1Quicuan jun li cuînk aran Cesarea aj Cornelio xc'aba'. A'an li nataklan sa' xbêneb jun ch'ûtal chi soldado aj Italia neque'xye re.
1Det var en mann i Cesarea ved navn Kornelius, høvedsmann ved den hærdeling som kaltes den italiske;
2Li cuînk a'an quixxucua ru li Dios jo'queb ajcui' chixjunileb li cuanqueb sa' li rochoch. Châbil xna'leb ut junelic natijoc chiru li Dios ut junelic naxtenk'aheb li neba'.
2han var en from mann og fryktet Gud med hele sitt hus og gav mange almisser til folket og bad alltid til Gud.
3Sa' jun li cutan sa' oxib ôr tana re ecuu laj Cornelio quiril sa' visión nak qui-oc jun li ángel riq'uin ut quixye re: -At Cornelio, chan.
3Og han så grandgivelig i et syn, omkring den niende time på dagen, en Guds engel som kom inn til ham og sa til ham: Kornelius!
4Laj Cornelio tâxucuak nak quiril li ángel ut quixye: -C'a'ru tâcuaj tinbânu, Kâcua'.- Li ángel quixye: -Li Dios xrabi lâ tij. Nacuulac chiru li c'a'ru nacabânu re xtenk'anquileb li neba'.
4Men han stirret på ham og blev forferdet og sa: Hvad er det, Herre? Han svarte ham: Dine bønner og dine almisser er steget op til ihukommelse for Gud.
5Anakcuan tinye âcue takla cuib oxibakeb li cuînk aran Jope chixc'ambal chak li cuînk aj Simón xc'aba'. Aj Pedro nayeman ajcui' re.
5Og nu, send nogen menn til Joppe og hent til dig en mann ved navn Simon, som kalles med tilnavn Peter;
6A'an tâyehok âcue c'a'ru us tâbânu. A'an yô chi hilânc sa' rochoch laj Simón laj yîbom tz'ûm. Li rochoch cuan chire li palau, chan li ángel.
6han bor hos en garver som heter Simon, og som har et hus ved havet.
7Nak ac x-el li ángel riq'uin, laj Cornelio quixbok cuib lix môs cuînk ut quixbok ajcui' jun reheb lix soldado li naxxucua ru li Dios.
7Da nu engelen som talte til ham, var faret fra ham, kalte han til sig to av sine tjenere og en from stridsmann av dem som alltid var om ham,
8Quixserak'i reheb chixjunileb li quiyehe' re xban li ángel ut quixtaklaheb Jope re nak te'xc'am chak laj Pedro.
8og han fortalte dem det alt sammen, og sendte dem avsted til Joppe.
9Cuulajak chic ac cuulaqueb na re sa' li tenamit Jope nak laj Pedro quitake' sa' xca' tasal li cab chi tijoc. Ca'ch'in na chic mâ cua'leb.
9Den næste dag, mens disse var på veien og nærmet sig til byen, gikk Peter ved den sjette time op på taket for å bede.
10Quichal xtz'ocajic ut quiraj raj ru cua'ac. Abanan toj yôqueb chixyîbanquil lix tzacaêmk. Nak toj yô chiroybeninquil lix tzacaêmk, quiril jun li visión.
10Han blev da sulten og vilde ha noget å ete. Mens de nu laget det til, kom det en henrykkelse over ham,
11Quiril nak teto li choxa ut chanchan jun nimla saki t'icr yô chak chi cubec. Pixbil sa' xcâ pac'alil lix xuc li t'icr ut yô chak chi cubec sa' ruchich'och'.
11og han ser himmelen åpnet og noget dale ned, likesom en stor duk, som blev senket ned på jorden efter de fire hjørner;
12Chi sa' li t'icr a'an cuanqueb chak nabal pây ru li xul xcomoneb li neque'cuan sa' ruchich'och'. Cuanqueb cuan cuib rokeb ut cuib ruk', cuanqueb xcomoneb li c'anti' ut cuanqueb xcomoneb li xul li neque'rupupic chiru choxa.
12i den var det alle slags firføtte og krypende dyr som lever på jorden, og alle slags himmelens fugler.
13Ut quirabi jun xyâb cux quixye re: -At Pedro, chap âcue li xul a'in. Tâcamsi ut tâtiu, chan.
13Og det kom en røst til ham: Stå op, Peter! slakt og et!
