaßeb xnaßleb moco joßcan ta nequeßxbânu.
7¶ E ruia ana te matauranga e nga ngutu o nga whakaaro nui: kahore ia he pena a te ngakau o nga kuware.
8Li Kâcuaß xicß naril lix mayejeb li incßaß useb xnaßleb. Abanan lix tijeb li tîqueb xchßôl li Kâcuaß naxcßul chi sa saß xchßôl.
8¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa te whakahere a te hunga kino: engari e manako ana ia ki te inoi a te hunga tika.
9Li Kâcuaß xicß naril li cßaßru nequeßxbânu li incßaß useb xnaßleb. Abanan naxraheb li nequeßxbânu li tîquilal.
9¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa te huarahi o te tangata kino: ko te tangata ia e whai ana i te tika tana e aroha ai.
10Li nequeßxcanab xbânunquil li us tento xkßusbaleb chi cau. Li ani xicß naril lix kßusbal tâcâmk.
10¶ He kino te papaki ki te tangata e whakarere ana i te ara; a, ko te tangata e kino ana ki te ako, ka mate.
11Li Kâcuaß naxnau chixjunil li cßaßru cuan saß lix naßajeb li camenak ut li xbalba. ¿Ma tojaß ta chic incßaß tixnau li cßaßru cuan saß xchßôl li junjûnk?
11¶ Kei te aroaro o Ihowa te reinga me te whakangaromanga; engari rawa hoki nga ngakau o nga tama a te tangata.
12Li incßaß naxtau xyâlal incßaß naxra li ani naqßuehoc naßleb, chi moco nacuulac chiru cuânc saß xyânkeb li cuanqueb xnaßleb.
12¶ E kore te tangata whakahi e aroha ki te kaipapaki; e kore hoki e haere ki te hunga whakaaro nui.
13Li sa saß xchßôl seßse na-iloc. Li ani ra saß xchßôl saß xnakß ru nacßutun nak ra saß xchßôl.
13¶ Ma te koa o te ngakau ka pai ai te mata: ma te pouri ia o te ngakau ka maru ai te wairua.
14Li ani naxtau xyâlal naxsicß li châbil naßleb. Abanan li mâcßaßeb xnaßleb junes li tôntil naßleb nequeßxsicß.
14¶ E rapu ana te ngakau mohio i te matauranga; ko te kuware ia ta te mangai o nga wairangi e kai ai.
15Li rahobtesinbileb, chixjunil incßaß na-el chi us chiruheb. Abanan eb li saheb saß xchßôl chixjunil us na-el chiruheb.
15¶ He kino nga ra katoa o te hunga pouri; he hakari tonu ta te tangata i te ngakau marama.
16Kßaxal us xxucuanquil ru li Dios, usta nebaßo, chiru nak cuânk kabiomal ut cuânk karaylal.
16¶ He pai ke te iti i kinakitia ki te wehi ki a Ihowa, i te nui taonga i kinakitia ki te raruraru.
17Kßaxal us nak takatzaca li tzacaêmk li cubenak xtzßak ut takara kib chiru nak takatzaca li châbil tzacaêmk terto xtzßak ut xicß takil kib.
17He pai ake te tina puwha ko te aroha hei kinaki, i te kau whangai e kinakitia ana ki te mauahara.
18Li ani chßinpoß naxnimobresi ru li chßaßajquilal. Abanan li ani incßaß najoskßoß saß junpât, aßan naxyîb ru li chßaßajquilal saß usilal.
18¶ He whakaoho tautohe ta te tangata pukuriri: he pehi pakanga ia ta te tangata manawanui.
19Chixjunil chßaßaj xbânunquil chiru li ani incßaß nacuulac chiru cßanjelac. Abanan chiru li ani nacuulac chiru cßanjelac, mâcßaß chßaßaj xbânunquil.
19¶ Ko te ara o te tangata mangere, ano he taiepa tataramoa; he ara nui ia to te tangata tika.
20Li alalbej cuan xnaßleb naxqßue xsahil xchßôl lix naß xyucuaß. Abanan li alalbej incßaß naxtau xnaßleb naxtzßektâna lix naß xyucuaß.
20¶ He tama whakaaro nui, ka koa te papa: tena ko te tama kuware, he whakahawea ki tona whaea.
21Li ani mâcßaß xnaßlebeb saheb saß xchßôl nak mâcßaßeb xnaßleb. Abanan li sêb xchßôleb nequeßxqßue retal chi us li cßaßru nequeßxbânu.
