1Ary nisy lehilahy anankiray narary, dia Lazarosy avy any Betania, tanànan'i Maria sy Marta rahavaviny.
1拉撒路死了有一個患病的人，名叫拉撒路，住在伯大尼，就是馬利亞和她姊姊馬大的村莊。
2Maria dia ilay nanosotra ny Tompo tamin'ny menaka manitra sy namaoka ny tongony tamin'ny volon-dohany, ary Lazarosy anadahiny no narary.
2這馬利亞就是後來用香膏抹主，並且用頭髮把主的腳擦乾的那人；患病的拉撒路是她的兄弟。
3Ary izy mirahavavy dia naniraka tany amin'i Jesosy hanao hoe: Tompoko, marary ilay tianao.
3姊妹二人派人到耶穌那裡去，說：“主啊，你所愛的人病了。”
4Ary rehefa ren'i Jesosy izany, dia hoy Izy: Tsy ho fahafatesana no anton'izany aretina izany, fa ny hampisehoana ny voninahitr'Andriamanitra, mba hankalazana ny Zanak'Andriamanitra.
4耶穌聽見，就說：“這病不至於死，而是為了 神的榮耀，使 神的兒子因此得到榮耀。”
5Ary Jesosy tia an'i Marta sy ny rahavaviny ary Lazarosy.
5耶穌向來愛馬大和她的妹妹馬利亞，以及拉撒路。
6Koa nony ren'i Jesosy fa narary Lazarosy, dia mbola nitoetra indroa andro teo amin'izay nitoerany ihany Izy.
6他聽說拉撒路病了，仍然在原來的地方住了兩天，
7Rehefa afaka izany, dia hoy Izy tamin'ny mpianatra: Andeha isika ho any Jodia indray.
7然後對門徒說：“我們再到猶太去吧。”
8Hoy ny mpianatra taminy: Raby ô, vao haingana teo no nitadiavan'ny Jiosy hitora-bato Anao, ka hankany indray va Hianao?
8門徒對他說：“拉比，近來猶太人要拿石頭打你，你還到那裡去嗎？”
9Jesosy namaly hoe: Tsy roa ambin'ny folo va ny ora amin'ny indray andro? Raha misy mandeha amin'ny antoandro, dia tsy mba tafintohina izy, fa mahita ny fahazavan'izao tontolo izao.
9耶穌說：“白晝不是有十二小時嗎？人若在白晝行走，就不會跌倒，因為他看見這世上的光；
10Fa raha misy kosa mandeha amin'ny alina, dia ho tafintohina izay, ka tsy misy mazava ao aminy.
10人若在夜間行走，就會跌倒，因為他沒有光。”
11Izany no nolazainy; ary rehefa afaka izany, dia hoy Izy taminy: Matory Lazarosy sakaizantsika; fa handeha hamoha azy Aho.
11耶穌說完了這些話，跟著又對他們說：“我們的朋友拉撒路睡了，我要去喚醒他。”
12Dia hoy ny mpianatra taminy: Tompoko, raha matory izy, dia ho tsara ihany. [Gr. hovonjena]
12門徒說：“主啊，如果他睡了，就會好過來的。”
13Nefa Jesosy nilaza ny fahafatesany; fa nataon'izy ireo kosa fa fialan-tsasatra amin'ny torimaso no nolazainy.
13其實耶穌是指著拉撒路的死說的，門徒卻以為他是指正常的睡眠說的。
14Ary tamin'izany Jesosy dia nilaza tsotra taminy hoe: Maty Lazarosy;
14於是，耶穌公開地告訴他們：“拉撒路死了。
15ary faly Aho noho ny aminareo, satria tsy teo Aho, mba hinoanareo; fa andeha isika hankany aminy.
15我為你們歡喜，因為我不在那裡，是要使你們相信。現在我們到他那裡去吧。”
16Dia hoy Tomasy (izay atao hoe Didymo) tamin'ny mpianatra namany: Andeha isika mba hiara-maty aminy.
16那稱為“雙生子”的多馬，對其他的門徒說：“我們也去跟他一同死吧！”
17Ary nony tonga Jesosy, dia hitany fa efa nilevina hefarana izy.
17耶穌是復活是生命耶穌到了，知道拉撒路在墳墓裡已經四天了。
18Ary Betania dia tao akaikin'i Jerosalema, tokony ho dimy ambin'ny folo stadio no elanelany. [Na: telo kilometatra]
18伯大尼靠近耶路撒冷，相距約有三公里。
19Ary maro tamin'ny Jiosy no efa tonga teo amin'i Marta sy Maria hitsapa alahelo azy noho ny amin'ny anadahiny.
19有許多猶太人來到馬大和馬利亞那裡，為了拉撒路的死來安慰她們。
20Ary Marta, raha nandre fa tamy Jesosy, dia nandeha nitsena Azy; fa Maria kosa nitoetra tao an-trano.
20馬大聽見耶穌來了，就去迎接他，馬利亞卻仍然坐在家裡。
21Ary hoy Marta tamin'i Jesosy: Tompoko, raha teto Hianao, dia tsy maty ny anadahiko.
