Maori

Pyhä Raamattu

Proverbs

1

1¶ Ko nga whakatauki a Horomona tama a Rawiri, kingi o Iharaira;
1Salomon, Daavidin pojan, Israelin kuninkaan, sananlaskut.
2E mohiotia ai te whakaaro nui, te ako; e kitea ai nga kupu o te matauranga;
2Opettakoot ne viisautta, kasvattakoot ymmärtämään ymmärryksen sanat,
3E riro mai ai te ako a te ngakau mahara, te tika, te whakawa, te mea ano e rite ana;
3johdattakoot hyvään tietoon, oikeudentuntoon ja rehtiin mieleen.
4Hei hoatu i te ngakau tupato ki nga kuware, i te matauranga, i te ngarahu pai ki te taitamariki;
4Kokemattomat saakoot niistä viisautta, nuoret tietoa ja harkintaa.
5Kia whakarongo ai te tangata whakaaro nui, kia nui ake ai tona mohio; kia whiwhi ai te tangata tupato ki nga whakaaro mohio:
5Viisaskin viisastuu, kun kuulee niitä, järkeväkin saa opastusta,
6E mohio ai ia ki te whakatauki, ki te kupu whakarite, ki nga kupu a nga whakaaro nui, ki a ratou korero whakapeka.
6oppii mietelmiä ja vertauksia, tajuaa viisaiden sanat, avaa arvoitukset.
7¶ Ko te wehi ki a Ihowa te timatanga o te matauranga; e whakahawea ana te whakaarokore ki te whakaaro nui, ki te ako.
7Herran pelko on tiedon perusta, vain hullu halveksii viisautta ja opetusta.
8Whakarongo, e taku tama, ki te ako a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea;
8Poikani, kuule isäsi neuvoja, älä väheksy äitisi opetusta --
9Ka waiho hoki ena hei pare ataahua mo tou matenga, hei mekameka whakapaipai mo tou kaki.
9ne ovat seppele hiuksillasi, ketju kaulaasi koristamassa.
10¶ E taku tama, ki te whakawaia koe e te hunga hara, kaua e whakaae.
10Älä suostu, poikani, synnintekijöiden viekoituksiin,
11Ki te mea ratou, Tatou ka haere, ka whakapapa atu, ka whakaheke toto; kia whanga puku tatou, he mea takekore, mo te tangata harakore:
11kun he sanovat: "Tule mukaan, mennään väijyksiin, käydään vaanimaan viattomia.
12Horomia oratia ratou e tatou, peratia me ta te rua tupapaku; ka riro tinana ratou, ka pera me te hunga e heke atu ana ki te poka:
12Niellään heidät elävältä, yhtenä suupalana, niin kuin hauta nielee terveen miehen.
13Ka kitea e tatou nga taonga utu nui katoa, ka whakakiia o tatou whare ki ta tatou e pahua ai:
13Kaikenlaiset kalleudet odottavat meitä, ryöstösaalis täyttää kohta varastomme.
14Maka mai tou wahi ki roto ki to matou; kia kotahi te putea ma tatou katoa.
14Saat heittää siitä kanssamme arpaa, meidän kukkaromme on yhteinen."
15E taku tama, kaua e haere tahi i te ara me ratou; kaiponuhia tou waewae i to ratou huarahi;
15Heidän tielleen, poikani, älä lähde, pidä jalkasi poissa heidän poluiltaan,
16E rere ana hoki o ratou waewae ki te kino, e hohoro ana ratou ki te whakaheke toto.
16sillä he rientävät pahaa kohti, kiiruhtavat vuodattamaan verta.
17He maumau hoki te hora o te kupenga ki te tirohanga a tetahi manu.
17Ei lintu verkkoa näe, vaikka näkee sitä levitettävän.
18Ko ratou, he whakaheke i o ratou toto ano i whakapapa ai ratou; he whakamate i a ratou ano i piri ai ratou.
