1Raha mipetraka hiara-komana amin'ny mpanapaka ianao, Dia hevero tsara izay eo anatrehanao,[Na: anoloanao]
1Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
2Ka andraso antsy ny tendanao, Raha dia liana loatra ianao.
2Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d'avidité.
3Aza mitsiriritra ny hanim-piny, Fa hani-mamitaka izany.
3Ne convoite pas ses friandises: C'est un aliment trompeur.
4Aza manasa-tena hanan-karena, Aza entina amin'izany ny fahendrenao.
4Ne te tourmente pas pour t'enrichir, N'y applique pas ton intelligence.
5Moa hampanarahinao azy va ny masonao, nefa tsy ao intsony izy? Fa maniry elatra tokoa izy Ka manidina toy ny voromahery ho eny amin'ny lanitra.
5Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l'aigle, elle prend son vol vers les cieux.
6Aza homana ny mofon'izay ratsy fijery, Ary aza mitsiriritra ny hanim-piny;
6Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
7Fa tahaka ny heviny ao am-pony ihany no toetrany: Hoy izy aminao: Mihinàna, misotroa; Kanjo tsy sitrany ianao.
7Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son coeur n'est point avec toi.
8Izay sombiny kely voatelinao aza dia mbola haloanao, Ka ho very foana ny teny mahafinaritra nataonao.
8Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
9Aza miteny amin'91 ny adala;Fa hohamavoiny foana ny fahendren'ny teninao.[Heb. an-tsofin']
9Ne parle pas aux oreilles de l'insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
10Aza manakisaka ny fari-tany ela, Ary aza manitatra mankamin'ny sahan'ny kamboty;[Heb. miditra amin']
10Ne déplace pas la borne ancienne, Et n'entre pas dans le champ des orphelins;
11Fa mahery ny Mpanavotra azy, Izy no hisolo vava azy amin'ny adiny aminao.
11Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
12Ampiekeo famaizana ny fonao, Sy tenim-pahalalana ny sofinao.
12Ouvre ton coeur à l'instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
13Aza tsy manafay zanaka, Fa tsy dia ho faty izy tsy akory na dia asianao ny hazo aza; [Na: Fa tsy ho faty izy, raha asianao ny hazo]
13N'épargne pas la correction à l'enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
14Raha mamely azy amin'ny hazo ianao, Dia ho voavonjinao tsy ho any amin'ny fiainan-tsi-hita ny fanahiny.[Heb. Sheola]
14En le frappant de la verge, Tu délivres son âme du séjour des morts.
15Anaka, raha hendry ny fonao,Dia ho faly koa ny foko, dia ny foko;
15Mon fils, si ton coeur est sage, Mon coeur à moi sera dans la joie;
16Eny, ho ravoravo ny fanahiko, Raha miteny marina ny molotrao.[Heb. voako]
16Mes entrailles seront émues d'allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
17Aoka tsy hialona ny mpanota ny fonao; Fa matahora an'i Jehovah mandritra ny andro;
17Que ton coeur n'envie point les pécheurs, Mais qu'il ait toujours la crainte de l'Eternel;
18Fa raha mbola hisy koa ny farany, Dia tsy ho foana ny fanantenanao.
18Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
19Mihainoa ianao, anaka, ka hendre, Ary ampizory amin'ny lalana ny fonao.
19Ecoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton coeur dans la voie droite.
20Aza misakaiza amin'izay mpiboboka divay Sy izay fatra-pitia hena;
20Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
21Fa halahelo izay mpiboboka sy izay fatra-pitia hena; Ary ny fitiavan-torimaso mampitafy voro-damba.
21Car l'ivrogne et celui qui se livre à des excès s'appauvrissent, Et l'assoupissement fait porter des haillons.
22Maneke ny rainao izay niteraka anao. Ary aza manamavo ny reninao, saingy efa antitra izy.
22Ecoute ton père, lui qui t'a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
23Vidio ny marina, ka aza amidy, Dia ny fahendrena sy ny fananarana ary ny fahazavan-tsaina.
23Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l'instruction et l'intelligence.
24Hifaly dia hifaly ny rain'ny marina, Ary izay miteraka zaza hendry hanampifaliana aminy.
24Le père du juste est dans l'allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
25Aoka ho faly ny rainao sy ny reninao, Eny, aoka ho ravoravo ny reninao izay niteraka anao.
25Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t'a enfanté soit dans l'allégresse!
26Anaka, atolory ahy ny fonao, Ary aoka ny masonao ho faly mijery ny lalako;[Na: Ary aoka ny masonao handinika ny lalako]
26Mon fils, donne-moi ton coeur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
27Fa ny vehivavy jejo dia hady lalina, Ary ny vahiny janga lavaka etỳ; [Heb. vehivavy tsy vadiny]
27Car la prostituée est une fosse profonde, Et l'étrangère un puits étroit.
28Eny, manotrika toy ny jiolahy ireny Ary mahamaro ny olona mpivadika.
28Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
29An'iza ny Indrisy? An'iza ny Endrey? An'iza ny fifandirana? An'iza ny fitolokoana? An'iza ny ratra tsy ahoan-tsy ahoana? An'iza ny maso mivoara-mena? [Na: manjambena]
29Pour qui les ah? pour qui les hélas? Pour qui les disputes? pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? pour qui les yeux rouges?
30An'izay mikikitra amin'ny divay, Eny, an'izay mandeha hanandrana divay voaharoharo zavatra.
30Pour ceux qui s'attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
31Aza mijery ny divay noho ny hamenany Sy ny fanganohanony eo anaty gilasy Ary ny fikoriany mahafinaritra;[Heb. kapoaka]
31Ne regarde pas le vin qui paraît d'un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
32Fa amin'ny farany dia hanaikitra toy ny bibilava izy Ary hanindrona toy ny menarana.
32Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
33Koa ny masonao dia hijery vehivavy jejo, Ary ny fonao hieritreri-dratsy.[Heb. vehivavy tsy vadiny][Na: Ny masonao hahita zavatra hafahafa, Ary ny fonao hirediredy foana]
33Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton coeur parlera d'une manière perverse.
34Eny, ho sahala amin'izay mandry ao amin'ny ranomasina ianao Sady ho tahaka izay mandry eo an-tendron'ny andrin-tsambo.Nokapohiny aho, hoy ianao, fa tsy reko naharary ahy, Nandalasiny aho, fa tsy tsaroako; Rahoviana ange aho no hifoha mba hitadiavako azy indray?
34Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d'un mât:
35Nokapohiny aho, hoy ianao, fa tsy reko naharary ahy, Nandalasiny aho, fa tsy tsaroako; Rahoviana ange aho no hifoha mba hitadiavako azy indray?
35On m'a frappé,... je n'ai point de mal!... On m'a battu,... je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... J'en veux encore!