21馬大對耶穌說：“主啊，如果你早在這裡，我的兄弟就不會死了！
22Nefa fantatro fa na dia ankehitriny izao aza na inona na inona no hangatahinao amin'Andriamanitra dia homen'Andriamanitra Anao.
22就是現在，我也知道無論你向 神求甚麼， 神必賜給你。”
23Hoy Jesosy taminy: Hitsangana ny anadahinao.
23耶穌對她說：“你的兄弟必會復活。”
24Fa hoy Marta taminy: Fantatro ihany fa hitsangana izy amin'ny fitsanganan'ny maty amin'ny andro farany;
24馬大說：“我知道在末日復活的時候，他必會復活。”
25Hoy Jesosy taminy: Izaho no fananganana ny maty sy fiainana; izay mino Ahy, na dia maty aza, dia ho velona indray.
25耶穌說：“我就是復活和生命；信我的人，雖然死了，也要活著。
26Ary izay rehetra velona ka mino Ahy dia tsy ho faty mandrakizay. Mino izany va ianao?
26所有活著又信我的人，必定永遠不死，你信這話嗎？”
27Hoy izy taminy: Eny, Tompoko; mino aho fa Hianao no Kristy, Zanak'Andriamanitra, Ilay ho tonga amin'izao tontolo izao.
27她說：“主啊，我信；我已經信了，你是基督，是 神的兒子，是那要到世上來的。”
28Ary rehefa nilaza izany izy, dia lasa nandeha ka niantso mangingina an'i Maria rahavaviny, nanao hoe: Tonga ny Mpampianatra ka miantso anao.
28耶穌使拉撒路復活馬大說了這些話，就回去暗暗地叫她妹妹馬利亞，說：“老師來了，他叫你。”
29Ary raha vao nandre izany Maria, dia nitsangana faingana izy ka nankeo aminy.
29馬利亞一聽見，就急忙起來，到耶穌那裡去。
30Fa Jesosy tsy mbola tonga tao an-tanàna, fa mbola teo amin'ilay nitsenan'i Marta Azy ihany.
30那時，耶穌還沒有進入村子，仍然在馬大迎接他的地方。
31Ary ny Jiosy izay tao amin'i Maria tao an-trano ka nitsapa alahelo azy, raha nahita azy nitsangana faingana ka nivoaka, dia nanaraka azy, satria nataony fa nankany amin'ny fasana hitomany any izy.
31那些在房子和馬利亞在一起安慰她的猶太人，見她匆忙地起來出去，就跟著她，以為她要到墳墓那裡去哭。
32Ary Maria, rehefa tonga teo amin'nitoeran'i Jesosy ka nahita Azy, dia niankohoka teo amin'ny tongony ka nanao taminy hoe: Tompoko, raha teto Hianao, dia tsy maty ny anadahiko.
32馬利亞來到耶穌那裡，一看見他，就俯伏在他腳前，說：“主啊，如果你早在這裡，我的兄弟就不會死了！”
33Ary Jesosy nony nahita azy nitomany sy ny Jiosy izay niaraka taminy nitomany koa, dia vonto ny fanahiny, ka tora-kovitra Izy;
33耶穌看見她在哭，和她一同來的猶太人也在哭，就心裡激動，難過起來，
34ary hoy Izy: Aiza moa no nandevenanareo azy? Dia hoy ireo taminy: Tompoko, andeha hizaha.
34說：“你們把他安放在哪裡？”他們說：“主啊，請來看。”
35Jesosy nitomany.
35耶穌哭了。
36Dia hoy ny Jiosy: Akory ity haben'ny fitiavany azy!
36於是猶太人說：“你看，他多麼愛這個人！”
37Fa hoy ny sasany: Moa tsy hain'ilehity, Izay nampahiratra ny mason'ilay jamba va, ny manao izay tsy ho nahafaty an-dralehilahy ity?
37他們中間有人說：“他既然開了瞎子的眼睛，難道不能使這個人不死嗎？”
38Dia vonto indray ny fanahin'i Jesosy ka nankeo amin'ny fasana Izy; ary zohy izany, sady nisy vato narindrina teo.
38耶穌又再心裡激動，來到墳墓前面。那墳墓是一個洞穴，洞口有塊石頭堵住。
39Hoy Jesosy: Esory ny vato. Hoy Marta, anabavin'ny maty, taminy: Tompoko, maimbo izy izao, fa efa hefarana izay.
39耶穌說：“把這塊石頭挪開！”死者的姊姊馬大對他說：“主啊，已經四天了，他必定臭了。”
40Hoy Jesosy taminy: Tsy voalazako va fa raha hino ianao, dia ho hitanao ny voninahitr'Andriamanitra?
40耶穌說：“我不是對你說過‘如果你信，就必定看見 神的榮耀’嗎？”
41Dia nesoriny ny vato. Ary Jesosy dia nanandratra ny masony ka nanao hoe: Ray ô, misaotra Anao Aho, fa efa nihaino Ahy Hianao.
