1Aleo ho tsara laza toy izay ho be harena, Ary tsara ny fitia noho ny volafotsy sy ny volamena.
1La réputation est préférable à de grandes richesses, Et la grâce vaut mieux que l'argent et que l'or.
2Mihaona ny manan-karena sy ny malahelo; Fa Jehovah no Mpanao azy roa tonta.
2Le riche et le pauvre se rencontrent; C'est l'Eternel qui les a faits l'un et l'autre.
3Ny mahira-tsaina mahatsinjo ny loza ka miery; Fa ny kely saina kosa mandroso ka voa.
3L'homme prudent voit le mal et se cache, Mais les simples avancent et sont punis.
4Ny valin'ny fanetren-tena sy ny fahatahorana an'i Jehovah Dia harena sy voninahitra ary fiainana.
4Le fruit de l'humilité, de la crainte de l'Eternel, C'est la richesse, la gloire et la vie.
5Tsilo sy fandrika no amin'ny alehan'ny maditra; Fa izay te-hiaro ny ainy dia manalavitra izany.
5Des épines, des pièges sont sur la voie de l'homme pervers; Celui qui garde son âme s'en éloigne.
6Zaro amin'izay lalana tokony halehany ny zaza, Ka na rehefa antitra aza izy, dia tsy hiala amin'izany.
6Instruis l'enfant selon la voie qu'il doit suivre; Et quand il sera vieux, il ne s'en détournera pas.
7Ny manan-karena dia manapaka ny malahelo, Ary izay misambotra dia mpanompon'ny mampisambotra.
7Le riche domine sur les pauvres, Et celui qui emprunte est l'esclave de celui qui prête.
8Izay mamafy heloka dia hijinja fahoriana, Ary ho levona ny tsorakazon'ny fahatezerany.
8Celui qui sème l'iniquité moissonne l'iniquité, Et la verge de sa fureur disparaît.
9Izay manana maso miantra hotahina, Satria anomezany ho an'ny malahelo ny haniny.
9L'homme dont le regard est bienveillant sera béni, Parce qu'il donne de son pain au pauvre.
10Roahy ny mpaniratsira, dia ho afaka ny fifandirana, Eny, hitsahatra ny ady sy ny fahafaham-baraka.
10Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; Les disputes et les outrages cesseront.
11Izay tia fahadiovam-po, dia milaza soa ny molony. Sady sakaizan'ny mpanjaka izy.
11Celui qui aime la pureté du coeur, Et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.
12Ny mason'i Jehovah miaro ny manam-pahalalana; Fa ny tenin'ny mpivadika dia foanany.
12Les yeux de l'Eternel gardent la science, Mais il confond les paroles du perfide.
13Hoy ny malaina: Misy liona any ivelany; Ho fatin'ny sasany any an-dalambe aho.
13Le paresseux dit: Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues!
14Ny vavan'ny vehivavy jejo dia lavaka lalina; Izay voaozon'i Jehovah no ho latsaka ao.[Heb. vehivavy tsy vadiny]
14La bouche des étrangères est une fosse profonde; Celui contre qui l'Eternel est irrité y tombera.
15Miraikitra amin'ny fon'ny zaza ny hadalana; Fa ny tsorakazo famaizana no hampanalavitra izany aminy.
15La folie est attachée au coeur de l'enfant; La verge de la correction l'éloignera de lui.
16Izay mampahory ny malahelo dia mampitombo ny hareny; Fa izay manome ho an'ny manana kosa dia mampihena ny hareny.
16Opprimer le pauvre pour augmenter son bien, C'est donner au riche pour n'arriver qu'à la disette.
17[Ohabolana ny amin'ny fahamarinana sy ny fitondran-tenan'ny hendry] Atongilano ny sofinao, ka henoy ny tenin'ny hendry, Ary ampitandremo ny fahalalako ny fonao;
17Prête l'oreille, et écoute les paroles des sages; Applique ton coeur à ma science.
18Fa mahafinaritra raha voatahirinao ao an-kibonao izany, Koa aoka samy ho eo amin'ny molotrao.
18Car il est bon que tu les gardes au dedans de toi, Et qu'elles soient toutes présentes sur tes lèvres.
19Hianao dia ianao no nampahafantariko izany, Mba hitokianao amin'i Jehovah.
19Afin que ta confiance repose sur l'Eternel, Je veux t'instruire aujourd'hui, oui, toi.
20Tsy efa nanoratra zava-tsoa ho anao va aho, Izay misy hevitra tsara sy fahalalana,
20N'ai-je pas déjà pour toi mis par écrit Des conseils et des réflexions,
21Mba hampahafantariko ny fahamarinan'ny teny mahatoky ianao, Sy hahazoanao teny holazaina amin'izay naniraka anao?
21Pour t'enseigner des choses sûres, des paroles vraies, Afin que tu répondes par des paroles vraies à celui qui t'envoie?
22Aza manosihosy ny malahelo, saingy malahelo izy; Ary aza dia manifakifa ny ory eo am-bavahady;
22Ne dépouille pas le pauvre, parce qu'il est pauvre, Et n'opprime pas le malheureux à la porte;
23Fa Jehovah anie ka hisolo vava azy amin'ny adiny. Ary hanimba ny ain'izay manimba azy.
23Car l'Eternel défendra leur cause, Et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.
24Aza misakaiza amin'ny olona mora tezitra, Ary aza miara-dia amin'ny olona foizina,
24Ne fréquente pas l'homme colère, Ne va pas avec l'homme violent,
25Fandrao ianao mianatra ny fanaony Ka mahazo fandrika ho an'ny ainao.
25De peur que tu ne t'habitues à ses sentiers, Et qu'ils ne deviennent un piège pour ton âme.
26Aza mety ho isan'ny mifandray tanana, Na izay mianto-trosa;
26Ne sois pas parmi ceux qui prennent des engagements, Parmi ceux qui cautionnent pour des dettes;
27Raha tsy manan-kaloa ianao, Nahoana no dia halainy ny lafika andrianao?
27Si tu n'as pas de quoi payer, Pourquoi voudrais-tu qu'on enlève ton lit de dessous toi?
28Aza manakisaka ny fari-tany ela, Izay naorin'ny razanao.Mahita olona mailaka amin'ny raharahany va ianao? Eo anatrehan'ny mpanjaka no hitsanganany, Fa tsy hitsangana eo anatrehan'ny olona ambany izy.
28Ne déplace pas la borne ancienne, Que tes pères ont posée.
29Mahita olona mailaka amin'ny raharahany va ianao? Eo anatrehan'ny mpanjaka no hitsanganany, Fa tsy hitsangana eo anatrehan'ny olona ambany izy.
29Si tu vois un homme habile dans son ouvrage, Il se tient auprès des rois; Il ne se tient pas auprès des gens obscurs.