Kekchi

Zarma

Proverbs

21

1Joß nak li Kâcuaß naxberesi li nimaß, joßcan ajcuiß nak naxberesi lix cßaßuxeb li rey.
1 Bonkoono bine go Rabbi kambe ra Danga hari zuray cine, A g'a bare nangu kulu kaŋ a miila.
2Eb li cristian nequeßxcßoxla nak us chixjunil li nequeßxbânu. Abanan li Kâcuaß naxnau ma us malaj ut incßaß us li cuan saß lix cßaßuxeb.
2 Boro fondo ga saba no a diyaŋ gaa, Amma Rabbi no ga biney neesi.
3Chexcuânk saß châbilal ut saß tîquilal xban nak aßan li kßaxal lokß chiru li Dios chiru li cßatbil mayej.
3 Rabbi do, adilitaray da cimi ciiti bisa sargay teeyaŋ.
4Li kßetkßetil ut li nimobresînc ib, aßan mâc. Joßcan ajcuiß lix cßaßuxeb li incßaß useb xnaßleb.
4 Boŋ jareyaŋ da bina ra boŋbeeray, Kaŋ ga ti boro laalo fitilla, ya zunubi no.
5Li ani nequeßxcßoxla chi us li cßaßru nequeßxbânu, us nequeßel riqßuin li cßaßru nequeßxbânu. Abanan li ani incßaß nequeßxcßoxla chi us li cßaßru nequeßxbânu, eb aßan incßaß us nequeßel riqßuin li cßaßru nequeßxbânu.
5 Himmante miila, yulwa hinne gaa no a ga koy, Amma cahãkom kulu, jaŋay do haray no a ga koy.
6Mâcßaß na-oc cuiß li biomal sicßbil riqßuin balakßic. Yal nanumeß. Xban li balakßic nequeßxbânu yôqueb chixbokbal li câmc saß xbêneb.
6 Arzaka duure deene tangari do, Dullu no kaŋ i ga tuti nda waasi, I ceecikoy kulu mo, buuyaŋ no i goono ga ceeci.
7Li mâusilal nequeßxbânu li incßaß useb xnaßleb, aßan ajcuiß tâsachok reheb xban nak incßaß nequeßraj cuânc saß tîquilal.
7 Boro laaley toonye goy g'i ŋwa, Zama i wangu ka cimi ciiti te.
8Li incßaß useb xnaßleb junes mâusilal nequeßxbânu. Abanan li châbileb xnaßleb nequeßxbânu li tîquilal.
8 Boro kaŋ gonda taali ga jare, A fonda ga siiri no gumo, Amma hanante ciine ra, a goyo ga kay hal a ma boori.
9Kßaxal us li cuânc saß junak cab nebaß chiru li cuânc saß junak xnimal ru cab riqßuin junak ixakilbej junes pletic naxbânu.
9 Boro ma goro lokoto ra jidan bisa boŋ ga bisa boro ma goro windi tafo ra wayboro sanni-boobo-koy banda.
10Li incßaß useb xnaßleb junes mâusilal nequeßxcßoxla xbânunquil. Ut incßaß nequeßril xtokßobâl ruheb li ras rîtzßin.
10 Boro laalo fundo ga yalla-yalla nda laala, A diyaŋ gaa a gorokasin si du gaakuri.
11Riqßuin lix kßusbal li incßaß useb xnaßleb nequeßxtzol ribeb li cubenak xcuanquil, usta mâcuaß aßan li yô xkßusbal. Joßcan ajcuiß li cuan xnaßleb. Naxqßue saß xchßôl lix kßusbal.
11 D'i na dondako gooji, I ga ye ka kande boro kaŋ sinda carmay laakal do. D'i na laakalkooni mo dondonandi, A ga bayray ta.
12Li Dios, aßan tîc xchßôl ut naxnau cßaßru yô chi cßulmânc saß rochocheb li incßaß useb xnaßleb. Joßcan nak naxcanabeb chi osocß.
12 Adilante ga laakal da boro laaley windi, A ga di kaŋ Rabbi go ga boro laaley bare ka gum hal i ma halaci.
13Li ani incßaß narabi nak yô chixtzßâmanquil xtenkßanquil li nebaß, joßcan ajcuiß tixcßul aßan. Incßaß tâsumêk nak tixtzßâma xtenkßanquil.
13 Boro kaŋ na nga hanga daabu talka hẽeni se, Nga mo ga aniya ka hẽ, i si maa r'a mo.
14Li ani nasihin chi mukmu, aßan narisi xjoskßil li yô xjoskßil.
14 Nooyaŋ tugante ga futay kanandi, Me-daabu ganda ra mo ga dukuri kanandi.
15Li tîquilal naxqßue xsahil xchßôl li tîc xchßôl. Abanan eb li nequeßxbânu mâusilal, nachal li sachecß saß xbêneb.
15 Farhã hari no adilante se a ma cimi ciiti te, Amma halaciyaŋ no goy laalo te-koy se.