41於是他們把石頭挪開。耶穌舉目向天，說：“父啊，我感謝你，因為你垂聽了我，
42Raha Izaho, dia fantatro fa mihaino Ahy mandrakariva Hianao; fa noho ny vahoaka mitsangana manodidina no nilazako izany, mba hinoany fa Hianao no naniraka Ahy.
42我知道你常常聽我，但我說這話，是為了周圍站著的群眾，叫他們信是你差了我來。”
43Ary rehefa nanao izany teny izany Izy, dia niantso tamin'ny feo mahery hoe: Ry Lazarosy, mivoaha!
43說了這話，就大聲呼喊：“拉撒路，出來！”
44Dia nivoaka ny maty nisy fehim-paty ny tànany sy ny tongony, sady voafehy mosara koa ny tavany. Hoy Jesosy tamin'ny olona: Vahao izy, ka avelao handeha.
44那死了的人就出來，他的手腳都纏著布，臉上裹著巾。耶穌說：“解開他，讓他走！”
45Ary maro tamin'ny Jiosy, dia ireo nankeo amin'i Maria ka nahita ny zavatra nataon'i Jesosy ireo, no nino Azy.
45祭司長等想殺害耶穌有許多到馬利亞那裡去的猶太人，看見了耶穌所作的事，就信了他。
46Fa ny sasany tamin'ireo kosa dia lasa nankany amin'ny Fariseo ka nilaza taminy izay nataony.
46但他們中間有些人到法利賽人那裡去，把耶穌所作的事都告訴他們。
47Ary ny lohan'ny mpisorona sy ny Fariseo nanangona ny Synedriona ka nanao hoe: Ahoana no hataontsika? fa iny Lehilahy iny dia manao famantarana maro.
47於是祭司長和法利賽人召開公議會，說：“這個人行了許多神蹟，我們怎麼辦呢？
48Raha avelantsika hanao toy izany ihany Izy, dia hino Azy avokoa ny olona rehetra; ary ho avy ny Romana ka handrava ny fonenantsika sy ny firenentsika.
48我們若讓他這樣，所有的人都會信他，羅馬人就會來，奪取我們的聖地，除滅我們的民族。”
49Ary ny anankiray taminy, dia Kaiafa, mpisoronabe tamin'izany taona izany, nanao taminy hoe: Hianareo tsy mahalala na inona na inona,
49他們當中有一位該亞法，是那年作大祭司的，對他們說：“你們甚麼都不知道，
50na misaina akory fa tsara ho anareo, raha ny lehilahy iray no ho faty hamonjy ny firenena, mba tsy ho rava avokoa ity firenena ity.
50也不去想想，一個人代替人民死，免得整個民族滅亡，這對你們是有益的。”
51Ary tsy niteny izany ho azy izy, fa satria mpisoronabe tamin'izany taona izany izy, dia naminany fa Jesosy ho faty hamonjy ny firenena;
51他說這話不是由於自己，而是因為他是那年的大祭司，所以預言耶穌要替猶太民族死；
52ary tsy hamonjy io firenena io ihany, fa mba hanangona ny zanak'Andriamanitra izay efa niely ho antoko iray.
52不但替猶太民族死，也要把散居各地的 神的兒女招聚成為一體。
53Koa hatramin'izany andro izany dia nihendry hahafaty Azy ireo.
53從那天起，他們就想殺害耶穌。
54Ary Jesosy tsy nandeha niharihary teny amin'ny Jiosy intsony; fa niala teo Izy nankany amin'ny tany akaikin'ny efitra, ho any an-tanàna atao hoe Efraima, ary nitoetra tany Izy mbamin'ny mpianatra.
54因此，耶穌不再在猶太人中間公開活動，卻離開那裡，到曠野附近的地方去；到了一座名叫以法蓮的城，就和門徒住在那裡。
55Ary efa akaiky ny Pasky ny Jiosy; ary maro avy tany an-tsaha no niakatra ho any Jerosalema talohan'ny Paska mba hanadio ny tenany.
55猶太人的逾越節快到了，有許多人在過節前從各鄉上耶路撒冷去，要在那裡潔淨自己。
56Dia nitady an'i Jesosy ireo, raha nijanona teo an-kianjan'ny tempoly, ka niresaka hoe: Ahoana no hevitrareo? Tsy mba ho tonga amin'ny andro firavoravoana va Izy?Ary ny lohan'ny mpisorona sy ny Fariseo efa nandidy fa raha misy olona mahalala izay itoerany, dia tsy maintsy milaza, mba hisamborany Azy.
56他們到處找尋耶穌，站在聖殿裡的時候，彼此說：“你們認為怎樣？他不會來過節吧？”
57Ary ny lohan'ny mpisorona sy ny Fariseo efa nandidy fa raha misy olona mahalala izay itoerany, dia tsy maintsy milaza, mba hisamborany Azy.
57祭司長和法利賽人早已下了命令：如果有人知道耶穌在哪裡，就要前來報告，好去逮捕他。