1¶ Ma te kupu ngawari e kaupare te riri; ma te kupu taimaha ia e whakaoho te riri.
1Sävyisä vastaus taltuttaa kiukun, loukkaava sana nostaa vihan.
2¶ Ko te arero o te tangata whakaaro nui e whakahua tika ana i te matauranga: e whakapuaki ana ia te mangai o nga kuware i te wairangi.
2Viisaiden sanat ovat tiedon mauste, tyhmän suu syytää tyhmyyksiä.
3¶ Kei nga wahi katoa nga kanohi o Ihowa, e titiro ana ki te hunga kino, ki te hunga pai.
3Herran katse yltää kaikkialle, sen alla ovat sekä hyvät että pahat.
4¶ Ko te arero reka he rakau no te ora; tena ki te wanoke a roto he wawahi wairua.
4Lohduttava puhe antaa elämänrohkeutta, petollinen sana murtaa mielen.
5¶ E whakahawea ana te wairangi ki te papaki a tona papa; ko te tangata ia e mahara ana ki te ako ka mohio ki te tupato.
5Tyhmä väheksyy isänsä opetusta, viisas se, joka nuhteita kuulee.
6¶ He nui te taonga kei te whare o te tangata tika; he raruraru ia kei roto i nga mea hua ki te tangata kino.
6Oikeamielisen talosta ei rikkaus lopu, jumalattomalta varat häviävät.
7¶ E ruia ana te matauranga e nga ngutu o nga whakaaro nui: kahore ia he pena a te ngakau o nga kuware.
7Viisaan sanat levittävät tietoa, tyhmän ajatukset harhailevat.
8¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa te whakahere a te hunga kino: engari e manako ana ia ki te inoi a te hunga tika.
8Jumalattoman uhria Herra kammoksuu, vilpittömän rukous on hänelle otollinen.
9¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa te huarahi o te tangata kino: ko te tangata ia e whai ana i te tika tana e aroha ai.
9Jumalattoman vaellusta Herra kammoksuu, vanhurskauteen pyrkivää hän rakastaa.
10¶ He kino te papaki ki te tangata e whakarere ana i te ara; a, ko te tangata e kino ana ki te ako, ka mate.
10Kovan kurituksen saa, joka poikkeaa tieltä, joka nuhteita väheksyy, päätyy tuhoon.
11¶ Kei te aroaro o Ihowa te reinga me te whakangaromanga; engari rawa hoki nga ngakau o nga tama a te tangata.
11Herra näkee tuonelan syvyyksiin asti, saati sitten ihmisten sydämiin!
12¶ E kore te tangata whakahi e aroha ki te kaipapaki; e kore hoki e haere ki te hunga whakaaro nui.
12Itserakas ei moitetta siedä, omahyväinen ei mene viisaiden luo.
13¶ Ma te koa o te ngakau ka pai ai te mata: ma te pouri ia o te ngakau ka maru ai te wairua.
13Iloinen sydän kaunistaa kasvot, ahdistus murtaa mielen.
14¶ E rapu ana te ngakau mohio i te matauranga; ko te kuware ia ta te mangai o nga wairangi e kai ai.
14Järkevä ihminen tavoittelee tietoa, houkalle maistuu vain järjettömyys.
15¶ He kino nga ra katoa o te hunga pouri; he hakari tonu ta te tangata i te ngakau marama.
15Köyhälle jokainen päivä on paha, mutta valoisa mieli tekee arjesta juhlan.
16¶ He pai ke te iti i kinakitia ki te wehi ki a Ihowa, i te nui taonga i kinakitia ki te raruraru.
16Parempi köyhyys ja Herran pelko kuin suuret varat ja rauhattomuus.
17He pai ake te tina puwha ko te aroha hei kinaki, i te kau whangai e kinakitia ana ki te mauahara.
17Parempi vihannesvati ja ystävien seura kuin syöttöhärkä ja vihaiset katseet.