18Oman verensä he väijyessään vaarantavat, omaa tuhoaan etsivät vaaniessaan.
19Ka pena nga huarahi o te hunga apo taonga; ko te ora ano o ona rangatira e tangohia.
19Sellainen on riistäjän tie. Joka sille lähtee, kulkee tuhoon.
20¶ E hamama ana te whakaaro nui i te huarahi; e puaki ana tona reo i nga waharoa;
20Viisaus huutaa kaduilla, antaa toreilla puheensa kaikua,
21E karanga ana ia i te tino wahi whakaminenga; i te wahi tuwhera o nga kuwaha, i roto i te pa, e puaki ana ana kupu;
21meluisten katujen kulmissa se kutsuu, kuuluttaa asiansa markkinapaikoilla:
22E te hunga kuware, kia pehea ake te roa o to koutou aroha ki te kuwaretanga? O te hiahia ranei o te hunga whakahi ki to ratou whakahi? O te whakakino ranei a te hunga wairangi ki te matauranga?
22"Kuinka kauan te tyhmät hellitte tyhmyyttänne, pitkäänkö, kerskujat, kerskutte, hullut vihaatte tietoa?
23Tahuri mai ki taku ako: na ka ringihia e ahau toku wairua ki a koutou, ka whakaaturia aku kupu ki a koutou.
23Kääntykää minun puoleeni, minä opetan teitä, saatan teidät tuntemaan opetukseni ja tietoni.
24I karanga atu hoki ahau, heoi kihai koutou i pai mai; i totoro atu toku ringa, a kihai tetahi i whai whakaaro mai;
24"Minä kutsuin teitä, mutta te ette siitä piitanneet, minä uhkasin teitä, eikä kukaan kavahtanut.
25Heoi whakakahoretia iho e koutou toku whakaaro katoa, kihai hoki i aro ki taku ako:
25Yhtäkään neuvoani ette ole ottaneet varteen, opetukseni ei ole kelvannut teille.
26Mo reira ka kata ahau i te ra o to koutou aitua; ka tawai ina pa te pawera ki a koutou.
26Niinpä minä nauran, kun teidän käy huonosti, pilkkaan, kun tulee aika jota kauhistutte,
27Ina tae mai to koutou pawera ano he tupuhi, a ka pa mai to koutou aitua ano he paroro; ina tae mai te pouri me te ngakau mamae ki a koutou.
27kun pelko tulee yllenne kuin rajuilma ja onnettomuus iskee tuulispäänä, kun osaksenne tulee ahdinko ja vaiva.
28Ko reira ratou karanga ai ki ahau, a e kore ahau e whakahoki kupu atu; ka rapu nui ratou i ahau, otiia e kore ahau e kitea e ratou:
28Silloin te huudatte minua, mutta minä en vastaa, etsitte minua, ettekä löydä.
29Mo ratou i kino ki te matauranga; kihai hoki i whiriwhiria e ratou te wehi ki a Ihowa;
29Te vihasitte tietoa, ette halunneet totella Herraa,
30Kihai i aro mai ki oku whakaaro; whakahawea ana ratou ki taku kupu riri katoa.
30te vähät välititte, kun teitä neuvoin, ette antaneet arvoa ohjeilleni.
31Na reira ka kai ratou i nga hua o to ratou nei ara, ka whakakiia ano hoki ki nga mea i titoa e ratou.
31Niinpä saatte syödä tekojenne hedelmät, niellä kurkun täydeltä juonianne.
32Ko te tahuritanga atu hoki o nga kuware hei patu i a ratou; ko te ngakau warea ano hoki o nga wairangi hei huna i a ratou.
32Uppiniskaisuus on tyhmälle tuhoksi, huolettomuuteensa hullu kuolee.
33Ko te tangata ia e rongo ana ki ahau, ka au tona noho, ka tea hoki i te wehi ki te kino.
33Mutta joka minua kuulee, on turvassa, hänen ei tarvitse pelätä mitään pahaa."