1¶ Ko ta te wahine whakaaro nui he hanga i tona whare; ko ta te wahine wairangi, ko ona ringa hei wahi iho.
1Vaimon viisaus talon rakentaa, vaimon tyhmyyteen talo sortuu.
2¶ Ko te tangata e haere ana i runga i tona tika, e wehi ana i a Ihowa; ko te tangata he parori ki ona ara e whakahawea ana ki i ia.
2Joka kuulee Herraa, kulkee suoria teitä, joka Herraa väheksyy, poikkeaa tieltään.
3¶ Kei te mangai o te wairangi he patu whakapehapeha; ma nga ngutu ia o te hunga whakaaro nui ratou ka ora ai.
3Tyhmä puhuu raippoja omaan selkäänsä, viisaan huulet ovat hänen vartijansa.
4¶ Ki te kahore he kau, ka ma te takotoranga kai; ma te kaha ia o te kau ka nui ai nga hua.
4Heinää säästää, joka ei härkiä pidä, mutta vahvat juhdat takaavat runsaan sadon.
5¶ E kore te kaiwhakaatu pono e teka; ka puaki ia te teka i te kaiwhakaatu teka.
5Luotettava todistaja ei valehtele, vilpillinen on valhetta täynnä.
6¶ E rapu ana te tangata whakahi i te whakaaro nui, heoi kahore e kitea e ia; ki te tangata matau ia he mama noa te matauranga.
6Ylimielinen tavoittelee turhaan viisautta, ymmärtävälle tieto aukeaa.
7¶ Haere atu ki te aroaro o te kuware, ina kahore e kitea e koe he ngutu matau ona.
7Pysy loitolla tyhmästä miehestä, hänen puheestaan et tietoa löydä.
8¶ Ko te whakaaro nui o te tangata tupato, he matau ki tona ara; ko te wairangi o nga kuware, he tinihanga.
8Viisaan viisaus on elämäntaitoa, tyhmän tyhmyys itsensä pettämistä.
9¶ Ko ta nga wairangi he kata ki te he: na kei te hunga tika te whakaaro pai.
9Tyhmät nauravat rikkomuksilleen, mutta suosio seuraa nuhteettomia.
10¶ E mohio ana te ngakau ki tona ake mamae, e kore ano hoki tona koa e pikitia e te tangata ke.
10Surussaan on jokainen ihminen yksin, iloakaan ei voi toisen kanssa jakaa.
11¶ Ka whakangaromia te whare o te hunga kino: ka tupu ia te teneti o te hunga tika.
11Jumalattoman talo tuhoutuu, oikeamielisen maja kestää.
12¶ He huarahi ano tera e tika ana ki ta te tangata titiro, ko tona mutunga ia ko nga huarahi ki te mate.
12Moni luulee omaa tietään oikeaksi, vaikka se on kuoleman tie.
13¶ Ahakoa e kata ana, e mamae ana te ngakau; a, ko te mutunga o te koa, he pouri.
13Naurunkin pohjalla voi olla suru, ja kun ilo päättyy, murhe jää.
14¶ Ko te tangata i te ngakau tahuri ke, ka makona i ona ara ake: a ko te tangata pai ka makona i tana ake ano.
14Luopio saa ravintonsa omalta tieltään, hyvä ihminen omaltaan.
15¶ Ko ta te kuware he whakapono ki nga kupu katoa; tena ko te tangata tupato, ka ata titiro ki tana hikoi.
15Tyhmä uskoo kaiken minkä kuulee, järkevä harkitsee mitä tekee.
16¶ E wehi ana te tangata whakaaro nui, ka neke atu i te kino; ko te kuware ia ka whakahi, ka tohe.
16Viisas pelkää pahaa ja karttaa sitä, tyhmä on hillitön ja itsevarma.
17¶ Ko te tangata riri wawe ka mahi i te wairangi; ka kinongia ano hoki te tangata i nga rauhanga kino.
17Äkkipikainen tekee hullun töitä, juonien punojaa vihataan.
18¶ He wairangi te whakarerenga iho mo nga kuware; ko te tangata tupato ia ka karaunatia ki te matauranga.