18¶ He whakaoho tautohe ta te tangata pukuriri: he pehi pakanga ia ta te tangata manawanui.
18Kiivas mies panee alulle riidan, pitkämielinen riidan lopettaa.
19¶ Ko te ara o te tangata mangere, ano he taiepa tataramoa; he ara nui ia to te tangata tika.
19Laiskan tie on piikkipensaikko, kunnon mies kulkee raivattua tietä.
20¶ He tama whakaaro nui, ka koa te papa: tena ko te tama kuware, he whakahawea ki tona whaea.
20Viisas poika on isänsä ilo, tomppeli halveksii äitiään.
21¶ Ki te tangata maharakore he mea whakahari te wairangi; he tika ia te haere a te tangata matau.
21Järjetön saa ilonsa hulluudesta, järkevä kulkee tietänsä suoraan.
22¶ Ki te kahore he runanga, ka pororaru nga tikanga: ma te tokomaha ia o nga kaiwhakatakoto whakaaro ka mau ai.
22Jos harkinta puuttuu, hanke kaatuu, jos on neuvonantajia, se onnistuu.
23¶ Kei ta tona mangai i whakahoki ai he koa mo te tangata: ko te kupu i te wa i tika ai, ano te pai!
23Mikä ilo, kun löytyy sattuva vastaus, oikea sana oikeaan aikaan!
24¶ Ki te tangata whakaaro nui e ahu whakarunga ana te ara ki te ora, he mea kia mahue ai i a ia te reinga o raro.
24Viisas kulkee ylöspäin elämän tietä, hän välttää tuonelaan viettävän tien.
25¶ Ka hutia ake e Ihowa te whare o te tangata whakakake: engari ka whakapumautia e ia te rohe o te pouaru.
25Ylpeältä Herra hävittää talon, mutta lesken maat hän suojelee.
26¶ He mea whakarihariha ki a Ihowa nga whakaaro nanakia; he mea kohakore ia nga kupu ahuareka.
26Pahantekijän juonia Herra kammoksuu, lempeät sanat ovat hänelle mieleen.
27¶ Ko te tangata apo taonga, raruraru ana i a ia tona whare; ka ora ia te tangata e kino ana ki nga mea homai noa.
27Ahneus vie talon tuhoon. Joka lahjukset torjuu, se menestyy.
28¶ Ko te ngakau o te tangata tika e ata whakaaro ana ki te kupu hei whakahokinga; ko te mangai ia o te tangata kino e tahoro ana i nga mea kikino.
28Oikeamielinen malttaa, ennen kuin vastaa, jumalattoman suu syytää pahuutta.
29¶ E matara ana a Ihowa i te hunga kino: otiia e rongo ana ia ki te inoi a te hunga tika.
29Herra on kaukana jumalattomista, mutta vanhurskaiden rukouksen hän kuulee.
30¶ Ma te marama o nga kanohi ka koa ai te ngakau: a ma te rongo pai ka momona ai nga wheua.
30Ystävällinen katse ilahduttaa mielen, iloinen uutinen virkistää ruumiin.
31¶ Ko te taringa e whakarongo ana ki te whakatupato e ora ai, ka noho i waenga i te hunga whakaaro nui.
31Joka ottaa nuhteet opikseen, saa sijan viisaiden joukossa.
32¶ Ko te tangata e whakakahore ana ki te papaki, e whakahawea ana ki tona wairua; engari ko te tangata e rongo ana ki te ako, ka whiwhi ki te ngakau mahara.
32Joka torjuu moitteet, pilaa elämänsä, joka nuhteita kuulee, hankkii ymmärrystä.
33¶ Ko te wehi ki a Ihowa te ako o te whakaaro nui; ko te ngakau whakaiti hoki e haere ana i mua i te honore.
33Herran pelko on viisauden koulu, kunnian tie käy nöyryyden kautta.