21¶ Ki te tangata maharakore he mea whakahari te wairangi; he tika ia te haere a te tangata matau.
22Li ani incßaß naxpatzß xnaßleb incßaß us na-el riqßuin li cßaßru naxbânu. Abanan na-el chi us cui tâqßuehekß xnaßleb xbaneb nabal.
22¶ Ki te kahore he runanga, ka pororaru nga tikanga: ma te tokomaha ia o nga kaiwhakatakoto whakaaro ka mau ai.
23Li ani naxnau xsumenquil junak li patzßoc nasahoß saß xchßôl. Ut kßaxal cuißchic us nak teßxye junak âtin nak tâajekß ru.
23¶ Kei ta tona mangai i whakahoki ai he koa mo te tangata: ko te kupu i te wa i tika ai, ano te pai!
24Li ani naxnau cßoxlac tâxic saß choxa xban nak cuan saß tîquilal. Ut tixcol rib chiru lix naßajeb li camenak.
24¶ Ki te tangata whakaaro nui e ahu whakarunga ana te ara ki te ora, he mea kia mahue ai i a ia te reinga o raro.
25Li Kâcuaß naxsach ru lix jun cablaleb li nequeßxkßetkßeti ribeb. Ut naxcol rix li cßaßru cuan reheb li xmâlcaßan.
25¶ Ka hutia ake e Ihowa te whare o te tangata whakakake: engari ka whakapumautia e ia te rohe o te pouaru.
26Li Kâcuaß xicß naril li cßaßru nequeßxcßoxla li incßaß useb xnaßleb. Abanan nacuulac chiru li cßaßru nequeßxcßoxla li tîqueb xchßôl.
26¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa nga whakaaro nanakia; he mea kohakore ia nga kupu ahuareka.
27Li ani naxrahi ru chixjunil naxqßue saß raylal lix jun cablal. Abanan li ani incßaß naxcßûluban nak tâtuminâk ru, aßan sa tâcuânk.
27¶ Ko te tangata apo taonga, raruraru ana i a ia tona whare; ka ora ia te tangata e kino ana ki nga mea homai noa.
28Li ani tîc xchßôl toj naxcßoxla chi us cßaßru tâsumênk cuiß. Abanan li incßaß useb xnaßleb yibru nequeßsumen cuiß xban nak incßaß nequeßxcßoxla cßaßru nequeßxye.
28¶ Ko te ngakau o te tangata tika e ata whakaaro ana ki te kupu hei whakahokinga; ko te mangai ia o te tangata kino e tahoro ana i nga mea kikino.
29Li Kâcuaß incßaß narabi lix tijeb li incßaß useb xnaßleb. Abanan eb li tîqueb xchßôl, li Kâcuaß narabi lix tijeb.
29¶ E matara ana a Ihowa i te hunga kino: otiia e rongo ana ia ki te inoi a te hunga tika.
30Li ani seßse na-iloc naxqßue sahil chßôlej. Ut li châbil esilal naqßuehoc cacuilal.
30¶ Ma te marama o nga kanohi ka koa ai te ngakau: a ma te rongo pai ka momona ai nga wheua.
31Li ani narabi lix kßusbal châbil tâcuânk. Ut tâcuânk xnaßaj saß xyânkeb li cuanqueb xnaßleb.
31¶ Ko te taringa e whakarongo ana ki te whakatupato e ora ai, ka noho i waenga i te hunga whakaaro nui.
32Li ani incßaß naxqßue saß xchßôl lix kßusbal, aßan xjunes naxtzßektâna rib. Abanan li ani naxqßue saß xchßôl lix kßusbal naxtau xnaßleb.Li ani naxxucua ru li Kâcuaß naxtau xnaßleb. Ut li ani târaj tâqßuehekß xlokßal tento tixcubsi rib.
32¶ Ko te tangata e whakakahore ana ki te papaki, e whakahawea ana ki tona wairua; engari ko te tangata e rongo ana ki te ako, ka whiwhi ki te ngakau mahara.
33Li ani naxxucua ru li Kâcuaß naxtau xnaßleb. Ut li ani târaj tâqßuehekß xlokßal tento tixcubsi rib.
33¶ Ko te wehi ki a Ihowa te ako o te whakaaro nui; ko te ngakau whakaiti hoki e haere ana i mua i te honore.