14Laj Pedro quixye: -Inc'a', Kâcua'. Mâ jun sut xintzaca c'a'ak re ru li naxye sa' li chak'rab nak inc'a' us xtzacanquil, chan.
14Men Peter sa: Ingenlunde, Herre! aldri har jeg ett noget vanhellig eller urent.
15Ut quixye cui'chic li yô chi âtinac: -Lâat inc'a' naru nacac'oxla nak inc'a' us tâtzaca li c'a'ru xye li Dios nak us tâtzaca, chan.
15Og det kom atter en røst, for annen gang, til ham: Det som Gud har renset, det må ikke du gjøre til urent.
16Oxib sut quiyehe' re chi jo'can ut chirix a'an quixoque li nimla t'icr a'an ut quic'ame' cui'chic sa' choxa.
16Dette skjedde tre ganger, og straks blev det tatt op igjen til himmelen.
17Laj Pedro toj yô ajcui' chixc'oxlanquil c'a'ru xyâlal li quic'utbesîc chiru nak que'cuulac li cuînk li que'taklâc xban laj Cornelio. Cuanqueb chire li cab ut yôqueb chixpatz'bal bar cuan li rochoch laj Simón.
17Mens nu Peter var tvilrådig med sig selv om hvad det syn vel skulde bety som han hadde sett, se, da stod de menn som var utsendt av Kornelius, for porten, efterat de hadde spurt sig frem til Simons hus,
18Que'xpatz' ma aran cuan chi hilânc laj Simón li neque'xye aj Pedro re.
18og de ropte inn og spurte om Simon som kaltes med tilnavn Peter, bodde der.
19Laj Pedro toj yô ajcui' chixc'oxlanquil c'a'ru xyâlal li visión li quiril nak li Santil Musik'ej quixye re: -Oxib li cuînk xe'chal châsic'bal.
19Mens Peter nu grundet på synet, sa Ånden til ham: Se, tre menn leter efter dig;
20Ayu, cuben ut âtinaheb chak. Matc'oxlac chi xic chirixeb xban nak lâin xintaklan chak reheb, chan.
20stå op og gå ned, og dra med dem uten å tvile! for det er jeg som har sendt dem.
21Jo'can nak laj Pedro quicube ut quixye reheb li cuînk: -Cue'quin. Lâin laj Simón Pedro li niquinêsic'. ¿C'a'ru xc'amoc chak êre toj arin ut c'a'ru têraj cuiq'uin? chan.
21Da gikk Peter ned til mennene og sa: Se, jeg er den som I leter efter; hvad er årsaken til at I er kommet hit?
22Eb a'an que'xye: -Laj Cornelio li capitán xtaklan chak ke. A'an jun cuînk tîc xch'ôl ut naxxucua ru li Dios. Chixjunileb laj judío neque'xq'ue sa' xnak' ruheb. Jun x-ángel li Dios quixc'utbesi rib chiru ut quixye re nak tatxbok sa' rochoch re nak târûk târabi li c'a'ru tâye re, chanqueb re.
22De sa: Kornelius, en høvedsmann, en rettferdig og gudfryktig mann, som har godt vidnesbyrd av hele jødenes folk, fikk det bud av en hellig engel at han skulde hente dig til sitt hus og høre hvad du har å si.
23Laj Pedro quirocsiheb ut que'xnumsi li k'ojyîn sa' li cab a'an. Sa' li cutan jun chic laj Pedro cô chirixeb. Ut cuib oxib laj pâbanel re Jope que'côeb chirix.
23Han kalte dem da inn og gav dem herberge. Og den næste dag stod han op og drog avsted med dem, og nogen av brødrene fra Joppe gikk med ham.
24Jo' cuulajak chic que'cuulac Cesarea ut laj Cornelio yô chiroybeninquileb rochbeneb li rech'alal ut eb li tz'akal ramîg li quixbok riq'uin.
24Dagen efter kom de til Cesarea, og Kornelius hadde kalt sammen sine frender og nærmeste venner og ventet på dem.
25Nak laj Pedro quicuulac sa' li rochoch, laj Cornelio qui-el chixc'ulbal. Quixcuik'ib rib chiru re xlok'oninquil.
25Da nu Peter trådte inn, gikk Kornelius ham i møte og falt ned for hans føtter og tilbad ham.
26Abanan laj Pedro quixye re: -Cuaclin. Minâlok'oni lâin xban nak lâin yal cuînkin jo' lâat, chan.