18Tyhmyys on narrien koristus, viisaiden päässä on tiedon seppele.
19¶ E piko ana te hunga kino ki te aroaro o te hunga pai; a ko te hunga he ki nga kuwaha o te tangata tika.
19Pahat pannaan kumartamaan hyvien edessä, jumalattomat oikeamielisten porteilla.
20¶ E kinongia ana te rawakore e tona hoa ake nei ano; he tokomaha ia nga tangata e aroha ana ki te tangata taonga.
20Köyhästä ei välitä edes toinen köyhä, mutta rikkaalla on paljon ystäviä.
21¶ Ko te tangata e whakahawea ana ki tona hoa, e hara ana; ko te tangata ia e atawhai ana ki nga rawakore, ka hari.
21Syntiä tekee, joka lähimmäistään halveksii, autuas se, joka köyhää säälii.
22¶ He teka ianei e kotiti ke ana nga kaiwhakatakoto i te kino? He atawhai ia, he pono, kei nga kaihanga i te pai.
22Joka pahaan pyrkii, kulkee harhaan, joka pyrkii hyvään, saa rakkautta.
23¶ He hua to nga mauiuitanga katoa; tena ko te korero o nga ngutu e ahu ana ki te rawakore.
23Kaikesta vaivannäöstä on jotakin hyötyä, tyhjästä puheesta vain vahinkoa.
24¶ Hei karauna mo nga whakaaro nui o ratou taonga; ko te wairangi ia o nga kuware, he wairangi kau.
24Viisaat seppelöidään rikkaudella, tyhmien otsaripana on tyhmyys.
25¶ Ka ora nga wairua i te kaiwhakaatu pono: ko te tangata korero teka ia e mea ana kia tinihanga.
25Luotettava todistaja pelastaa ihmishenkiä, valehtelija johtaa oikeuden harhaan.
26¶ U tonu, kaha tonu te whakaaro ina wehi ki a Ihowa; ka whai rerenga atu ano hoki ana tamariki.
26Herran pelko on vankka varustus, jälkipolvillekin se suo turvan.
27He puna ora te wehi ki a Ihowa, e mahue ai nga reti o te mate.
27Herran pelko on elämän lähde, se ohjaa ohi kuoleman loukkujen.
28¶ Ma te nui o te iwi ka whai honore ai te kingi; ma te kore o te iwi ka taka ai te rangatira.
28Kansan paljous on kuninkaan kunnia, väen vähyys ruhtinaan tuho.
29¶ He matauranga nui to te tangata manawanui; ko te tangata riri wawe ia, e whakaneke ake ana ia i te wairangi.
29Pitkämielisyys on järkevän miehen merkki, äkkipikaisuus on hulluuden huippu.
30¶ He ora ki nga kikokiko te ngakau ora; ko te hae ia, he pirau ki nga wheua.
30Mielenrauha on terveyden perusta, intohimot kalvavat kuin hivuttava tauti.
31¶ Ko te tangata e tukino ana i te ware, he tawai tana ki tona Kaihanga; ko te tangata ia e atawhai ana i te rawakore, e whakahonore ana i a ia.
31Joka heikkoa sortaa, herjaa hänen Luojaansa, joka Luojaa kunnioittaa, armahtaa köyhää.
32¶ E uakina iho ana te tangata kino i runga i tona he; ko te tangata tika ia ka whai tumanakohanga i tona matenga.
32Jumalaton sortuu pahuuteensa, mutta viattomuus on vanhurskaan turva.
33¶ Ka noho te whakaaro nui ki te ngakau o te tangata matau; engari ko te mea kei te wahi ki roto o nga kuware e whakaaturia ana.
33Ymmärtäväisen sydämessä viisaus asuu, tyhmien sisimmästä sitä ei tapaa.
34¶ Ma te tika ka kake ai te iwi; ma te hara ia ka ingoa kino ai nga iwi.
34Vanhurskaus on kansalle kunniaksi, mutta synti on kansojen häpeä.
35¶ Ka manako te kingi ki te pononga mahara; a ka riri ki te tangata i takea ai te whakama.
35Kunnon palvelijaa kuningas suosii, kunnoton joutuu hänen vihoihinsa.