16Li ani naxcanab xbânunquil li châbil naßleb, tâchâlk li câmc saß xbên.
16 Boro kaŋ kamba fahamay fondo gaa ga du nangu buukoy jama ra.
17Li ani nequeßxcßoxla chirix junes li naxqßue xsahil xchßôleb teßnebaßokß. Joßcan ajcuiß eb li nequeßcuulac chiru rucßbal li vino ut xqßuebal li sununquil ban incßaß teßbiomokß.
17 Watay baako ga talka, Duvan* da ji baako mo si ciya arzakante.
18Li tîqueb xchßôl incßaß teßqßuehekß chi cßuluc raylal. Eb li incßaß useb xnaßleb teßqßuehekß chi cßuluc raylal.
18 Laalakoy ya fansa hari no adilante se, Amaana ŋwaako mo banandi no boro hanney se.
19Kßaxal us li cuânc saß chaki chßochß bar mâcßaß cuan chiru li cuânc riqßuin junak ixakilbej junes pletic naxbânu.
19 Boro ma goro saaji fimbi ra ga bisa boro ma goro nda wayboro kakawko, Kaŋ ga guutu mo.
20Li ani cuan xnaßleb cuan xbiomal saß li rochoch ut cuan ajcuiß li sununquil ban. Abanan, li mâcßaß xnaßleb yal naxsach lix tumin chi mâcßaß rajbal.
20 Arzaka darzante da ji go no laakalkoyey nangoray ra, Amma boro kaŋ si caram ga arzaka gon.
21Li ani naraj cuânc saß tîquilal ut saß châbilal naxtau lix yußam ut lix lokßal.
21 Boro kaŋ na adilitaray da suuji gana, Fundi nda adilitaray da beeray no a ga du.
22Li ani cuan xnaßleb narêchani jun li tenamit cau rib ut naxpoßi li tzßac li sutsu cuiß, li cßojcßôqueb cuiß raj xchßôleb li tenamit.
22 Boro kaŋ gonda laakal ga hinkoyey kwaara cinaro kaaru, K'i gaabi deyaŋ haro zeeri.
23Li ani incßaß naâtinac nabal, aßan yô chixcolbal rib chiru li raylal.
23 Boro kaŋ na nga meyo da nga deena haggoy ga nga fundo hallasi taabi gaa.
24Kßetkßet ut aj hobonel nayeheß reheb li ani nequeßxnimobresi rib, li incßaß nequeßrâtina ras rîtzßin saß xyâlal.
24 Boro kaŋ gonda boŋbeeray da fundi beeray, A maa ga ti dondako. Niine jareyaŋ futo no a ga goy d'a.
25Li ani incßaß nequeßcßanjelac nequeßcam. Xban nak incßaß nequeßcßanjelac, incßaß nequeßxtzaca li cßaßru nequeßxrahi ru.
25 Hawfuno ibaayo no g'a wi, Zama a kambey wangu goy.
26Nequeßxnumsi li cutan chixrabal ru li cßaßak re ru. Abanan li tîqueb xchßôl nequeßsihin. Moco pixeb ta.
26 A ga bini, a goono ga canse zaari me-a-me, Amma adilante wo ga no, a si boro ganji.
27Li Kâcuaß xicß naril lix mayejeb li incßaß useb xnaßleb. ¿Ma tojaß ta chic tixcßul nak teßxqßue chi incßaß useb lix cßaßuxeb?
27 Boro laalo sargayey ya fanta hariyaŋ no, Sanku fa saaya kaŋ a kand'ey da miila laalo.
28Li ani naticßtißic chiru laj rakol âtin tâsachekß ru. Abanan li ani naxye li yâl, xakxo saß xnaßaj li râtin.
28 Tangari seedakoy ga halaci, Amma boro kaŋ ga maa ka gana, A ga hin ka salaŋ waati kulu.
29Eb li incßaß useb xnaßleb nequeßxye nak cauheb rib. Abanan li tîqueb xchßôl nequeßxnau cuânc saß tîquilal.
29 Boro laalo ga mo-koogay cabe, Amma adilante ga nga fonda tabbatandi.
30Chiru li Kâcuaß mâcßaß na-oc cuiß li naßleb re li ruchichßochß.Eb li cuînk nequeßxcauresiheb lix cacuây re nak teßxic chi pletic. Abanan, aß li Kâcuaß, aßan li naqßuehoc reheb chi numtâc saß xbêneb li tenamit.
30 Laakal, wala fahamay, wala saaware si no kaŋ ga gaaba nda Rabbi.
31Eb li cuînk nequeßxcauresiheb lix cacuây re nak teßxic chi pletic. Abanan, aß li Kâcuaß, aßan li naqßuehoc reheb chi numtâc saß xbêneb li tenamit.
31 I ga bari soola wongu hane se, Amma zaama teeyaŋo, Rabbi do no a ga fun.