26Men Peter reiste ham op og sa: Stå op! Også jeg er et menneske.
27Yô chi âtinac riq'uin laj Cornelio nak yôqueb chi oc sa' li cab. Nak que'oc, que'xtau nabaleb ac ch'utch'ûqueb sa' li cab.
27Og idet han samtalte med ham, gikk han inn, og der fant han mange samlet,
28Laj Pedro quixye reheb: -Lâex nequenau nak lix chak'rabeb laj judío naxye nak inc'a' naru takajunaji kib riq'uineb li mâcua'eb aj judío chi moco târûk to-oc sa' rochocheb. Abanan xc'ut chicuu li Kâcua' Dios nak mâ jun li cristian tintz'ektâna chi moco tinye nak inc'a' us âtinac riq'uineb.
28og han sa til dem: I vet hvor utillatelig det er for en jøde å omgåes med nogen av et annet folk eller å gå inn til ham; men Gud viste mig at jeg ikke skulde kalle noget menneske vanhellig eller urent;
29Jo'can nak inc'a' xink'etk'eti cuib chi châlc nak xine'xbok chak. Ye cue c'a'ut nak xatakla inbokbal, chan.
29derfor kom jeg også uten innvending da jeg blev budsendt. Jeg spør altså: Av hvad årsak sendte I bud efter mig?
30Quichak'oc laj Cornelio ut quixye: -Câhib cutan anakcuan jo'ca'in ajcui' hônal nak yôquin chi ayunic ut chi tijoc sa' li cuochoch. Oxib ôr re ecuu quixc'utbesi rib chicuu jun li cuînk nalemtz'un li rak'.
30Da sa Kornelius: For fire dager siden - det var da som nu ved den niende time - bad jeg i mitt hus, og se, en mann stod for mig i skinnende klædebon,
31Quixye cue, "At Cornelio, li Dios quirabi lâ tij. Nacuulac chiru li c'a'ru nacabânu re xtenk'anquileb li neba'.
31og han sier: Kornelius! din bønn er hørt, og dine almisser er ihukommet for Guds åsyn;
32Takla xc'ambal laj Simón Pedro li cuan aran Jope. Yô chi hilânc sa' li rochoch laj Simón laj yîbom tz'ûm. Li rochoch a'an cuan chire li palau. Nak tâc'ulûnk laj Pedro, tixch'olob châcuu lix yâlal," chan cue li ángel.
32send derfor bud til Joppe og kall til dig Simon som kalles med tilnavnet Peter! han har herberge hos Simon, en garver, ved havet; og han skal tale til dig når han kommer hit.
33Jo'can nak xintakla âc'ambal sa' junpât. Ut lâat xabânu usilal ke. Xatc'ulun. Anakcuan ut chikajunilo cuanco arin chiru li Dios chirabinquil chixjunil li c'a'ru tâye ke li xye chak âcue li Dios, chan laj Cornelio re laj Pedro.
33Derfor sendte jeg straks bud til dig, og du gjorde vel at du kom. Nu er vi da alle til stede for Guds åsyn for å høre alt som er dig pålagt av Herren.
34Quixtiquib âtinac laj Pedro ut quixye: -Anakcuan xinq'ue retal chi tz'akal nak li Dios inc'a' naxsic' ru li ani naxra.
34Peter oplot da sin munn og sa: Jeg skjønner i sannhet at Gud ikke gjør forskjell på folk;
35Li ani naxxucua ru li Dios ut naxbânu li tîquilal a' yal bar xtenamit, li jun a'an narahe' xban li Dios.
35men blandt ethvert folkeslag tar han imot den som frykter ham og gjør rettferdighet.
36Lâex nequenau nak li Dios quixtakla resil li colba-ib reheb laj Israel. Li colba-ib, a'an li naq'uehoc tuktûquil usilal sa' xc'aba' li Jesucristo. Ut li Jesucristo, a'an li Kâcua', ut nim xcuanquil sa' xbên chixjunil.
36Det ord som han sendte ut til Israels barn, idet han i evangeliet forkynte fred ved Jesus Kristus han er alles Herre
37Lâex nequenau c'a'ru quic'ulman sa' chixjunil li tenamit Judea. Quiticla aran Galilea nak ac xch'olobâc resil li cubi ha' xban laj Juan.
37det ord kjenner I, det som utgikk over hele Judea efter å ha tatt sin begynnelse fra Galilea efter den dåp som Johannes forkynte -
38Ac êrabiom resil li Jesucristo aj Nazaret. Li Dios quixq'ue li Santil Musik'ej re, ut quixq'ue xcuanquil. A'an quibêc yalak bar chixbânunquil li usilal ut chixq'uirtesinquileb li tacuasinbileb xban laj tza xban nak li Dios cuan riq'uin.
38hvorledes Gud salvet Jesus fra Nasaret med den Hellige Ånd og kraft, han som gikk omkring og gjorde vel og helbredet alle som var overveldet av djevelen, fordi Gud var med ham.
39Lâo quikil riq'uin ku chixjunil li c'a'ru quixbânu li Jesús aran Judea ut Jerusalén. Abanan eb a'an que'xcamsi chiru cruz.
39Og vi er vidner om alt det han gjorde både i jødenes land og i Jerusalem, han som de slo ihjel, idet de hengte ham på et tre.
40Ut li Dios quixcuaclesi cui'chic chi yo'yo sa' xyânkeb li camenak sa' rox li cutan. Ut mokon li Jesús quixc'utbesi rib chiku.
40Ham opvakte Gud på den tredje dag, og gav ham å åpenbare sig,
41Inc'a' quixc'utbesi rib chiruheb chixjunileb. Ca'aj cui' chiruheb li quisiq'ue' ruheb junxil xban li Dios. Lâo cocua'ac ut co-uc'ac riq'uin nak ac xcuacli cui'chic chi yo'yo sa' xyânkeb li camenak.
41ikke for hele folket, men for de vidner som var forut valgt av Gud, for oss, vi som åt og drakk sammen med ham efterat han var opstanden fra de døde.
42Ut coxtakla chixch'olobanquil xyâlal ut chixjulticanquil chiruheb li tenamit nak a'an q'uebil xban li Dios chi rakoc âtin sa' xbêneb chixjunileb, li yo'yôqueb jo' ajcui' li camenakeb.
42Og han bød oss å forkynne for folket og vidne at han er den som av Gud er bestemt til å være dommer over levende og døde.
43A'an a'in li Jesús li que'xye chak resil chixjunileb li profeta junxil. Que'xye nak sa' xc'aba' a'an tâcuyek' xmâqueb chixjunileb li neque'pâban re.
43Ham gir alle profetene det vidnesbyrd at hver den som tror på ham, får syndenes forlatelse ved hans navn.
44Toj yô ajcui' chi âtinac laj Pedro nak que'xc'ul li Santil Musik'ej chixjunileb li yôqueb chi abînc re li râtin li Dios li yô chixyebal.
44Mens Peter ennu talte disse ord, falt den Hellige Ånd på alle dem som hørte ordet.
45Eb laj pâbanel aj judío, li que'chal chirix laj Pedro, que'sach xch'ôl chirilbal nak li Dios quixq'ue li Santil Musik'ej reheb li mâcua'eb aj judío. Gentiles nayeman ajcui' reheb.
45Og alle de troende av omskjærelsen som var kommet med Peter, blev forferdet over at den Hellige Ånds gave var blitt utgytt også over hedningene;
46Que'rabi nak yôqueb chi âtinac sa' jalan âtinobâl ut yôqueb chixnimanquil ru li Dios.
46for de hørte dem tale med tunger og lovprise Gud.
47Ut laj Pedro quixye: -¿Ma cuan ta bi' junak inc'a' tâajok nak te'cubek' xha'eb a'in li xe'c'uluc re li Santil Musik'ej, jo' nak xkac'ul lâo? chan.Ut quixtakla xcubsinquil xha'eb sa' xc'aba' li Kâcua' Jesucristo. Ut eb a'an que'xtz'âma chiru laj Pedro nak tâcanâk cuib oxibak cutan chic riq'uineb.
47Da svarte Peter: Mon nogen kan nekte dem vannet, så de ikke skulde bli døpt, de som har fått den Hellige Ånd likesom vi?
48Ut quixtakla xcubsinquil xha'eb sa' xc'aba' li Kâcua' Jesucristo. Ut eb a'an que'xtz'âma chiru laj Pedro nak tâcanâk cuib oxibak cutan chic riq'uineb.
48Og han bød at de skulde døpes i Jesu Kristi navn. De bad ham da bli der nogen dager.